سالی که خیلی باران باریده بود و زمین اینجا کامل زیر آب رفت...

اینها تنها بهانه ها نبود ، که پیشرفت تکنولوژی و عدم کاربرد صنایع قدیم هم به سهم خود، غباری به ضخامت و وسعت چندین دهه بر چهره یکی از میراث های این شهر نشاند.

سال 1387 بود که در محوطه تاریخی چهارشنبه بازار - خیابان امام شمالی خمینی شهر- حفره ای به قطر 5 متر ایجاد شد و پرده از چهره این میراث تاریخی و قدیمی یعنی "عصارخانه" برداشت. گفته اند قدمت این عصارخانه به دوره صفویه می رسد. رحمت الله اسماعیل زاده یکی از کارگران مرمت عصارخانه خمینی شهر می گوید :" عصارخانه به آسیاب های مخصوصی می گفتند که از آنها برای خرد کردن یا روغن گیری موادی مثل زردچوبه، مواد نباتی و روغنی مثل بدنجیل، کرچک و غیره استفاده می کردند. این آسیاب ها محوطه ای بود که در وسط آن دو قطعه سنگ گرد بر روی هم قرار داشت و این دو قطعه سنگ از یک طرف با اهرمی به گردن یک چهارپا مثل شتر، اسب یا قاطر متصل بود.

با حرکت کردن حیوان به دور محوطه، سنگ رویی آسیاب به حرکت در می آمد و روغن موادی که به داخل سوراخ سنگ ریخته بودند، گرفته می شد و به داخل چاه های روغن که نزدیک آسیاب بود، ریخته می شد ."

ترک زاده – مهندس مرمت آثار باستانی خمینی شهر – می گوید: "این عصارخانه تا سال های 53 یا 54 هم دایر بوده و از آن استفاده می کرده اند، زمانی هم که صنعت روغن گیری در اینجا متوقف می شود، از این مکان به عنوان بازارچه استفاده می شده است. پس از انقلاب و به مرور زمان، هر بار که قطعه ای از عصارخانه تخریب و بدون استفاده می مانده، آن مکان را با خاک پر می کرده اند ."

یکی از اهالی قدیمی این محله از خاطره تجارت پدر و عموهایش در عصارخانه و کاروانسرایی که ظاهرا در کنارش بوده است، تعریف می کند و جوانی هم از خاطره قایم باشک های کودکی شان در عصارخانه ای که آن زمان تا حدی هم تخریب شده بوده، می گوید.

اهالی چهارشنبه بازار می گویند حول و حوش سال 1381 که دیگر عصارخانه از خاک پرشده بوده، شهرداری اقدام به آسفالت محل می کند اما انگار هر چند ما هم بخواهیم میراثمان را از چهره و حافظه شهرمان پاک کنیم؛ شهر سخاوتمندتر از این حرف هاست و آنها را به ما بازمی گرداند. شبانه آسفالتی که عصارخانه را پوشانده ، نشست می کند و با گزارش مردم، مسئولین میراث فرهنگی در محل حاضر شده و متوجه این اثر ارزشمند تاریخی می شوند و از دو سال پیش تا کنون و هر وقت بودجه ای به امر مرمت اختصاص می داده اند، خاکبرداری، مرمت و بازسازی سقف ها و دیوارها ادامه داشته است. طبق گفته ساکنین قدیمی محل، زیربنای این عصارخانه و کاروانسرا در حدود دو هزار یا سه هزار مترمربع است اما مهندس ترک زاده می گوید"عصارخانه زیربنایی در حدود 1500 مترمربع دارد که در حال حاضر 750 متر مربع از آن خاکبرداری شده است." عصارخانه دارای چندین طاق می باشد که سالم و قابل مرمت است و متأسفانه تعدادی از طاق ها تخریب شده است. سقف ها به سبک طاق چشمه کار شده اند و فضای عصارخانه عاری از تزیینات بوده و همه قسمت ها با آجرهای خشتی شکل گرفته اند.

یک لنگه در، دو سنگ آسیاب گرد و یک سنگ بزرگتر که از رنگ و روی قهوه ای و چربش مشخص بود که آسیاب است، از لوازمی است که از عصارخانه باقی مانده است. از مهندس ترک زاده در خصوص کاربری عصارخانه بعد از مرمت هم می پرسم و او می گوید :"هنوز تصمیم خاصی برای کاربری اینجا گرفته نشده است.