آلودگی های اخیر شهر اصفهان موجبات نگرانی مردم  این شهر و شهرهای اطراف را فراهم آورد. یکی از مشکلات ما در این زمینه فاصله کم با  مرکز استان و تاثیر پذیری از آلودگی این کلان شهر است. به همین بهانه گفتگویی با مدیر کل حفاظت محیط زیست ترتیب دادیم.

با توجه به آلودگی های اخیر، احداث ایستگاه سنجش آلودگی هوای خمینی شهر به کجا رسید؟

ما در حال راه اندازی شبکه پایش آلودگی در شعاع 50 کیلومتری مرکز استان هستیم.  از دید كارشناسي نمی توانیم برای شهرستان خمینی شهر کلمه شعاع را مطرح کنیم چرا که خمینی شهر به لحاظ اتصال و بافت مسکونی و هم مرز بودن با مرکز استان جزو شهر اصفهان به حساب می آید و در واقع از آنجا که در مقایسه با دیگر شهر های استان با اصفهان فاصله ای ندارد از دید زیست محیطی با شهر اصفهان تفاوتی ندارد. البته در طرح شبکه پايش آلودگي هوای كلانشهر اصفهان، خمینی شهر از جمله شهرهای ماست که در اولویت راه اندازی ایستگاه سنجش آلودگی قرار دارد. در همين رابطه برای تامین اعتبار لازم اقدامات و استعلامات لازم را  انجام داده و مبلغ 50 میلیون تومان برای مجموع این طرح در نظر گرفته ایم. ناگفته نماند طرح ها بر اساس اولویت بندي شهرها اجرا می شوند و در این رابطه اعتبارات خوبی در نظر گرفته شده است و قطعا در آینده نزدیک و در کمتر از 6 ماه مجموع شهرهای خمینی شهر، شاهین شهر، برخوار و فلاورجان به ایستگاه سنجش آلودگی مجهز و این ایستگاه ها به صورت همزمان به مرکز استان وصل خواهند شد.

در خصوص نصب تجهيزات و جانمایی و ساخت اطاقک به همکاری شهرداری خمینی شهر نیاز داریم تا هر چه سریع تر اين مکان ساخته شود. در مرحله دوم بعد از نصب تجهیزات، تابلو نمایش آلودگی هوا  جهت اطلاع رسانی به عموم مردم نصب خواهد شد.

دلایل آلودگی هوای اصفهان به خصوص در 2 ساله اخیر بررسی شده است؟

آلودگی شهر اصفهان در سال های اخیر دو علت داشته؛ یکی تغییر اقلیم این شهر و دیگری افزایش بی رویه خودرو. در سال گذشته به مدت 28 روز شاهد هیچ گونه وزش بادی نبودیم به طوری که دمای شهر اصفهان از سطح زمین تا فاصله هزار متری از جو، معکوس بود که در نوع خود هیچ سابقه ای نداشت. پدیده وارونگی دمایی در سالجاری 14 روز به طول انجامید و ما با کاهش این دوره نسبت به سال قبل روبرو بودیم. البته عامل اصلی بروز آلودگی، افزایش مقدار آلایندگی توسط خودروهای سواري می باشد که طبق اعلام نظر نیروی انتظامی استان،  روزانه 500 خودرو در حال  شماره گذاري جديد است و این یعنی افزایش سالانه 150 هزار خودرو به ناوگان موتوری و خودروهای سطح شهر اصفهان و این در حالی است که تعداد خودروهای شهر اصفهان تا سال 80  فقط 150 هزار تا بوده است.

بعضی معتقدند که کیفیت پايين بنزین تولیدی در سال های اخیر عامل اصلی آلودگی  هاست. شما این موضوع را تایید می کنید؟

کیفیت پایین بنزین و گازوییل و همچنین استاندارد پایین خودروهای تولیدی  هر دو از عوامل مهم و موثر بر آلودگی هواست. اخیرا مقدار محدودی بنزین تولید داخل یعنی حدودا 10 میلیون لیتر از 60 میلیون لیتر بنزین مصرفی کشور برای جبران کمبود بنزین میان استان های مختلف توزیع شد که البته این مقدار نمی تواند عامل آلودگی هوا باشد.

یکی از اقدامات مهم ما با همکاری وزارت نفت و وزارت صنایع اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هواست. در این طرح کیفیت بنزین و محصولات و خودروهای تولیدی کانون توجه سازمان محیط زیست می باشد. بهره برداری از سوخت استاندارد يورو4 و 5 در پالایشگاه اراک و راه اندازی خط بنزین با استاندارد لازم و کمترین میزان آلودگی در پالایشگاه تهران و هشترود از آخرین اقدامات انجام گرفته در این زمینه است. این طرح به تدریج در پالایشگاه بندرعباس نيز اجرا خواهد شد و از اول سال جاری در کلان شهرها سوخت استاندارد و کیفیت یورو 4 و 5  توزيع می گردد و از مهر ماه سال 91 سوخت توزیعی کل کشور با استاندارد اروپا خواهد بود و اولین خودرو استاندارد یورو 4 تا سال آینده در شرکت خودروسازی کاشان شروع به بهره برداری خواهد رسید. با انجام این اقدامات بخش عمده ای از مشکلات آلودگی خودروهای کشور بر طرف شده و از ابتدای سال 91 خودرو سازان کشور موظف به رعایت استاندارد یورو 4 می باشند و در صورت تخلف با محدودیت های قانونی روبرو خواهند شد. با این حساب پیش بینی می شود در سال 91 تحول عظیمی در این بخش و كاهش آلودگي كشور داشته باشیم.

در رابطه با اصلاح پالایشگاه اصفهان چه اقداماتی انجام می شود؟

از جمله اقدامات در پالایشگاه نفت اصفهان، بهینه سازی سوخت تولیدی در این مرکز است که در حال حاضر با 80 درصد پیشرفت در حال اجراست. در زمینه بهینه سازی کلی تجهيزات این مرکز نیز در انتظار صدور مجزات لازم هستیم.

آخرین وضعیت صنایع آلاینده استان چگونه است؟ در رابطه با پرداخت عوارض آلایندگی خبری برایمان دارید؟

وظیفه ما تشخیص و اعلام آلایندگی صنایع استان به وزارت کشور و سازمان دارایی استان می باشد و در زمینه پیگیری پرداخت عوارض وظیفه ای نداریم به طور مثال در سال 89 بیش از 1300 مرکز آلاینده استان شناسایی و به مراکز و مسوولین جهت مشمولیت قانون عوارض آلايندگي معرفی شدند.

پالایشگاه اصفهان نیز از صنایع آلاینده استان هست؟

پالایشگاه اصفهان جزو صنایع آلاینده استان و شهر اصفهان محسوب نمی شود و از سال 87 از لیست صنایع آلاینده خارج شده و عوارضی به آن تعلق نمی گیرد.

وضعیت صنایع بزرگ دیگر استان چگونه است؟

صنایع و مرکز فولاد مبارکه نیز از تابستان سال 90  از لیست صنايع آلاينده استان خارج شد و در حال حاضر شرکت ذوب آهن و مراکز نیروگاه شهید منتظری و اسلام آباد شهر درچه به دلیل مصرف سوخت مازوت از صنایع آلاینده استان به حساب می آیند.

آخرین وضعیت طرح ساماندهی صنایع و مشاغل آلاینده شهری خمینی شهر به کجا رسید؟ آیا در این رابطه اقداماتی انجام شده است؟

با تدوین طرح  بزرگ ساماندهي کارگاه های مزاحم شهری و صنایع آلاینده شهر اصفهان، خمینی شهر، شاهین شهر و شهرهای حوزه شمال شهر اصفهان و با تشکیل جلسات متعدد در استانداری با مدیریت معاونت عمرانی استانداری این مشکل در حال بررسی می باشد. از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه بیش از 400 هکتار زمین از شهرک بزرگ صنعتی شهر اصفهان جانمایی و طراحی شده است. همزمان با این طرح، زمینی به مساحت 50 هکتار برای صنایع طلاسازی در نظر گرفته شده است. جلسات توجیهی نیز با حضور صنوف و هیئات امنای صنایع سنگبری تشکیل شده است که با شروع مراحل قانونی اين طرح و با ارائه اخطارهای لازم از جانب شهرداری به صنایع سنگبری دو شاخ و خوشاب و کارگاه های ریخته گری، این صنایع به تدریج و طبق زمان بندی لازم انتقال خواهند یافت. این طرح یکی از اقدمات بزرگی است هزینه سنگینی را در برخواهد داشته واجرای آن نیاز به استفاده از اهرم های قانونی و ارائه تسهیلات و تخفيفات لازم برای جابجایی اين صنايع  دارد. یکی از پیشنهادات ما در این رابطه این است که اجرای طرح  كه از جمله مصوبات سفر چهارم ریاست جمهوری و با در اختیار قرار دادن تسهیلات بانکی و وام های بدون بهره باشد.

این طرح از چه زمانی اجرا خواهد شد؟

استانداری، شرکت شهرک های استان، سازمان صنایع و معادن، بازرگانی، شهرداری های شهرهای مختلف از جمله خمینی شهر، سازمان محیط زیست، بهداشت محیط در گیر از مجریان این طرح هستند و صاحبان سنگبری های دوشاخ و خوشاب خمینی شهر باید بدانند محل فعالیت فعلیشان  مجاز نبوده و باید هر چه سریع تر برای نقل مکان با مسوولین مربوطه همکاری های لازم را داشته باشند.

برای جمع آوری چاه های ذغالی خمینی شهر برنامه و طرحی در نظر گرفته اید؟

وجود چاه های ذغال و همچنین روش نادرست تولید این محصولات در استان منحصر به شهرهای کاشان و خمینی شهر می شود و ما در شهرهای دیگر با این معضل روبرو نیستیم. از نظر ما این روش تولید یک روش غیر قانونی و غیر مجاز و خارج از دستور العمل های صنایع و صنوف تولیدی می باشد. این  روش تولید در هیچ  یک از صنایع و صنوف دیده نمی شود و مورد تایید هیچ مسوول نیز نمی باشد. کلیه  واحد هاي  فعال توليد ذغال در خمینی شهر باید تعطیل شود. این روش نادرست تولید ذغال علاوه بر تخریب باغات و اراضی کشوری به عنوان یک تهدید کننده سلامت مردم نیز محسوب می شود. البته جمع آوری آن ها نیاز به حرکت همه جانبه دستگاه های دولتی دارد و کلیه نهادهای دولتی اعم از فرمانداری، شهرداری، محیط زیست، نیروی انتظامی، جهاد کشاورزی و قوه قضاییه باید با حمایت و طبق یک دستور العمل شهرستانی با این موضوع برخورد کنند. مکاتبات لازم برای برخورد به فرمانداری خمینی شهر ابلاغ شده است. اجرای این طرح نیاز به همت مسوولین شهرستان دارد و نباید ممنتظر اقدام مسوولان استانی بمانند.

پالایشگاه اصفهان در رابطه با حادثه اخیر و آزاد سازی حجم زیادی از مواد آلاینده در آلوده ترین روزهای سال مورد پیگیری قرار گرفت؟

این حادثه در صنایع نفت و گاز یک حادثه طبیعی به حساب می آید اما آنچه باعث نگرانی ما شد وقوع این حادثه در آلوده ترین روزهای سال و تاثیر این حادثه بر افزایش آلودگی بود. این حادثه باید درس عبرتی برای مسوولین استان و پالایشگاه اصفهان باشد چراكه در صورت عدم مهار این حادثه خسارات جبران ناپذیری وارد می شد. نکته مهم تر در این رابطه این است که استقرار این گونه صنایع در کنار شهرهای اصفهان، شاهین شهر و خمینی شهر هشداری جدی برای مسوولین است تا از گسترش و توسعه این صنایع تا حد امکان خودداری کنند و در مرحله بعد کاهش ظرفیت و انتقال این مراکز را در دستور کار خود قرار دهند چراکه در صورت وقوع حادثه،  مدیریت بحران در این مرکز کاملا دشوار و سخت خواهد بود.

آخرین وضعیت وحش استان چگونه است؟

بارندگی های آبان ماه برای مناطق حیات وحش مثل آبی به روی آتش خشکسالی بود و از شدت آن کاست و کمک زیادی به ما کرد. آخرین اقدام ما سرشماری مناطق حفاظت شده موته، کلاه قاضی و قمشلو است که از ماه گذشته شروع کرده ایم و این طرح در مناطق عباس آباد نایین و سرماشری هوبره ادامه خواهد داشت. طبق طرح اجرا شده  حدودا بیش از 18 هزار آهو و کل و بز و قوچ و میش در مناطق حیات وحش شناسایی شده اند. آمار نهایی د ربهمن ماه و پس اجرای سرشماری در دیگ مناطق اعلام خواهد شد.

از فعالیت یک ساله اداره محیط زیست شهرستان رضایت دارید؟

من شخصا از راه اندازی اداره محیط شهرستان خمینی شهر راضی ام. از مجموع 12 اداره جدیدی که در یک سال گذشته در سطح  استان راه اندازی شد، اداره محیط زیست خمینی شهر از موفق ترین مراکز در فعالیت یک ساله خود بوده است. من از مسوولین شهرستان درخواست دارم که قطعه ای زمین همراه با بودجه لازم برای احداث ساختمان ثابت اداره محیط زیست شهرستان فراهم کنند و فرمانداری و شهرداری خمینی شهر به سرمایه گذاری در این بخش به چشم سرمایه گذاری برای نسل آینده نگاه کند. ما با حداقل امکانات و نیروی انسانی حداکثر خدمات را در این یک ساله ارائه نموده ایم. ما همچنین از مسولین استان تقاضا داریم نیروی محیط زیست استان را افزایش بدهند تا قادر به تمین نیروی مراکز جدید از جمله خمینی شهر باشد. در صورت حمایت مسوولین استانداری ما در زمینه افزایش نیروی شهرستان ها به خمینی شهر نگاه ویژه خواهیم داشت.

آیا سخنی با مردم خمینی شهر دارید؟

ما در مرکز استان حامی برنامه های محیط زیست خمینی شهر خواهیم بود اما قدم اصلی را در زمینه حفظ محیط زیست خود مردم باید بردارند. امیدواریم با تلاش مردم در آینده نزدیک بتوانیم خمینی شهر را به عنوان شهر پاک معرفی کنیم.