نیازی نیست که سری به موتور جستجوگر گوگل بزنیم و یا در نشریات و جراید به دنبال آمار و ارقام مصرف دارو و مصرف خود سرانه آن باشیم تا متوجه شویم که وضعیت به چه شکل است. زیرا در همه خانه های ما یک کشو و یا قسمتی از یخچال به دارو اختصاص داده شده و هر خانواده ایرانی از یک دارو خانه برخوردار است. از سوی دیگر تجویز و توصیه به مصرف دارو و به عبارتی خود درمانی متاسفانه در جامعه ما به یک فرهنگ تبدیل شده است.
صغری زنی 55 ساله است که از بیماری دیابت، فشارخون،چربی خون و به تبع انواع عوارض این بیماریها رنج می برد و به قول خودش جای سالم در بدنش نیست. صغری می گوید: در این سن من روزی سی قرص بنابر توصیه پزشک و یا خود سرانه مصرف می کنم و به همین دلیل من همیشه با مشکل داروهای اضافه و استفاده نشده مواجه هستم. وی می افزاید: در اکثر مواقع داروها را به افرادی که توان خرید دارو ندارند می دهم، چرا که داروخانه ها داروها را از من قبول نمی کنند.
وی میگوید: اما من شنیده ام که در برخی از داروخانه ها علی رغم اینکه این کار غیر قانونی است، برخی ازشاغلین در داروخانه ها داروهای اضافه را از بیماران آشنای خود قبول می کنند و در عوض به بیمار داروی جدید و دیگری می دهند.

خانم دکتر خانواده
محسن در خصوص توصیه های مادرش می گوید: مادر من زنی 60 ساله و کم سواد است. اما به دلیل اینکه زیاد دکتر رفته و دارو مصرف کرده ما به او لقب خانم دکتر را داده ایم، زیرا در خانواده ما هر کس که بیمار می شود، مادر من فورا یک نسخه برایش می پیچد و به او انواع داروهایی را که دیده و یا شنیده تجویز می کند.
محسن میگوید: به عبارتی مادر من طبابتی می کند که هیچ پشتوانه علمی ندارد و به روش وسبک من در بیاری است.
یکی از باورهای غلط در جامعه ما در رابطه با مصرف داروهای گیاهی است، زیرا بسیاری از مردم می پندارند مصرف این نوع از داروها به دلیل اینکه گیاهی است و جنبه شیمیایی ندارد، هیچ گونه عواقبی برای آنها ندارد.

مصرف هر گونه داروی گیاهی با نسخه پزشک
دکتر کبیریان داروساز در گفتگو با فرصت آنلاین این باور را نادرست می داند و می گوید: برعکس تصوری که در بین مردم ما شایع است، مصرف این داروها نمی تواند عواقب خاصی را داشته باشد. وی می گوید: به عنوان مثال داروی جین سین دارویی است که ریشه و منبع گیاهی دارد، اما اگر این دارو به طور ناصحیح مصرف شود موجب افزایش فشار خون می شود.
این داروساز در ادامه به داروی شیرین بیان اشاره می کند و می گوید: شیرین بیان خواص و فواید خود را دارد، اما با این وجود اگر به شکل بی رویه و نادرست از آن استفاده شود، موجب افزایش فشار خون و تشدید نارسایی قلبی می شود.
وی تاکید می کند: مردم ما باید در نظر داشته باشند که استفاده از هر گونه داروی گیاهی بدون نظر پزشک معالج ناصحیح است و بیماران باید در مو قع مصرف این دارو ها حتما با پزشک معالج خود مشورت کنند.

وی در این رابطه می گوید: بیماری بود که شخصیتی مهربان و دوست داشتنی داشت، اما پس از مدتی دیدم که با علائمی مانند پرخاشگری، تندخویی، لرزش دست مواجه شده است، وقتی با او صحبت کردم متوجه شدم کپسول گیاهی از عطاری گرفته و مصرف نموده است و در پی مصرف این کپسول ها به این علائم مبتلا شده است .
این کارشناس در ادامه خاطر نشان می کند: این مرد مجبور شد برای بهبودی و رفع این علائم به روانپزشک مراجعه کند.

داروهای بدنسازی یکی از خطرناک ترین داروها
میل به زیبایی و پرورش اندام موجب آن شده است که برخی نوجوانها و جوانها خود سرانه روانه داروخانه ها شوند و اقدام به خرید این داروها نمایند.
دکتر کبیریان می گوید: متاسفانه مصرف این داروها عواقب بسیار جدی برای نوجوانها دارد، به گونه ای که حتی این داروها می توانند موجب نارسایی کلیه و کبد در مصرف کنندگان شوند و می طلبد که جامعه با افزایش اطلاعات جوانها از مصرف خوددسرانه این داروها جلوگیری کند.

پیشگیری بهترین راه حل مصرف خودسرانه دارو
وی می گوید: آگاهی بهترین راه پیشگیری از مصرف دارو است.وی خاطر نشان می کند: داروسازان و کادر داروخانه صف اول و آخر درمان هستند، چرا که بسیاری از بیماران قبل از مراجعه به پزشک معالج در درجه اول به داروخانه مراجعه می کنند و از آنها می خواهند که برای بیماری آنها دارو بنویسد و از طرفی پس از رفتن به پزشک بیمار در داروخانه با شاغلین دارو خانه مواجه است. بنابراین می طلبد که دارو ساز برای بیمار تشریح کند که عواقب این دارو چیست و در صورت مصرف خود سرانه دارو بیمار با چه خطراتی مواجه است.

این کارشناس تصریح می کند: اگر پزشک داروخانه برای بیمار عواقب دارو را تشریح نکند بیمار دارو را از داروخانه دیگری تامین می کند و در نتیجه نهایتا بیمار با عواقب دارو مواجه می شود.

این داروساز نظارت را یکی دیگر از راههای پیشگیری از مصرف خود سرانه دارو می داند و می گوید: عطاری ها، لوازم آرایش فروشی ها و داروخانه ها یکی از مهم ترین جاهایی هستند که می طلبد نظارت اساسی تری بر آنها صورت گیرد.

کبیری می گوید: متاسفانه به دلیل اینکه مصرف داروهای بدنسازی برای جوانهای ما عواقب بسیار سنگینی دارد و از سویی دیگر مصرف این داروها برای مربیان موجب درآمد زایی می شود، نظارت در این قبیل از موارد باید بسیار اساسی و منسجم صورت گیرد.

وی تاکید می کند: خوشبختانه در سالهای اخیر به دلائلی مانند بالارفتن قیمت دارو، افزایش آگاهی های مردم توسط رسانه ها و غیره خرید دارو و ذخیره کردن آن در خانه ها به شدت کاهش یافته است.

دکتر کبیریان خاطر نشان می کند: مردم ما باید در نظر داشته باشند که حتی داروهای مانند سرماخوردگی که به آنها داروهای پیشخوان گفته می شود و نیاز به ارائه نسخه پزشک ندارند را نیز نباید مردم ما به صورت سرخود و بدون هماهنگی با دکتر دارو ساز مصرف کنند.

وی باز گرداندن دارو به داروخانه ها رانادرست و غیر قانونی می داند ولی درعین حال معتقد است: به دلیل اینکه دارو در خانه ها فراوان است می طلبد مسوولان به منظور جلوگیری از فاسد شدن داروها در منازل و هدر رفتن بودجه زیادی از مملکت راهکاری برای این امر بیاندیشند.

اطلاع رسانی حلقه گمشده
از آنجا که عدم اطلاع از مصرف خودسرانه وبی رویه دارو دلیل اصلی شرایط موجود است باید سطح دانش مردم را در این ارتباط بالابرد وحال که در خمینی شهر 4 الی 5 نشریه و 3 الی 4 پایگاه اطلاع رسانی مشغول به فعالیت می باشند وشبکه های اجتماعی متعددی شکل گرفته اند، نیاز است که این رسانه ها با اطلاع رسانی به مردم و توجیه آنها در جهت مصرف بهینه و به موقع دارو شرایطی ر ا مهیا کنند که مردم ما یاد بگیرند چگونه و چه موقع و به چه میزان دارو را باید مصرف کنند تا به ین ترتیب با کمترین هزینه بتوانند به بهترین خدمات دست یابند.