با توجه به شروع فصل تابستان و وفور میوه های این فصل، در این مقال و چند شماره آینده به بررسی اجمالی خواص بعضی میوه ها و نکات حائز اهمیت در مصرف آنها می پردازیم.

1-آلو: انواع آلو دارای طبیعت سرد و تر بوده، حرارت و تشنگی ناشی از صفرا و گرمای درونی بدن را می کاهد. مواد زاید بدن را از راه ادرار، عرق و مدفوع دفع نموده و شکم را روان می کند. آلو برای رفع خشکی مزاج اثری فوق العاده دارد و برای تقویت این اثر می توان 200 گرم آلو را با 100 گرم شکر نیشکر و مقداری آب جوشانده و پس از صاف کردن، همه روزه یک ساعت قبل از صبحانه میل نمود. زیاده روی در خوردن آلو باعث سوء هضم و نفخ معده می شود که با مصرف مربای زنجبیل این عوارض رفع خواهد شد. آلو منبع سرشار پتاسیم بوده مصرف روزانه آن در تنظیم فشار خون بسیار مؤثر است. علاوه بر خواص آلوی تازه آلوی خشک نیز دارای اثر تسکین دهنده و آرامبخش قوی می باشد که به ویژه به افراد عصبی مزاج توصیه می شود در رژیم غذایی خود حتماً از آلوی خشک استفاده نمایند. البته بهتر است آلوی خشک همراه سبزیجات تازه دیگر مصرف شود و افرادی که اختلالی در عملکرد مثانه دارند از مصرف آن بپرهیزند.

2- انگور: این میوه دارای طبیعت گرم و تر بوده سرشار از موادغذایی است که برای رشد و نمو سلولهای بدن اثر فراوان دارد. مصرف این میوه باعث افزایش وزن، تقویت ریه و معده و روان شدن شکم و دفع مواد زاید می شود. البته پوست و هسته انگور دیر هضم و نفاخ بوده به کسانیکه از اختلال گوارشی شکایت دارند توصیه می شود به جای انگور از آب آن استفاده نمایند. زیاده روی در مصرف این میوه باعث بروز تشنگی می شود که با مصرف سکنجبین این عارضه رفع خواهد شد. از انگور مشتقاتی مثل آبغوره، سرکه و شیره انگور به دست می آید که هر کدام در طب سنتی جایگاه ویژه دارد.

الف) آبغوره: از افشردن میوه نارس انگور، غوره، که دارای رنگ سبز و مزه ترش است به دست می آید. غوره باید بدون آفت باشد، زیرا آبغوره که از غوره آفت دار گرفته می شود زود کپک زده و فاسد می شود. آبغوره باید در ظروف شیشهای در بسته نگهداری شود که هوا در آن نفوذ نکند. آبغوره دارای طبیعت سرد وخشک بوده، صفرای خون را کاهش داده و تشنگی را رفع می کند. جهت رفع ویار زنان باردار و درمان اسهال مفید است. به مبتلایان به بیماری قند و خونریزی بینی مصرف آبغوره توصیه می شود. البته برای افراد سرد مزاج مفید نیست چون باعث نفخ معده و تشدید و غلبه سردی مزاج می شود که البته با خوردن عسل یا شیره انگور این عارضه رفع می گردد.

ب) سرکه انگور: سرکه مایعی است با بوی تند و طعم بسیار ترش که از انواع انگور درشت و پر آب شیرین و رسیده بدست می آید. برای تهیه سرکه، انگور نشسته را در خمره لعاب دار سفالی کاملاً خشک ریخته و بدون بستن در خمره آن را در محلی با درجه حرارت 20 تا 25 درجه سانتیگراد نگهداری می کنند. پس از مدتی پشه های مخصوص سرکه در دهانه خمره پدید می آیند. انگور پس از 40 روز به سرکه تبدیل می شود که لازم است آن را صاف کرده و در ظروف شیشه ای که درب آن با چوب پنبه محکم بسته شده نگهداری نمود. سرکه هر چه کهنه تر باشد ارزشش بیشتر است به طوری که سرکه هفت تا 15 ساله بسیار قوی الاثر می باشد.

سرکه دارای طبیعتی سرد و خشک بوده وزن بدن را می کاهد و مویرگها را منقبض نموده از خونریزی اعضای بدن جلوگیری نماید. سرکه دارای خاصیت ضد انگلی بوده، در رفع کرمهای روده بسیار مؤثر است. برای این مورد لازمست بیمار چند روز داروی ضد کرم مصرف نموده سپس چند روزی سرکه انگور ناشتا میل کند. با وجود خواص فراوان سرکه بیماران مبتلا به ناراحتی های اعصاب و روان، اختلالات تنفسی و ریوی، رماتیسم و زخم معده و اثنی عشر باید از مصرف آن بپرهیزند. لازم بذکر است سرکه های مصنوعی موجود در بازار که از اسید استیک، اسید سولفوریک و اسید کلریدریک تهیه شده، دارای خواص سرکه طبیعی نبوده و به هیچ وجه توصیه نمی شود. از نکات جالب توجه در مورد سرکه این است که سرکه رسوبی آب درون سماور، کتری و شیرهای فلزی را پاک می کند که برای این منظور می توان سرکه را داخل کتری یا سماور جوشانده و بعد مواد رسوبی را پاک کرد.

ج) شیره انگور: شیره انگور طبیعی از انگور کاملاً رسیده و شیرین بدون آفت که آبگیری شده به دست می آید. به این ترتیب که به هر لیتر آب انگور 5 گرم خاک رس جهت کاهش مزه ترش آب انگور اضافه نموده و می جوشانند تا حجم آن به یک سوم برسد. این مایع شیره انگور نام دارد که دارای طبیعت گرم و تر بوده سرشار از مواد غذایی مورد نیاز سلولهای بدن می باشد. شیره نیرو بخش و انرژی زا بوده وزن بدن را می افزاید و ضعف را مرتفع می کند. همچنینی در تقویت قوای جنسی مردان و لینت مزاج اثر قابل ذکری دارد. مخلوط شیره انگور با گرد زعفران و مصرف روزانه آن در رفع ناراحتیهای روحی و آرامش اعصاب مفید است. به کسانی که از نارحتی ریوی مثل آسم شاکی هستند سفارش می شود نیم لیتر شیره انگور را با 100 گرم انجیر خشک و 40 گرم گرد دانه شنبلیله مخلوط کرده جوشانده، روزانه 100 گرم میل نمایند. همچنین به کسانی که از اضطراب و ترس بیجا شکایت دارند توصیه می شود 50 گرم شیره انگور را با دمکرده 5 گرم افتیمول مخلوط نموده هر روز صبح ناشتا یک ساعت قبل از صبحانه میل نمایند.

د) کشمش: میوه انگور خشک شده را کشمش گویند که انواع مختلفی دارد و خواصی شبیه خواص مویزدار است.

ج) مویز: از خشک کردن انگور سیاه به دست می آید و چون هسته هایش دیر هضم و نفاخ است توصیه می شود هنگام مصرف، هسته ها خارج شده باشد. طبیعت مویز گرم و تر است و سرشار از مواد غذایی بوده که علاوه بر کمک به رشد سلولهای بدن در تقویت حافظه، دفع مواد زاید بدن، در تقویت معده و کلیه ها و درمان تنگی نفس و سینه درد مؤثر است و توصیه فراوانی به مصرف آن شده است.

3) زرد آلو: دارای طبیعت سرد و تر بوده، گرفتگی عروق بدن گرم مزاجان را رفع نموده، حرارت و تشنگی را فرو می نشاند. شکم را روان کرده و برای خشکی مزاج مفید است. مصرف زردآلو پس از غذا منجر به فساد غذا و آروغ ناشی از نفخ معده می شود. همچنین خوردن آب پس از زردآلو باعث نفخ معده و اختلال هضم و ترش کردن می شود. بر عکس زردآلو، هسته شیرین آن دارای طبیعتی گرم و تر بوده، لازمست کسانی که زردآلو می خورند هسته آن را هم میل نمایند هسته زرد آلو در تقویت قوای جنسی اثر ویژه داشته و برای رفع سوء مزاج سرد توصیه می شود. برای نگهداری بهتر زردآلو، توصیه می شود آن را در شانه تخم مرغ چیده در یخچال نگهداری نمایید تا هم کیفیت میوه حفظ شود و هم ماندگاری بیشتری داشته باشد.