چه ترنچی چه اناری؟

ارسال در کتاب و ادبیات

 

naranj-toranjنام:                       نه ترنجی نه اناری

 

شاعر:                   سعید بیابانکی

 

این کتاب که برگزیده ای شعرهای سالهای 76 تا 81 شاعر می باشد دارای سه فصل گونه و سی و شش قطعه است که نام کتاب از یکی از ابیات بلندترین فصل کتاب گرفته شده است.

اشعار تحت تأثیر وقایع جاری زندگی سروده شده است. محتوی آنها نوعی شکوه و ناخرسندی شاعرانه از ناملایمات، خاطرات، فاصله هاست ولی جالب اینکه خواندن آنها سبب افسردگی نمی شود بلکه نوعی بیدارباش می باشد که لحظه ای ترنج ها و انارها را نشان می دهد و لحظه ای دیگر محو شدن و به تاریخ پیوستن آنها را یاد آور می سازد. این وقایع به چند مورد برجسته قابل تقسیم هستند:

عاشورا: شاعر تحت تأثیر وقایع قهرمانان کربلا قطعاتی سروده که دو بیت نمونه آورده می شود:

چه بود نیت نا آشکار ساقی غم                     که جام زینب غمدیده را لبالب ریخت

چه رفته بر سر آن دستهای آب آور                که خیمه های عطش سوز، تشنه خبرند

شهدا: بی شک شاعر با تعدادي از آنها قرابت نزدیکی داشته و یادآوري آرمانهای آنها را نمی تواند فراموش کند:

چه ببرها که دراین کوه ناپدید شدند                        چه سروها که در آغوش من شهید شدند

سیاهی از همه جا ، روسیاهی از همه سو                چه چشم های سیاهی به در سفید شدند

خاطره ها و وابستگیها و از دست دادن عزیزان که شاعر را وادار به سرودن قطعاتی در مرگ پدر و مادر و حتی آشنا و همسایه کرده است:

چه شنبه های بدی، جمعه های غمباری               کنار سردی سنگ مزار بی تو گذشت

باز غمی بزرگ در این روزگار یاس                    پشت مرا شکست عصایی بدهید

مش فت لای نوحه خون؟ آخ مُرد

             چشم قبرستون محل روشن

ساعت چار چادری تنها                                   روی بند لباس، سرگردان

ناملایمات زندگی و نامردمی ها: شاعران طبیعتاً نسبت به دیگر مردمان حساسیت بیشتری به کجی ها، کمبودها وکاستی ها و نیز رفتاری و گفتار اطرافیان دارند و در اشعار خود از آنها گلایه می کنند و بیابانکی هم از این قاعده مستثني نيست:

بگذار دوست خنجر تهمت برآورد                              آن گونه بی امان که چراغانی ام کند

رفته است چه تلخی ها بر این سر پر شورم                    چونان نی چوپانان غمگینم و مسرورم

نگرانی از گذشت ایام و توشه برنداشتن ها و خالی بودن خرجین زندگی و خطر بی حاصل ماندن عمر:

بی تابم و بیدارم، زندانی تکرارم                        می چرخم و می نالم، چون ساعت دیواری

چشم انتظار بوی تو بیدار مانده ام                      شب های بی شمار، کنار همین چراغ

کی می رسی از ره که به تکرار قدومت              در راه تو صد طاقچه آیینه بچینم

خواندن این مجموعه و دقت بر تشبیهات و مضامین کلمات انسانی را به فکر فرو خواهد برد.