بیابانزایی در اصفهان شدت گرفته است/خشکی زایندهرود به گردوغبار دامن میزند
مدیرکل حفاظتâمحیط زیست اصفهان با بیان اینکه یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار کانون بحران فرسایش بادی در اصفهان وجود دارد، گفت: وجود برخی صنایع و خشکی تالابâها و همچنین خشکی زایندهâرود به این گردو غبار دامن میâزند.
حمید ظهرابی در گفتâوگو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با بروز پدیده گرد و غبار در استان اصفهان گفت: اصفهان استانی است که نزدیک به ۳۳ درصد مساحت آن را مناطق بیابانی تشکیل میâدهد و از این میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار به کانون بحرانی فرسایش بادی تبدیل شده است که ۲۴۰ -۲۵۰ هکتار آن نزدیک شهر اصفهان قرار دارد که میâتوانند منشا ایجاد گردو غبار محیطی باشد.âاین کانونâها سبب شده است که در نقاط دارای ایستگاه سنجش، غلظت آلایندهâهای ذرات معلق ۲ و نیم میکرونی اعدادی را نشان دهد که نیاز شدید به برنامه ریزی و مدیریت در این عرصهâها احساس شود.
وی ادامه داد: از طرف دیگر استقرار ۶۰۰ واحد معدنی مختلف در شهر اصفهان و صنایع مختلف در اطراف شهر که شامل برخی فعالیتâهای آلایندهâای مانند ۱۲۰ واحد سنتی تولید گچ، ۱۵۰ واحد سنتی تولید آجر، ۵۰۰ واحد صنفی ریختهâگری سنتی در داخل شهر، تعدادی واحد صنعتی بزرگ که در رابطه با کانیâهای غیر فلزی فعالیت میââکنند، ۲۰۰ واحد سنگ بری و صنایع بزرگ فولادی کشور نیز میâتوانند؛ منشا ایجاد گرد و غبار باشند و به همه اینâها آلایندهâهای ناشی از فعالیت خودروâها و سوخت را که ذرات خطرناک میکرونی تولید میâکنند را نیز باید اضافه کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان افزود: در کنار این مجموعه، ۵ معدن سطحی تولید گچ نیز وجود دارد که با تخریب سطح زیادی از عرصهâها و قسمتâهای تثبیت شده خاک وââ رها کردن بخشâهای تخریب شده، نقش مهمی را در افزایش کانونâهای فرسایش بادی ایجاد میâکنند که با فعالیتâهای در حال انجام هم منابع مصرف کننده این معادن را متوقف خواهیم کرد و هم از طریق شورای معادن کشور پیگیری کردهâایم تا بتوانیم فعالیت آنâها را به صورت قانونی متوقف کنیم، زیرا رونق اقتصادی که این معادن ایجاد میâکنند، بسیار کمتر از خساراتی است که به این منطقه وارد میâکنند.
وی با اشاره به اینکه مشکلات مربوط به تالابâهای این استان نیز به پدیده گرد وغبار در اصفهان دامن زده است، اظهار کرد: هر حوضه آبریزی مانند یک سیستم زندهâاست، هر قسمتی از آنکه آسیب ببیند سبب آسیب دیدن دیگر بخشâها میâشود. در حال حاضر کمبود آب در زاینده رود، عدم تامین حقآبه تالاب بینâالمللی گاو خونی، افت آبهای زیرزمینی منطقه و کاهش رطوبت منطقه باعث شده است که بیابانâزایی به شدت در منطقه شرق اصفهان افزایش پیدا کند و منجر به شوری اراضی و ایجاد مداوم کانونâهای جدید فرسایش بادی شود.
ظهرابی تصریح کرد: افت آبهای زیر زمینی، کاهش سطح پوشش گیاهی و ازبین رفتن رطوبت خاک نتیجه جز تبدیل شدن زمین به کانون بحران فرسایش بادی ندارد، در کنار آن کمبود آب باعث شده است که بخش عظیمی از اراضی کشاورزی به عنوان اراضیâای که آب برایشان قابل تامین نیست، تبدیل به بیابان میâشوند و به عنوان عامل ایجاد گردو غبار بر این مشکلات دامن میâزنند. خود بستر رودخانه زاینده رود در داخل شهر اصفهان نیز در زمانی که خشک است به عنوان یکی از کانونâهای بحرانی عمل میâکند و همه اینâها باعث شده تا اصفهان در شرایط خاصی قرار بگیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه از ابتدای سال تاکنون ۸ جلسه در ارتباط با مدیریت گرد و غبار در استان اصفهان برگزار کردهâایم، افزود: این جلسات منجر به ایجاد برنامه جامع مقابله با پدیده گرد و غبار و ذرات معلق منطقه مرکزی اصفهان و به تصویب رسیدن آن در کارگروه استانی مقابله با گرد و غبار شده است. اقدامات این برنامه منجر به کم شدن گردو غبار در طی ۵ ساله آینده میâشود و بر اساس آن قرار است که ۸ هزار هکتار از کانونâهای بحرانی فرسایش بادی با مشارکت منابع طبیعی، شهرداری و یگانâهای نظامی مستقر در منطقه احیا و بازسازی شود، در کنار آن ساماندهی صنایع تولیدی همانند گچ و آجر نیز با جدیت در دستور کار قرار دارد و پیگیریâهای زیادی از طرف فرمانداریâهای سه شهرستان اصفهان دولت اباد و شاهین شهر در این زمینه شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: بر اساس برنامه تهیه شده منابع طبیعی مجموعهâای از فعالیتâها را متناسب با شرایط هر منطقه مانند مالچ پاشی، نهال کاری، بذر پاشی، استفاده از بادشکنâهای طبیعی و مصنوعی در دستور کار قرار میâدهد. حذف یکسری از فعالیتâهای انسانی که تشدید کننده کانونâهای هست نیز از جمله این مواردی است که به طور موازی انجام میâشود، حتی نحوه رفت و روب شهری و رسیدگی به غبار ناشی از فعالیتâهای ساختمانی مناطق شهری نیز در این برنامه که از سال آینده آغاز میâشود، در نظر گرفتهâشده است. البته برخی فعالیتâهای روشن و واضح آن مانند ساماندهی صنایع از همین حالا آغاز شده است.
ظهرابی افزود: انتظار داریم با اجرای دقیق این برنامه در ۵ سال آینده بتوانیم؛ حداقل ۵۰ درصد از مسائلی که باعث افزایش گردو غبار در اصفهان میâشود را کنترل کنیم.