7 آوریل را همه ساله آتش نشانان همه کشورهای جهان گرامی می دارند، مانور می دهند، سمینار می گیرند و مقاله منتشر می کنند.

اما آتش نشانان کشور ما روزی را گرامی می دارند که دلاورمردان آتش و آب خود را میان شعله های برافروخته آتش بر بال های پالایشگاه نفت آبادان یعنی شریان اقتصادی و اسکله اصلی صادرات نفت کشور انداختند و بعد از ساعت ها تلاش و ایثار در میان آتش و خون و خمپاره به اسطوره های مقاومت و شهادت تبدیل شدند تا خواب آن ها را که می خواستند پایه های مقاومت و ستون اقتصادی ایران را بلرزانند به کابوسی سهمگین تبدیل کنند. هفتم مهر سال 1359 یعنی همان آغازین روزهای جنگ تحمیلی، 21 نفر از آتش نشانان قهرمان و غیور ایرانی لباس رزم پوشیدند و جانشان را سپر کردند تا آتش سهمگین هواپیماهای عراقی پالایشگاه نفت آبادان را به آتش نکشد تا امروز مردان آتش و آب پا جای پایشان بگذارند و در راه نجات دیگران به هیچ چیز به جز جان انسان ها و عزت و شرفشان نیندیشند و اينگونه 7 مهر شد روز ملی ایمنی و آتش نشانی.

 

به همين مناسبت، نشستيم روبروي محمد حاجیان مدیر عامل سازمان آتش نشانی تا از وضعيت ايمني در شهرمان اطلاعاتي بدست آوريم:

از کی به مدیریت سازمان آتش نشانی منصوب شدید؟

این دومین دوره ای است که اینجا هستم. دوره اول از سال 85-83 مدیر عامل آتش نشانی بودم بعد سال 86 به مدیریت امور مالی شهرداری منصوب شدم و باز از مهر ماه 89 به آتش نشانی برگشتم.

در حال حاضر چند تا ایستگاه آتش نشانی در خمینی شهر داریم؟

3 تا ایستگاه، ایستگاه شماره 1 واقع در خیابان امام جنوبی، ایستگاه شماره 2 در بلوار شهید مطهری که مرکز شهر را پوشش می دهد و ایستگاه شماره 3 در منظریه که شمال شهر را پوشش می دهد.

این تعداد ایستگاه جوابگوی جمعیت خمینی شهر هست؟

با توجه به استانداردهای مربوطه باید به ازای هر 50 هزار نفر یک ایستگاه داشته باشیم که با این حساب ما نیاز به 5  ایستگاه آتش نشانی داریم.

ایستگاه شماره 4 که طبق بررسی ها باید در بلوار شهید اشرفی احداث شود، قطعه زمینی را در این خیابان تملک کرده ایم و طرح و نقشه اش دارد آماده می شود. البته ناگفته نماند که این زمین عرض کمی دارد، ایستگاه شماره 5 را هم در نظر داریم در خیابان امیرکبیر واقع شود چراکه ماموران آتش نشانی باید بتوانند در کمتر از  3  تا 5 دقیقه در محل حادثه حاضر شوند.

بودجه آتش نشانی از کجا تامین می شود؟

سازمان های آتش نشانی زیر نظر شهرداری ها هستند. بودجه امسال ما 950 میلیون تومان بوده که طبق پیش بینی ها 700 میلیون را شهرداری باید بدهد چرا که آتش نشانی یک ارگان خدماتی است و درآمد مجزایی ندارد.

درآمد آتش نشانی از محل چه خدماتی است؟

کلیه خدماتی که آتش نشانی ارائه می دهد رایگان است مگر اینکه از ما خواسته باشند علت حریقی را بررسی کنیم که درآمدی جزیی برایمان محسوب می شود یا اگر خاموش کننده ای را شارژ کنیم که چون بسیار پر مسوولیت است معمولا خیلی زیربارش نمی رویم.

همه سازمان های آتش نشانی با مشکل کمبود بودجه مواجهند؟

خیر، در کلانشهرها که درآمد شهرداری ها بالاست سازمان آتش نشانی شان هم مشکلات ما را ندارد. من در همین رابطه هم برای آقای ابطحی نماینده مجلس نامه نوشتم و هم حضوری به ایشان پیشنهاد کردم که این موضوع را در مجلس طرح و پیگیری کنند که سازمان آتش نشانی ها بودجه اختصاصی داشته باشند و بتوانند بخشی از هزینه هایشان را خودشان تامین کنند.

امکانات موجود چطور؟ پاسخگوی این جمعیت هست؟

خیر، ما امکانات و تجهیزات زیادی می خواهیم مثل: دستگاه زنده یاب، لودر، جرثقیل، بالابر.

کدام حیاتی تر است؟

بالابر برای ساختمان های بلند مرتبه، چون لودر را می توانیم از شهرداری بگیریم یا جرثقیل را از نیروی انتظامی یا مراکز خصوصی تقاضا کنیم که البته خیلی وقت ها دیر سر صحنه حاضر می شوند که ما از آن جا که با جان مردم سر و کار داریم نمی توانیم منتظرشان بمانیم و باید خودمان اقدام کنیم  مثلا گاهی مجبور می شویم زنجیر بیاندازیم سر ماشین های خودمان.

ماشین امداد و نجات دارید؟

از سال ها قبل پیگیرش بودیم و به ناچار تنها آمبولانسمان را به همین منظور تجهیز کرده بودیم ولی خودروی تندی نبود و به درد حوادث جاده ای نمی خورد تا اینکه امسال اعلام کردند که یک دستگاه خودروی امداد و نجات 130 میلیونی را 20 درصدی به ما می دهند یعنی 20 درصدش را باید می پرداختیم که با پیگیری های فراوان و همکاری قرض الحسنه الزهرا موفق شدیم با اخذ یک وام این خودرو را که مجهز است به 38 دستگاه امداد و نجات شامل کاتر و موتوربرق و دستگاه تنفسی و ... خریداری کنیم.

خدماتی که آتش نشان ها ارائه می دهند فقط در اطفاي حریق خلاصه نمی شود درست است؟

بله! کلیه حوادثی که به جان و مال مردم آسیب برساند به طوری که خودشان از عهده حل آن برنیایند در تعریف وظایف ما می گنجد از جمله امداد رسانی در تصادفات، حوادث چاه، غرق شدگی، کوهستان، اشیاي حلقوی، چرخ گوشت، محبوس شدن زیر آوار، مقابله با حیوانات موذی به اضافه خاموش کردن آتش، برگزاری کلاس های آموزشی طرح ایمنی ساختمان ها و...

منظورتان از اشیاي حلقوی چیست؟

گاهی پیش می آید که انگشتر یا حلقه گیر می کند توی انگشت و دردسر ساز می شود. در این زمان اگر همشهریان زنگ بزنند به ما و مشاوره بخواهند، می گوییم بیایند مرکز، گاهی هم شخص در این مورد به اشتباه به بیمارستان مراجعه می کند که در این زمان بیمارستان به ما اطلاع می دهد و ما در بیمارستان حاضر می شویم.

طرح ایمنی ساختمان ها چیست؟

اجرای این طرح را از سال 1385 آغاز کردیم که از کلیه ساختمان های تجاری- مسکونی یا کارگاهی یا مسکونی 3 طبقه به بالا در حال ساخت در 3 مرحله نقشه کشی، سفت کاری و پایان کار بازدید کرده و کارشناس ما نکات ایمنی را متذکر می شود از جمله نصب آسانسور، دستگاه های اطفا حریق، اعلام حریق و دور بندی ... و در نهایت اگر ساختمان از لحاظ ایمنی مورد تایید کارشناس ما نباشد شهرداری پایان کار نمی دهد.

در مورد ایمنی مدارس و مساجد و کلاً اماکن عمومی چه اقداماتی انجام می دهید؟

در مورد ایمنی مساجد از زمانی که حادثه آتش سوزی در مسجد ارگ تهران به وقوع پیوست به فکر افتادیم که یک سری آموزش هایی را به دست اندکاران بدهیم. البته تا قبل از آن هم بعضی موارد ایمنی را در حد 10 دقیقه میان دو نماز در ماه رمضان برای نماز گزاران ارائه می دادیم مثل موارد ایمنی آشپزخانه ها، وسایل گازسوز واستفاده از خاموش کننده ها ... در حال حاضر هم ایامی مثل ماه محرم و ماه رجب و رمضان با هماهنگی ستاد رسیدگی به امور مساجد خدماتی را ارائه می دهیم و طی جلساتی که اخیرا با امام جمعه داشته ایم قرار شده یک کمیته ایمنی متشکل از آتش نشانی، شبکه بهداشت و درمان و اداره اوقاف برای رسیدگی به بهداشت و ایمنی مساجد تشکیل شود ضمن اینکه سازمان به هر مسجد یک عدد خاموش کننده 12 کیلویی داده و در کنارش آموزش های لازم را جهت محل نصب و زمان شارژ هم ارائه داده است.

در مورد مدارس چطور؟

ایامی خاص مثل ایام نوروز به خاطر اسکان مسافران نوروزی از مدارس بازدید می کنیم ضمن اینکه آموزش آن بخش از کتاب درسی آمادگی دفاعی مدارس را که مربوط به آتش نشانی است ما بر عهده داریم.

در حوادث گاز و آب و برق شما بیشتر دخیل هستید یا ادارات مربوطه؟

هر کجا که خبرمان کنند و نیاز به کمک داشته باشند ما بلافاصله حاضر می شویم حتی خیلی وقت ها بعد از انجام وظیفه در محل می مانیم و به نیروی انتظامی و پلیس راهور هم کمک می کنیم. گاهی با ما تماس می گیرند که مثلا گربه توی ماشین مانده است و وحشی شده، نیروهای ما اعزام می شوند یا همین چند روز پیش خبر دادند که سنگی بزرگ روی پشت بام یک منزل مسکونیِ مشرف به پیاده رو در حال سقوط است که ما فورا در محل حاضر شدیم.

در مورد موش ها هم که این روزها خیلی زیاد شده اند شما کاری انجام می دهید؟

موش هایی که در منزل باشند بله ولی موشهای داخل جوی های آب با شهرداری و شبکه بهداشت است البته گاهی تماس می گیرند که زنبور قرمز در دریچه کولر گیر کرده که ممکن است خطر ساز بشود یا همینطور در مورد موریانه که ما فورا اقدام می کنیم. بد نیست بدانید خاک شمال شهر موریانه زیاد دارد برای همین قبل از کار گذاشتن موزاییک گازوییل یا روغن سوخته زیرش می ریزند.

آبی که برای خاموشی از آن استفاده می کنید شرب است؟

بله هر آبی غیر از  آب شرب مخازن ما را می پوساند. البته ما 22 شیر هیدرانت هم در 22 نقطه از شهر داریم که در صورتی که آتش سوزی باشد و آب مخزن تمام شود از آب آن جا استفاده می کنیم. به عنوان نمونه دو تا از این شیرها در دوشنبه بازار یکی جنب زرگری ها و دیگری جنب حمام سرپل نصب است.

الان که با خشکسالی و کمبود آب مواجه هستیم هم از آب شرب استفاده می کنید؟

بله اگر چه گاهی مجبوریم برای یک آتش سوزی آب بسیار زیادی مصرف کنیم اما چون با جان انسان ها سر و کار داریم اصلا دریغ نمی کنیم البته گاهی از ما تقاضاهایی می شود مثل اینکه فلان جا را شستشو بدهیم یا درختان را آبیاری کنیم که ما به خاطر کمبود آب نمی پذیریم.

روزانه چند حادثه در شهر اتفاق می افتد؟

به طور متوسط 5/2 حادثه شامل حریق یا تصادف و ... . در این 6 ماهه اول سال 450 مورد حادثه داشته ایم.

چقدر از تصادفاتی که به شما گزارش می شود مربوط به جاده کمربندی است؟

تصادفات درون شهری که خوشبختانه فقط خسارت مالی می زند اما حوادث جاده کمربندی و بلوار آزادگان همیشه با خسارت های جانی همراه است، وقتی ما سر این صحنه ها حاضر می شویم مرتب با اعتراضات مردم روبرو می شویم که چرا مسوولین توجهی به این جاده نشان نمی دهند اگر چه ما در این زمینه مسوولیت و وظیفه ای نداریم. متاسفانه در همین 6 ماهه اول سال 52 مورد تصادف داشته ایم که منجر به مصدومیت 55 مرد و 26 زن و 8 مورد فوتی شده و من همین جا از مسوولین می خواهیم هر چه زودتر خمینی شهر را از این مهلکه نجات بدهند.

در سال جاری تا کنون چند مورد حریق در شهر داشته ایم؟

208 مورد که 38 تایش حریق منزل بوده و بقیه حریق خودرو و موتورسیکلت و مغازه و کارگاه و باغ و ...

بزرگ ترین حریق کجا اتفاق افتاده است؟

روز اول ماه رمضان یک حریق سنگین در انبار علوفه ای در اصغرآباد اتفاق افتاد که از ساعت 2 و 40 دقيقه بعدازظهر تا 8 و 9 شب خاموش کردنش به طول انجامید و ما مجبور شدیم از نیروهای نجف آباد و اصفهان هم کمک بگیریم. خوشبختانه 2 تا چاه آب آن جا بود که ما در هر 3 دقیقه 8 هزار لیتر آب از چاه می گرفتیم و توانستیم جان ده ها راس گاو را نجات بدهیم.

علت آتش سوزی تشخیص داده شد؟

وقتی علوفه نمدار جمع آوری شود ممکن است باعث خودسوزی اش بشود، پارچه هم یک چنین حالتی دارد به طوری که وقتی پس از رنگ آمیزی نمدار تا می شود طاقه ها دچار خود سوزی می شوند. یک سال ماه محرم این اتفاق در کارخانه گرجی افتاد. البته علت قطعی آتش سوزی آن دامداری در اصغرآباد هنوز مشخص نشده ولی ما بعد از آن حادثه با اداره جهاد کشاورزی مذاکره هایی داشتیم که آموزش هایی را در این زمینه به دامداران بدهیم.

علت آتش سوزی ها در خمینی شهر بیشتر به چه چیز بر می گردد؟

به دلایل مختلفی صورت می گیرد که با یک کم توجهي به نکات ایمنی می شود از بیشترشان پیشگیری کرد. به عنوان نمونه می توان به آتش سوزی از طریق انتقال حرارت اشاره کرد مثلا منقل کباب پزی خاموش نمی شود و گوشه انبار کنار کارتون و وسایل چوبی و لاستیکی قرار می گیرد و یا سماور بی آب شده و کم کم قطعاتش آب می شوند و به شلنگ گاز هم سرایت می کند و آن را هم می سوزاند که اگر به بخاری و آبگرمکن و یا به ترموستات پشت یخچال برسد باعث انفجار هم می شود.

125 که نیاز به پیش شماره ندارد؟

خیر، ما 3 تا خط 125  به صورت همزمان داریم و به محضی که کسی زنگ بزند صدا ضبط می شود و سریع به نیروها دستور حرکت می دهیم به طوری که حتی نشانی را پس از حرکت به آن ها اعلام می کنیم اما مشکلی که در این زمینه وجود دارد مثلا ممکن است اگر در محدوده جوی آباد با تلفن همراه 125 را بگیرند اصفهان جواب بدهد که ما با مخابرات در این زمینه مذاکراتی داشته ایم و مقرر شده است دکل ها طوری نصب شوند که حوادث محدوده شهر به سازمان آتش نشانی خمینی شهر گزارش شود. این توصیه را هم برای همشهریان عزیز دارم که تا آن جا که امکان دارد حادثه را با تلفن ثابت به ما اطلاع بدهند چون ممکن است 125 گاهی برای تلفن همراه در دسترس نباشد.

شهرهای کوشک و درچه آتش نشانی مستقل دارند؟

یکی از واحدهای شهرداری کوشک واحد آتش نشانی است که شامل یک ایستگاه می شود با دو تا دستگاه و شهرداری درچه هم یک ایستگاه آتش نشانی دارد با 3 دستگاه.

آتش نشانی نیروی داوطلب هم دارد؟

بله، ما در حال حاضر بیش از 400 نیروی داوطلب آموزش دیده داریم که حدود 200 تا از آنها خانم هستند.

نیروهای داوطلب باید همیشه آماده باش باشند؟

خیر، در همین حد که بتوانند در هنگام بروز حادثه تا رسیدن نیروهای آتش نشان کارهای اولیه را انجام بدهند مثلا کار کردن با دستگاه خاموش کننده را بلد باشند البته در حین عملیات هم اگر کارتشان را به ما ارائه بدهند از آن ها کمک می گیریم.

آموزش داوطلبان در فصل خاصی از سال صورت می گیرد؟

نه، هر وقت تعداد به حد نصاب برسد آموزش را شروع می کنیم و خیلی هم استقبال می کنیم چرا که یک شهر با این میزان جمعیت نیاز به داوطلب هایی خیلی بیش از این دارد یعنی 2 درصد از جمعیت ما باید آتش نشان داوطلب باشند. همین جا از علاقمندان دعوت می کنم برای ثبت نام به مراکز آتش نشانی مراجعه کنند.

شرایط خاصی لازم است؟

خیر، همین که سواد خواندن و نوشتن داشته باشند و توانایی برای کار، کفایت می کند.

نیروهای ثابت شما چطور؟ آن ها باید شرایط فیزیکی خاصی داشته باشند؟

باید هم از لحاظ جسمی و هم روحی سالم باشند. بالاخره یک آتش نشان باید یک شلنگ آب با فشار 3 الی 5 اتمسفر را تحمل کند، از لحاظ روحی هم خیلی سلامت مهم است چرا که حتی نیروهای خوب و قوی آتش نشان هم در زمان حادثه فقط 50 درصد کارایی دارند چون سر صحنه استرس زیادی به نیروها وارد می شود.

نیروی ثابت خانم هم دارید؟

خیر، با وجودی که در بعضی حوادث و سوانح از لحاظ شرعی خیلی نیاز به نیروی خانم هست و خانم ها هم خیلی داوطلب این کار هستند اما مجوزش صادر نشده است.ژ

یعنی در سراسر کشور این قانون وجود دارد؟

بله فقط در یکی از ایستگاه های شهرستان کرج کل نیروهای مشغول به کار خانم هستند که آن ایستگاه هم فقط جنبه آموزشی دارد و البته ناگفته نماند که این تنها ایستگاه در خاورمیانه است که با نیروی خانم اداره می شود.

چند درصد از نیروهایتان بومی هستند؟

90 درصد.

به خاطر این می پرسم که بالاخره بافت شهر ما سنتی است و همین عدم آشنایی با محلات ممکن است از سرعت بکاهد؟

ما یک طرح شهرشناسی داریم که طی آن نیروهایی که شهر را خوب می شناسند بقیه همکاران را می برند و آن ها را با شهر آشنا می کنند.

با تاسیس ایستگاه های جدید حتما به نیروی انسانی هم نیاز پیدا می کنید؟ اعلان عمومی هم می شود؟

بله نیاز خواهیم داشت و به اطلاع مردم هم خواهد رسید.

آتش نشان ها باید در رشته خاصی تحصیل کرده باشند؟

بله، رشته آتش نشانی در دانشگاه هست ولی بیشتر نیروهای ما بعد از استخدام آموزش های تخصصی دیده اند.

برای مردم حرفی، توصیه ای دارید؟

هر چه مردم بیشتر موارد ایمنی را رعایت کنند آمار حوادث پایین می آید. از مردم عزيز مي خواهيم راه را برای ماشین های امدادی که چراغ گردان یا آژیر دارند باز کنند شاید یکی از عزیزانِ خودشان دچار سانحه شده باشد. یک بار دیگر هم از همشهریان عزیز می خواهیم برای آموزش های آتش نشانی مراجعه کنند و افتخار داشته باشند از داوطلبان آتش نشانی باشند.

و با مسوولین؟

باز هم از مسوولین می خواهم نسبت به اصلاح جاده کمربندی اقدام کنند، از شهرداری تقاضا دارم کمک کند تا تجهیزات ما به روز بشود و از آن جا که نیروهای ما واقعا از نیروهای خوب و دلسوز هستند و در مقایسه با شهرهای دیگر که خودم توجه کرده ام بسیار خوب و فداکارانه کار می کنند نیاز به این دارند که امکانات  تفریحی و رفاهی در اختیارشان قرار بگیرد از شهرداری تقاضا داریم در این زمینه هم توجه بیشتری نشان بدهد.

نظرتان نسبت به نشریه فرصت؟

از نشریه واقعا خوب و خواندنی فرصت تشکر می کنم، مردم از نشریه ای که  مسائل روز شهر را انعکاس می دهد استقبال می کنند و البته  بیشتر دوست دارند از اخبار خوب شهر مطلع شوند، خودِ من که هر وقت نشریه می رسد هر کار داشته باشم کنار می گذارم و فرصت را مطالعه می کنم.