یادبودهای نمادین، مناسب برای میادین (2)

ارسال در هنر

 یا در یکی از شهرها به دلیل وجود شهرک صنعتی بزرگ و گروه های صنعتی معروف از نشانه های صنعتی نظیر چرخ دنده ها بهره گرفته شده. این نماد های بصری هم توجه مسافران را به مهمترین محصولات آن شهر عطف می دهند و هم از زیبایی بصری برخوردارند. البته نکته مهم در این موارد بهره گیری درست از زاویه دید و در نظر گرفتن اندازه حجمی آن نماد بنا به فاصله ای است که رهگذران آن را می بینند و انتخاب زاویه نمای صحیح با توجه به ورودی های مهم میدان.


خمینی شهر درصنعت و کشاورزی و باغداری نمادهای متعددی دارد
خوشبختانه خمینی شهر در چند صنعت خصوصا صنعت سنگ و همچنین کشاورزی و باغداری دارای اهمیت است به ویژه کشت تنباکو که چنان که شنیده ام تنباکوی خمینی شهر از با کیفیت ترین تنباکو های ایران و شاید جهان است و جزو اقلام صادراتی به شمار می رود. به ویژه آن که برگ های پهن و بزرگ تنباکو و رگبرگ های مشخص و انحناهای برگی این گیاه بسیار فتوژنیک می باشند و به سادگی می توانند به نمادهای بصری زیبایی تبدیل شوند. صنعت سنگ نیز به واسطه عظمت خاصی که در دیسک های عظیم برش سنگ و لبه های مُضرَّس آن وجود دارد و پرتو های آفتاب را معوج می کند از کیفیت بصری مطلوبی برخوردار است. نکته دیگر در استفاده از آب در صنعت سنگبری است و استفاده از این نماد می تواتد ایجاد یک آبنمای زیبایی را نیز تدارک ببیند. ترکیب آب روان و شفاف و سیاهی تیغه فولادی و حتی جرقه هایی که از سنگ هنگام برش بر می خیزد دارای بار مفهومی عمیق از تلاش انسانی و غلبه بر سختی های طبیعت است و البته مفاهیم بسیار دیگر.


به هر حال بهره گیری از نماد محصول مهم یک شهر چه صنعتی چه کشاورزی و یا حتی علمی. مثلا دانشگاه های مهم از رایج ترین نمادهای بصری میادین است. نکته مهم در این نمادهای بصری انتخاب هوشمندانه و هنری از نمادهاست. برای مثال در یکی از میادین شاهین شهر از دوازده لوله پرشونده تدریجی، شاید به عنوان امامان معصوم (ع)، استفاده شده که به دلیل آن که عابران هرگز تعداد آن ها را نمی شمردند و دیگر آن که این دوازده علامت برابر دوازده ساعت روز هم هسستند به هیچ وجه بار مفهومی مطلوبی را القا نمی کند و کمتر دیده ام که کسی متوجه معنای آن گردد. مضاف بر آن که خمش لوله ها نیز درک بصری این نما را بسیار مشکل و دور از ذهن می سازد.


خمینی شهر مشاهیر زیادی دارد که مجسمه آنها نمادهای مناسبی برای معرفی شهر هستند
از دیگر نمادهای شهری استفاده از مجسمه مشاهیر است. مشاهیری که از آن شهر برآمده اند گرچه شیخ بهایی نجف آبادی نیست اما گویا به دلیل آن که نجف آباد در زمان صفویه ساخته شده و نوع معماری شهری آن به شیخ بهایی نسبت داده می شود که امری کاملا اثبات نشده است مجسمه شیخ بهایی در ورودی شهر نصب گردیده که میزان تاثیر گذاری بصری آن را به خوانندگان وا می گذارم. از مجسمه های بوعلی، صائب، محتشم، عمر خیام و غیره می توان به عنوان بهره گیری ازین گونه نمادها یاد کرد. به نظرم هم فیض الاسلام مترجم دانشمند نهج البلاغه که در تمامی ایران شناخته شده است و هم سروش سدهی که به اشتباه به سروش اصفهانی مشهور شده، توانایی تبدیل شدن به نمادهای بصری در یکی از میدان های شهر را دارند به ویژه که برخلاف «خیام»، «صائب» و «بوعلی» که از آن ها تصویر واقعی در دست نیست و مجسمه آنان دست کار تخیل آفر بیننده اثر است، هم از «فیض الاسلام» و هم از «سروش سدهی» تصاویری در دست هست. البته در خمینی شهر شخصیت های مهم بسیاری وجود دارند که دارای چنین بار نمادینی هستند و این دو تنها نمونه ای بود که ذکر کردم. بی شک یک هنرمند مشهور و بزرگ و صاحب سبک می تواند نمادی جاودانه و هنری و زیبا از این دو تهیه کند. برای مثال می توان به مجمسه زیبا و باشکوه نادره شاه در موزه نادری مشهد یا فردوسی در میدان فردوسی تهران یا مجسمه جنگ رستم و اژدها در میدان پاستور تهران اشاره کرد که به واقع تبدیل به نماد هایی جاودانه شده اند.