تاکنون گزارشاتی که در مورد وضعیت کتابخانه های کشور و شهرستان نوشته شده بسیار بوده اما هیچ کدام موضوع را از ابتدا بررسی نکرده و به نوعی همه نوش داروی بعد از مرگ سهراب بوده اند. اگر بخواهیم وضعیت فرهنگی بهتری را در شهرستان تجربه کنیم باید روی کتابخانه ها حساب بیشتری باز کنیم تا بتوانیم با پشتوانه سرمایه عظیم علم روانشناسی، اقتصادی و فرهنگی تحول عظیمی را در خود و شهروندان به وجود بیاوریم.

اما آنچه باید بیش از همه مورد توجه قرار بگیرد، ریشه یابی و علل عدم حل ریشه ای بعضی از مشکلات شهرستان است. اگرچه وضعیت کتابخانه ها در شهرستان نسبت به سایر موارد از جمله سرانه های فرهنگی و ورزشی بهتر است اما آنچه اهمیت دارد نحوه استفاده از این امکانات است که متاسفانه تاکنون از این ظرفیت عظیم فرهنگی استفاده چندانی نشده و به نوعی کتاب حتی به عنوان کالایی تجملی در زندگی روزمره مردم شهر نیز شناخته نمی شود و بیشتر استفاده از کتاب ها به غیر از کتب مذهبی و شعر که شاکله اصلی تفکر مردم حسینیه ایران و شهر شاعران را تشکیل می دهد در حوزه کتب رمان و ادبیات بوده است. در این مطلب سعی بر آن شده تا از جوانب گوناگون وضعیت کتابخانه های شهرستان مورد بررسی قرار گیرد.

نحوه ساخت کتابخانه ها
بیشتر کتابخانه های شهر از روی تکرار و به دور از هر گونه تحقیق در زمینه بافت تاریخی و فرهنگی محل و شهر ساخته می شود به طوری که بین کتابخانه های محله تاریخی خوزان به عنوان قدیمی ترین محله شهر که بنابر گفته نماینده میراث شهرستان قدمتی 6 هزار ساله دارد با کتابخانه های منظریه و هفتصد دستگاه که مناطق تازه تاسیس هستند هیچ گونه تفاوت ساختاری و ظاهری لحاظ نشده است در حالی که مسئولان شهر اصفهان به دنبال نماد سازی مناسب برای ساخت بناها در بافت تاریخی شهرشان هستند تا جایی که استفاده از آجر که نوعی محصول قدیمی و سنتی ایرانیست در ساختمان سازی در اصفهان رشد بی نظیری داشته باشد.

نیاز سنجی و تحقیق در حوزه خرید
گذشته از آن کتب این کتابخانه ها به غیر از فرهنگسرای بعثت که بنابر گفته هیات مدیره این مجموعه، بر اساس تحقیقات همه جانبه و وسیع و مطابق با نیاز مردم محل تهیه شده، بدون
نیازسنجی تخصصی و توسط نهاد کتابخانه¬های کشور بر اساس درجه بندی کتابخانه¬ها، خریداری شده در حالی که ضرورتی برای وجود یک کتاب خاص در تمامی کتابخانه ها از جمله همه کتابخانه های یک محل نیست و می توان با اتکا به علم جغرافیایی و تراکم سنجی جمعیت شهر و استقبال مردم محل این نوع کتاب ها را بین کتابخانه های محل توزیع کرد.

استفاده از سیستم های نوین
نکته بعدی عدم استفاده از فضاهای مجازی و نرم افزارهای کامپیوتری برای جستجوی موضوعی و الفبایی کتاب در کتابخانه هاست تا علاوه بر کمک به دانش پژوهان و دانش آموزان، از اتلاف وقت جلوگیری شود و بتوان نتیجه بهتری گرفت. در حال حاضر بیشتر استفاده کنندگان از کتابخانه ها، بعد از اجرای قانون مخزن باز در کشور، از نرم افزار مخصوص کتاب که بر روی کامپیوترها ( در بعضی از کتابخانه ها وجود دارد) اطلاعی ندارند و بعضی از این کامپیوترها در سال یک بار هم روشن نمی شود.

این نرم افزارها که عموما قابلیت جستجو بر اساس موضوع، نام نویسنده، انتشارات، عنوان کتاب و ... را دارد در کشورهای اروپایی و آمریکایی بسیار کاربرد دارد تا جایی که این کامپیوترها به هم شبکه شده و با یک کلیک می توان فهمید که کتاب مورد نظر در کدام یک از کتابخانه های شهر وجود دارد. نقطه قوت این کار این است که می توان کتابخوانی را به سمت حرفه¬ای سوق داد.

متاسفانه در شهرستان که هیچ کتابخانه تخصصی خاصی به جز کتابخانه میرداماد آن هم در نوع محدود به چشم نمی خورد، کتابخانه های عمومی با هم چندان مرتبط نیستند و با الکترونیکی شدن جوامع، الکترونیکی شدن کارت کتابخانه¬های شهرستان می¬تواند نقش موثری داشته باشد.

در این روش امکانات به صورت عادلانه در شهرستان توزیع می شود و همه می توانند از بهترین کتاب ها استفاده کنند. با پیاده سازی این ترفند، علاوه بر افزایش آمار مطالعه مفید و نه صوری که فواید خاص خود را دارد، نیازی به خرید کتاب های تکراری نیست و تعداد کتاب های کتابخانه ها بر اساس ارزش موضوعی و نه از نظر تعداد صرف، زیاد خواهد شد.

با این روش، یک فرد می تواند از همه کتابخانه ها به صورت همزمان و تا سقف امانت کتاب 5 یا 6 جلدی استفاده کند که این موجب ارتباط فرهنگی بیشتری بین محلات می شود و تقویت اعتماد به نفس و حل مشکلات فرهنگی شهر را نیز در پی خواهد داشت.

در این روش که همگام شدن با دنیای دیجیتال است، هر عضو شناسه خاصی دارد که با وارد شدن به سامانه می توان فهمید این فرد، در چه روزی و در چه ساعتی، چه کتابی را از کدام کتابخانه امانت گرفته و باز پس گیری کتاب ها راحت تر و تعداد کتب مفقودی کتابخانه های شهر کمتر خواهد شد که این صرفه جویی اقتصادی را نیز به دنبال دارد.

در این روش حق عضویت برای تمام کتابخانه ها، یکسان و تعامل کتابخانه ها با یکدیگر بیشتر می شود و علاوه بر بهره گرفتن بیشتر از مشارکت خیران در این عرصه با توجه به نشان دادن توانایی های بالقوه شهرستان، نیاز مردم برای مراجعه حضوری به کتابخانه ها کمتر و تکلیف کتاب های اضافی موجود در انباری بعضی از کتابخانه ها روشن خواهد شد و فرهنگ مطالعه نوین تخصصی و نه فقط بر اساس سرگرمی در خانه ها بهبود می یابد و شرایط مطالعه خوب برای کسانی که قادر به استفاده از سالن های مطالعه نیستند فراهم می شود.

سایت¬های دیجیتال
این روش آغازگر راه اندازی سایت های دیجیتال است که در صورت راه اندازی و توسعه آن، به مرور زمان کتاب های کاغذی کمتری چاپ خواهد شد و اعضای کتابخانه های مجازی می توانند کتاب مورد نظر خود را بعد از انتخاب و تحقیق به راحتی در منزل دانلود کنند که با این کار نیازی به حضور فیزیکی در کتابخانه های بیرون از محیط منزل و محل کار نیست.

مشاوره کتاب
در این دو سیاست شبکه سازی و مجازی سازی کتابخانه ها که مطالعه محور هستند، مشاوره کتاب به راحتی ارائه می شود و امکان تبادل نظر و معرفی کتاب در یک فضای کاملا امن و به دور از هر دغدغه امکان پذیر خواهد بود تا بتوان علاوه بر استفاده از نظرات مستقیم مردم و بهبود اوضاع، هدایت افکار عمومی را در دست گرفت و با برنامه ریزی به جنگ مشکلات فرهنگی از جمله ریشه کن کردن بی سوادی و خرافات اعتقادی و ... رفت.

راه اندازی سایت دیجیتال امانت کتاب و تبادل نظر ویژه شهرستان همانند سایت بوکی دات آی آر برای اولین بار در خمینی¬شهر می¬تواند سبب بالا رفتن امتیاز این شهرستان شود.