معضل ساخت و سازهاي غير مجاز در تمام شهرهاي كشور وجود دارد اما شايد اين معضل در شهرستان خميني­ شهر پررنگ تر باشد.

دليلش هم آنست كه در شهرستان تراكم جمعیت بسيار زياد است و مشكل كمبود زمين بشدت احساس مي­ شود و همان مقدار كمي هم كه وجود دارد داراي كاربري كشاورزي هستند و قاعدتاً ساخت و ساز در اين زمين­ها غيرقانوني است. این معضل اگرچه در همه جای شهر دیده می شود اما در برخی مناطق شدت بیشتری دارد و عدم یافتن راهکار سریع و اصولی برای کنترل آن، می تواند در آینده بحرانهای شهری به وجود بیاورد.

ساخت و ساز غیرمجاز بویژه برای اسکان و زندگی، تنها عدم کسب مجوز برای ساختن و اسکان نیست بلکه این وضعیت می تواند محیط های اجتماعی را به محلهایی بدون نظارت و مکانهایی برای بازتولید برخی ناهنجاری های اجتماعی تبدیل نماید.

در ميان بخش­هاي مختلف شهر، منطقه جوي­ آباد از جمله مناطقی است که این معضل در آن، خودنمایی می کند. بخواهیم یا نخواهیم جوی آباد جزئی از شهرستان است با مردمی که اینک دیگر کاملاً مهاجر نیستند و هرم جمعیتی شهرستان حل شده اند. مردم این منطقه، مردمی سخت کوش و زحمت کش اند که متأسفانه در اثر برخی سوءاستفاده ها، کم توجهی نهادهای مسئول، ناآگاهی مردم منطقه نسبت به قوانین و مقررات و معضلات اجتماعی ای که توسط معدود افراد بومی منطقه ایجاد می شود دچار برخی مشکلات شده اند. مشکلاتی که همه آنها هم به مردم بومی محل ارتباطی ندارد. شاهد مثال همین ماجرای زمین خواری آقای [م] که معضلات فراوانی را برای مردم منطقه ایجاد کرده است و این فرد از اهالی بومی و قومی جوی آباد هم نیست.

به نظر می رسد برخی از نهادهای مسئول توجهخ لازم را به این منطقه مبذول نمی دارند و در برخی مسائل، نوعی خودمختاری ایجاد شده است از جمله در ساخت و ساز غیرمجاز.

اشکالات قانونی ساخت و سازهای غیرمجاز در جوی آباد

شهردار منطقه 3 با اشاره به دو مشكل عمده در اين منطقه گفت: اين ساخت و سازها دو مشكل قانوني دارد اول اينكه اين زمين­ها زير حد تراكم مصوب شهرستان يعني 150 متر مربع هستند و دومين مشكل اين است كه اين زمين­ها اراضي كشاورزي و باغي بوده و كاربري آنها كشاورزي است به همين جهت ساخت و ساز در آنها خلاف است. وي با اشاره به سوء استفاده برخي از ملاكان و بنگاه­داران منطقه گفت: مهاجريني كه به اين منطقه مي­آيند هم هموطنان ما هستند و ما نمي­ خواهيم موجب اذيت و آزار آنها شويم ولي آنها به دليل ناآگاهي به قوانين در دام افراد سود جو مي­افتند و اين افراد سود جو با فروش زمين­هاي زير حد تراكم كه گاهاً به 40 متر هم مي­ رسد و  در اراضي كشاورزي هم قرار دارند، اقدام به كلاهبرداري مي­ نمايند. وي با اشاره به اخطار به بنگاه­ هايي كه اقدام به اين عمل مي­ كردند افزود: ما به اتحاديه املاك اعلام كرديم و آنها هم برخوردهايي با اين افراد كردند ولي متأسفانه مشكل همچنان باقي است. مختاري در ادامه با اشاره به فعاليت واحد جلوگيري از تخلفات در سه شيفت گفت: ما براي جلوگيري از ساخت و ساز غير مجاز اقدام به انعقاد قراداد با پيمانكار كرديم و ماهانه مبلغي در حدود 8 ميليون تومان هم پرداخت مي­ كنيم تا پيمانكار در سه شيفت از ساخت و سازهاي غيرمجاز مراقبت كند ولي همچنان ساخت­هاي غيرمجاز انجام مي­شود و حتي كار به درگيري هم كشيده مي­ شود. وي ادامه داد: ما در ماه بطور متوسط حدود 50 پرونده را به كميسيون ماده صد ارجاع مي­دهيم و اين جداي از مواردي است كه در محل هنگام ساخت و ساز متوقف مي­شوند. مهندس مختاري در ادامه با اشاره به گرفتن رأي تخريب در اكثر موارد گفت: ما از نظر قانوني كار خود را انجام مي­ دهيم و پس از ارجاع پرونده تخلف به كميسيون ماده صد و كسب رأي تخريب، پرونده و رأي را به استانداري ارجاع مي­ دهيم كه در اكثر مواقع به علت شرايط و مصالحي تخريب انجام نمي­شود ولي در همين چند ماه علیرغم ميل خودمان چند مورد هم تخريب داشته­ ايم.

مسئولان شهرستان و استان از مسائل این منطقه آگاهی ندارند

وي با اشاره به ناآگاهي بسياي از مسؤولان شهرستان از اين منطقه گفت: اين معضل نهفته است و هر روز بدتر مي­ شود و اگر فكري براي آن نشود روزي گريبانگير استان خواهد شد. وي با اشاره به تراكم بسيار بالاي اين منطقه افزود: بالغ بر 60 هزار مهاجر در اين منطقه ساكن هستند كه از نظر مالي هم وضعيت خوبي ندارند و براي حل مشكلات نياز به كمك­هاي استانداري است. وي افزود: ما به دنبال ايجاد فضاي تفريحي و فرهنگي در اين منطقه هستيم و تفاوتي هم برايمان ندارد كه ساكنين در اين قسمت از كجا آمده­ اند. ما به دنبال ساماندهي اين قسمت هستيم كه حداقل معابر آنجا ساماندهي پيدا كرده و آسفالت شوند. وي با اشاره به طرح­هاي خود براي حل اين معضلات هم گفت: ما به استانداري پيشنهاد داديم كه اولاً تراكم مصوب اين منطقه را كاهش دهد و ثانياً اجازه ارتفاع سازي را در اين منطقه بدهد تا بخش خصوصي بتواند آپارتمان­هاي ارزان قيمت بسازد تا جلوي ساخت و سازهاي غير مجاز گرفته شود و افراد بتوانند در اين منازل ساكن شوند.

اداره برق انشعاب می دهد

وي در انتها نيز با اشاره به فعاليت­ها تبليغي شهرداري در اين منطقه گفت: ما در مساجد و مكان­هاي عمومي با مردم ديدار كرده­ ايم و سعي در آگاه نموده اهالي كرده­ ايم اما متأسفانه بسياري از ادارات مانند اداره برق با ما همكاري ندارند و به ساخت و سازهاي غير مجاز انشعاب مي­دهند و همين باعث اختلال در برخورد شهرداري مي­ شود و باعث ايجاد روحيه قانون گريزي در منطقه شده است.

زمین خواران در جوی آباد

بخش زیادی از مشکل ساخت و ساز غیرمجاز در جوی آباد به دلیل زمین خواری هایی است که توسط برخی افراد ظاهرالصلاح (!) در این منطقه رخ داده است. در همين رابطه يك منبع آگاه به فرصت گفت: بسياري از مهاجرين از سال­ها قبل و گاهي تا 30 سال قبل شروع به مهاجرت به اين منطقه و سكونت در آن كردند. در آن زمان يكي از ملاكان بزرگ به نام آقاي م. با فريب افراد مهاجر اقدام به فروش زمين­هاي زراعي و زير حد تراكم مي­نمود. وي افزود: اين فرد زمين­ها را به صورت قولنامه­اي معامله مي­كرده و همين باعث شده به علت عدم وجود سند، افراد هيچگاه گذرشان به شهرداري نيفتد و اين باعث شده بود تا سال­ها شهرداري به وجود اين مشكل آگاه نبوده و بعد از افزايش تعداد اين ساخت و سازها شهرداري متوجه عمق قضيه شود.

عدم برخورد قاطع دستگاه قضایی

وي گفت: متأسفانه به دليل عدم برخورد قاطع دستگاه قضايي با اين فرد افراد ديگري هم در اين كار دخيل شدند و تعداد اين كلاه­برداران افزايش پيدا كرده كه يكي از آن­ها آقاي اسكندر. ع است كه علیرغم اينكه بارها به او تذكر داده شده اقدام به اين عمل مي­كند. اين فرد كلاهبردار با خريد زمين­هاي كشاورزي منطقه از صاحبان اصلي، زمين­ها را تفكيك مي­كند و با توجه به وسع مالی خريداران، زمین را به قيمت دلخواه كه گاهي به متري 300 هزار تومان هم مي­رسد به فروش مي­رساند. وي ادامه داد: افراد مهاجر به دليل ناآگاهي تمامي دارايي خود را در شهر خودشان بفروش مي­رسانند و به اينجا مي­آيند و پس از خريداري زمين براي گرفتن پروانه به شهرداري مراجعه مي­كنند اما شهرداري اجازه هيچگونه كاري را نمي­دهد و اين در حالي است كه اين افراد ديگر هيچ راهي براي ادامه زندگي جز ساخت و ساز غير مجاز ندارند. وي در انتها افزود: بسياري از اين زمين­ها باير شده­اند و ديگر قابليت كشت و كار ندارند و تنها مأمني براي ريختن نخاله ساختماني هستند. وي با اشاره به رفت و آمد بسيار كم مسؤولان شهرستان در اين منطقه گفت: از مسؤلان بپرسيد حق 60 هزار نفر شهروند سالي چند جلسه است؟

بايد دانست اين مهاجرين هم هموطنان ما هستند و اينكه مهاجرت كرده­اند دليلي بر اين نمي­شود كه حقوقشان تضييع شود و مثلاً به علت نداشتن پشتوانه­ها قانوني كلاهبرداران حرفه­اي 30 سال از آن­ها استفاده كنند و به راحتي در شهر تردد كنند.

مشکل جوی آباد مشکل استان است

همانگونه که شهردار منطقه 3 تصریح کرد اين معضل نهفته است و هر روز بدتر مي­شود و اگر فكري براي آن نشود روزي گريبانگير استان خواهد شد.

به نظر مي­رسد اولاً مشكل جوي آباد ديگر مشكل شهرستان نيست بلكه اين مشكلي استاني است و بايد مسؤلان استان فكري براي آن بكنند. ثانیاً دلایل اصلی ایجاد چنین معضلی را که در سالهای آینده بحران ساز خواهد بود می توان اینگونه برشمرد: عدم برخورد دستگاه قضايي با مشكل كلاهبرداري و زمین خواری در اين منطقه، عدم توجه شهرداري در سال­هاي پيش به ساخت و ساز غیرمجاز، عدم هماهنگی دستگاههای خدماتی مثل اداره برق، عدم توجه لازم مسئولان شهرستان به عمق این معضل، عدم توجه لازم ساکنین منطقه به قوانین و مقررات و

شاید تشکیل يك ستاد ویژه با محوریت فرمانداري و حضور تمامی دستگاههای درگیر برای ایجاد هماهنگی و تصمیم سازی و تدبیر راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت بتواند از تبدیل این مسئله به یک بحران استانی در سالهای آینده جلوگیری نماید.