تغييرات آب و هوا، گرمتر شدن کره ی زمین، رشد تولید گازهای گلخانه ای، فراخي حفرۀ ازن، مسموميت های گوناگون در اثر گازهای تولیدات صنعتی، بیماری های غیر قابل علاج خانمانسوز، رشد غیر قابل کنترل جمعيت همراه با سر و صدای زیاد در سطح سکونت پذير کرۀ خاکي (بيوسفر) و از بين رفتن و نابودی تنوع و گوناگوني گياهان جانوران خشکی ها و دریاها؛ همه اشکال مختلف پديده هايي هستند که نشانگر استفادۀ مستمر بيشتر از حد توان منابع طبيعي و عدم توجه به  قدرت تحمل و ترميم پذيری سيستمهای زيست محيطي می باشد.

فشار بيش از حد تحمل به ساختارهای بنیادی و موجودیت محیط زيست توسط زياده روي در مصرف بي رويه و بي حد و مرز منابع طبيعي و در پي داشتن آلودگي ها و ضايعات برگشت ناپذیر به جائي رسيده که سنگيني اش برروي طبيعت غير قابل تحمل شده و تدريجاٌ تداوم و استمرار  زندگي در طبیعت را به مخاطره انداخته است.

اگر بخواهيم مي توانيم در يک پروسۀ توسعۀ پايدار ”بهره گيری معقول“ را جايگزين ”مصرف بي رويه“ و منهدم کننده طبیعت نموده و بجای بلعیدن سرمايه هستی از سودبردن از آن بهره مند شویم.

بشر اگر خواهان آينده اي روشن ودرخشان هست، نمي تواند از نوآوري ها و تکامل تکنيک چشم پوشي کند. از سویی دیگر ما باید از سود و زیان و دوگانگي عملکرد تکنيک بر روي زندگي روزمره خود آگاه باشیم. پاسخ به اين پرسشها در جامعه اي که بر مبنای فردگرایی و خود محوری، منافع مادي و خودخواهانة فردي و در صورت لزوم گروهي و سیاسی بر مصالح عمومي جامعه واخلاق و محيط زيست نسلهاي آينده ترجيح داده می شود، کار ساده اي نيست.

با ارزشيابي و بررسی مسؤولانه پيامدهاي تکنيک بهتر قادر خواهیم بود به پرسشهایی همچون موارد ذيل پاسخگو باشیم:

- آيا مي توان پيآمدهاي مثبت و يا منفي يک تکنولوژي را با ضريب اطمينان بالا و بموقع پيش بيني کرد؟

- چگونه ميتوان شالودة يک تکنولوژِي نافع براي اجتماع را ريخت؟

- آيا براي تصميم گيريهای اساسی، دست افراد و يا گروه ها و يا نمايندگان سياسي و برگزيدة آنها باز است؟

- آيا مي توانند نتايج بدست آمدة علمي و تجربي بدون در نظر گرفتن منافع گروهي و يا سنتي و ديني و اجتماعي و بالاتر از همه سياسي بعنوان مبناي حل مشکلات  و بحرانهاي ناشي از کار برد تکنيک قرار بگيرند؟

هنگامی که از زیستگاه یا محیط زیست سخن می گوییم، گفتگو بر سر کره خاکی ای است که خود در آن زندگی می کنیم. زیستگاه و یا محیط زیست به آن بخش از پوشش خاک، آب و هوا می گوییم که در آن یا بر آن آبزیان و خاکزیان بخوبی زایش، رویش، بالش و زندگی پذیر باشند. این بخش را زیستکره و یا بیوسفر می نامند. در واقع بیوسفر و یا کره حیاتی به آن بخش یا آن لایه از کره زمین گفته می شود که در آن زندگی وجود داشته باشد. این فضا محیط زیست اصلی انسان و سایر موجودات زنده را تشکیل می دهد؛ یعنی فضایی که در آن پرندگان و موجودات آبزی و خاکزی قادر به ادامه زندگی باشند.

زیستکره به زیستگاه موجودات زنده (گیاهان، انسان و سایر جانوران و ارگانیسم ها) و باقیمانده موجودات از میان رفته و سنگواره ها و کلیه ترکیبات مواد زنده و غیر زنده، باضافه اتمسفر که شامل لایه هوایی است که بالای کره زمین وجود دارد و از گازهای مختلفی تشکیل شده است و همه آبهای موجود در سطح زمین مانند چشمه ها، دریاها، اقیانوسها، دریاچه ها و رودخانه ها، آبهای زیرزمینی و یا بخار آب (هیدروسفر) و به پوشش خاکی کره زمین (پدوسفر)، که شامل آب، هوا و موجودات زنده می باشد و در حقیقت گیاه، بعنوان رکن اولیه تأمین کننده غذای انسان به آن وابسته است، گفته می شود.

میان موجودات زنده و محیط زیست پیوستگی و وابستگی متقابل وجود دارد و هیچ موجودی بدون محیط زیست مناسب قادر به ادامه زندگی نیست. همزمان، حیات کلیه موجودات به یکدیگر وابسته است و در مجموع گردونه زیستی ای را بر روی زمین بوجود می آورند که فقدان هر یک از حلقه های آن موجب گسستگی کلی این گردونه خواهد بود.

پژوهش و توسعه تکنولوژی اگر بهینه گرایانه، نیک اندیشانه و نیک خواهانه باشد می تواند از جمله عواملی باشد که برای رشد رفاه و شکوفایی و آینده سازی یک جامعه، نقش  قابل توجهی داشته باشد؛ ولی اگر خودخواهانه و سودجویانه و انباشت سرمایه را از پی داشته باشد، می تواند حتا در آلودگی و تباهی و ویرانی محیط زیست نقش عمده ای بازی کند. در هر دو صورت وظیفه مهم و اساسی به دوش مهندسان و متخصصان است، زیرا آنها می توانند با جهت دادن به فعالیتهای خود یکی از این دو پدیده را تشدید و تقویت کرده و یا از سرعت و شتاب دگرگونی غیرقابل بازگشت و انهدام آنها بکاهند. از سوی دیگر بهداشت و تندرستی در جامعه زمانی تضمین می شود که بتوان از افزایش پس مانده های تکنولوژی و صنایع آلاینده و تخریب کننده آب، خاک، هوا و سایر منابع تجدید شونده پیشگیری کرد و دست کم از نیروی تخریب کننده آنها کاست. اگر بخواهیم در این راستا جامعه خود را یاری رسانیم باید دانستنی ها و اطلاعات گسترده ای را در باره روابط و مکانیسم های حاکم بر محیط زیست گردآوری کرد و در دسترس جامعه قرار داد و تا آنجا که ممکن است باید جامعه را از عوامل ویرانگر محیط زیست آگاه نمود تا در اقدامات پیشگیرانه همراه و همگام دست اندرکاران باشند و کوشش نمایند با بهره گیری درست و مستمر از محیط زیست و همسو با توسعه پایا و پیگیر، نیازهای نسل فعلی را برآورده سازند بی آنکه حق و توان آیندگان، در برآوردن نیازهایشان از محیط زیست و منابع طبیعی به مخاطره افتد. ضایعات ناشی از تولیدات صنعتی و مواد مضر مانند استفاده از سمهای کشاورزی و یا مصرف مواد شیمیایی که غیرقابل بازگشت است و اثرات آنها که بطور غیرمستقیم از راه آلودگی گیاهان، جنگلها، مراتع، محیط زیست و موجوات زنده، به انسان باز می گردند و بیماریهای ناشناخته و نوظهور و بی درمان را برای انسان و محیط زیست درپی دارند، باید بررسی و تحقیق شوند. در این جهت گیری، شناسایی بموقع عوامل اصلی و جانبی تخریب و آلودگی محیط زیست و گوشزد کردن خطرات ناشی از این ضایعات به دست اندرکاران جامعه بسیار ضروریست و جهت دادن دولت به سرمایه گذاری مستقیم و یا غیرمستقیم برای بازخرید پس مانده های مصرفی مانند روغن سوخته ماشینهای صنعتی و تشویق شهروندان به کمتر مصرف کردن مواد پلاستیکی و بازخرید دورریزهای آنها و لاستیکهای مصرف شده اتومبیل ها و فلزات باقیمانده از باطری ها و لوازم الکتریکی، اقدامی خردگرایانه است. توسعه و تولید کالاهای مصرفی لازم باید بگونه ای باشد که هضم و دفع آنها مانند کودهای طبیعی برای مصرف کشاورزی، در طبیعت به آسانی انجام پذیرباشد . طبیعی است که این اقدامات زمانی می توانند سودمند باشند که کارشناسان با مسؤولان و مدیران جامعه همگام به چاره اندیشی برآیند. در این میان نمی توان نقش رسانه های گروهی را نادیده گرفت. آنها بویژه باید برای آگاهی و هشدار دادن به شهروندان جهت اجرای مقرراتی که برای حفظ محیط زیست درنظر گرفته شده، نقش آگاهاننده و سازنده ای بازی کنند. به هر روی می توان در جهت رفع دشواریهای زیست و بویژه همزیستی با طبیعت کوشا بود. به این مهم باید به مثابه یک اصل اخلاقی در جامعه پر بها داده و آن را جایگزین روشهای نادرستی نمود که زیانهای جبران ناپذیری را بهمراه دارند. بی توجهی مسؤولان امور نیز عواقبی را بجای می گذارد که آیندگان ما باید بدون چون و چرا برای این سهل انگاریها، بهای سنگینی را بپردازند. برای پیش گیری از این امر و جهت هوشیاری مردم و بیداری وجدان اجتماعی هرچه زودتر باید دست بکار شد تا بتوان از گستردگی و شتابزدگی در نابودی محیط زیست و طبیعت جلوگیری کرد.

اگر همگام با توسعه و تکامل تکنولوژیها و دانشهای تجربی و عملی، به طبیعت و نگهداری آن نقش اساسی و اصولی داده شود، می توان خدمات بیشماری را به موجودات و محیط زیست آنها ارائه نمود. درصورتیکه جنبه های مردمی و مثبت تکنیک در مورد محیط زیست درنظر گرفته نشود، تکنولوژی می تواند حتی اثرات بس زیان آوری بر روی محیط زیست و اجتماع باقی گذارد و شاید بدون درنظر گرفتن نکات مثبت تکنولوژی، بکارگیری آن در طبیعت زیانبخش قلمداد گردد. برای نمونه می توان از پیشرفت و بکارگیری انرژیهای اتمی و فسیلی مانند نفت و گاز و مشتقات آنها  و لزوم پژوهش جهت بهینه سازی در راستای کمبود پس مانده های این انرژیها بر روی محیط زیست  کوشا بود، چون گازها و پس مانده های این گونه انرژی ها خود باعثی بر آلودگی آب و هوا و در تنگنا قرار دادن برنامه ریزان اجتماعی، و در واقع آسیب های جبران ناپذیری به جوامع بشری و محیط زیستشان وارد خواهند کرد. محیط زندگی برای جوامع پیشرفته صنعتی به نحوی دگرگون شده که زندگی جانداران و گیاهان مشکل، و یا بطور تدریجی غیرممکن شده است. حتی می توان پیش بینی کرد که با پیشروی و ازدیاد اثرات این پس مانده ها بر روی محیط زیست، زندگی در این جوامع باخطرات جدی روبرو شده است و شاید بقای انسان و موجودات زنده زیر علامت پرسش قرار گیرد.

بررسی اثرات زیان آور تکنیک بر روی محیط زیست بسیار گسترده و پیچیده است و راه حل های پیچیده و گاه دشواری را در پیش پای ما می گذارد.

باید از مشکلاتی که گریبانگیر جوامع پیشرفته صنعتی شده بیاموزیم و در زمان حساس تصمیم گیری عوامل زیان آور و شاید نابودکننده آب و هوا، پس مانده هایی مانند انباشت تفاله های اتمی، دود و روغن سوخته و همه عوامل نابودکننده حیات اجتماعی را همواره به مسؤولان گوشزد نموده و ضمن یادآوری مسؤولیت دست اندرکاران توسعه صنعتی و تولیدکنندگان کالاهای مصرفی و مهمتر از همه تعیین کنندگان خط مشی های سیاسی و اجتماعی، امکان آن را داشته باشیم که با آنها بطور مستقیم تماس بگیریم و تعامل نماییم.

تحلیلی اصولی و واقع گرایانه برای شناسایی علل تخریب محیط زیست نشان می دهد که عواملی چون:

- احتیاجات و ضروریات خودخواهانه بی انتهای انسان ها

- بهره گیری بیش از حد از محیط زیست و طبیعت تا مرزهای غیر قابل تحمل

- اثرات جانبی توسعه و تکامل تکنولوژی و صنعت بدون درنظر گرفتن راه حل برای دورریزهای این تولیدات

- افزون طلبی و شدت گرفتن خودخواهی های شخصی و یا فزاینده شدن رقابتهای ارگان ها و سازمانها در راه رقابتهای تولیدی و کوشش در بهره کشی هرچه بیشتر تولیدات صنعتی در راه بوجود آوردن ارزشهای اضافی بدون در نظر گرفتن پیامدهای زیانبار و ضایعات جانبی آنها

- تشدید اثرات ویرانگر و زیان آور به محیط زیست، توسط روی هم انباشته شدن آنها و یا تأثیر متقابل آنها بر روی یکدیگر و یا اثرات جانبی و از همه مهمتر پس مانده های این تکنولوژی ها پس از مصرف و یا بکارگیری آنها

کمتر مورد بررسی قرار می گیرند.

نقش عوامل زیان آور بر روی محیط زیست و نسبت آنها به یکدیگر را می توان در واقع با درنظر گرفتن ضریب عواملی چون

(تورم خواسته ها و فزون خواهی ها) * (پیشرفت و گسترش تکنولوژی) * (افزایش بی رویه جمعیت) * (رشد شدید رفاه مجازی و یا مصرف غیرضروری) * (بازگشت و تأثیرپذیری این عاملها  بر یکدیگر) بهتر نشان دهیم. با چنین برخورد کلی و ساده کردن روابط و این اندیشه و شیوه برخورد، که شاید هم از جهت روش هایی که به ما یاد داده اند غیر منطقی به نظر آید، این امکان را پیدا خواهیم کرد که بتوانیم عواملی چون: وقت آزاد بی رویه، تعطیلی های بدون دلیل واقعی و غیرمسؤولانه و افراط در تحرک ها و نقل و انتقالات و مسافرتهای بی حد و مرز را تا سرحد امکان کاهش دهیم و مصرف بی رویه و نابجای تولیدات صنعتی و مواد غذایی که بعلت شبه رفاه و تمول روزافزون نابجا و یک بعدی اجتماعی  با بی بند و باری به مصرف می رسند را به حداقل رسانیم و در بکارگیری و مصرف غیرمنطقی مواد اولیه، مصرف غیرضروری و افراطی انرژی، در خدمت قراردادن غیرضروری و بی بند و باری وسایل ارتباط جمعی و بهره گیری از انتقال مدرن الکترونیکی اطلاعات مانند اینترنت و چه بسا کاربرد تکنولوژی های بیش از حد مدرن و پیشرفته، نیک بیندیشیم و از همه مهمتر انفجار جمعیت را پیش بینی کنیم، پس آنگاه می توانیم برای پیشگیری و بازرسی این عوامل راه حل هایی را درنظر بگیریم و تا حد امکان از شتاب سرسام آور این ضایعات کاسته و از نابودی روزافزون محیط زیست خود جلوگیری نماییم. طبیعی است که جلوی واقعه را پیش از وقوع باید گرفت و این روشی است خردمندانه و سودمند.