روایتی مستند از کشف حجاب رضاخانی در سده

ارسال در سایرعناوین

tarikhاسلام زدایی طرح و حمله خطرناکی بود که در اولین و دومین دهه قرن اخیر از ناحیه انگلیس ها طراحی و اجرا شد. عوامل اجرای این طرح ضددینی، عمدتاً افرادی بودند که به مدد مساعدت و همراهی عملیاتی- نظامی انگلیسیها در کشورهای مسلمان بر اریکه قدرت تکیه زده بودند.

 

از جمله اين طرحها، طرح استعماري كشف حجاب بود كه در ديماه 1314 و پس از سفر رضاشاه به تركيه و آشنايي با لائيسم آتاتوركي تازه تأسيس، در ايران اجرايي شد.
ملت ایران كه زمانی طلایه دار تمدن جهانی بوده و به جهانیان سیاست و حکمت و ادب میآموخته است، مردمی هستند که ذوق و هنرشان در آفرینش عظمتها پس از قرنها هنوز هم شگفتآور است، ملتی دارای آن چنان فرهنگی اصیل و بارور که زنان آنان علی رغم این که در محیط اجتماعی، قاضی و فرمانده نیروی دریایی و حکمران بودند پوشش و حجاب را رعایت میکردند. (پارتیان: مالکوم کالج، تاریخ اجتماعی ایران، راوندی، ص 474) از جمله مي توان به حکمران ایلام «شیلهه» اشاره كرد كه زنی با پوشش و حجاب بوده و در حدود 3800 سال پیش به مقام رسمی حکومت و پادشاهی در ایران میرسد. ملت ايران بود كه با فرهنگ اصیل خود زمانی هولاکو را خویی ایرانی می بخشد و خلیفه بعد او را ناگزیر از وزارت ایرانی میسازد و وقتی زورش به خلیفه نمیرسد با نان و پیاز خود میسازد. اما اين ملت در جريان كشف حجاب وادار مي شود با فرهنگی بی هویت به دریوزگی فرهنگهای بیگانه رفته و زباله دان کالای مصرفی و گرداننده چرخهای اقتصادی سلطه گران جهانی شود. سلطه گرانی که به کمک خدمتگزاران خودفروخته و یا نادان، ایرانی را متمدن! کردند تا کلاه شاپو بر سر نهاده و زنانشان در کنار نهادن چادر و ... پيشقدم شوند! و چقدر خوشبخت که بی هیچ تلاش، تنها با تقدیم ثروتی خدادادی به نام نفت شلوارش را آمریکایی به پایش کند و لولهنگش را روسی می سازد و عطر و ادکلنش را هم فرانسوی می فرستد تا بوی عفن ماندگی و پوسیدگی را بپوشاند. البته معلوم است که وقتی هم نفت را نخرند یا ارزان بخرند چه خواهد شد، بدیهی است به جز افسار از بقیه چیزی نخواهد ماند. (از سيدضياء تا بختيار)
حکومت رضاشاه که قرارداد نفتی با شرایط بدتر از قرارداد دارسی برای چهل سال بسته بود در حقیقت انگلستان را به مقصود اصلی خود از کودتای سوم اسفند 1299 رسانده بود. شرکت انگلیسی در مدت نیم قرن در ایران (تا سقوط رضاشاه) 326 میلیون تن نفت از ایران استخراج کرده و در مقابل 790 میلیون لیره سودی که به سهامداران خود و دولت انگلستان پرداخته بود تنها 105 میلیون لیره به مالکان اصلی خود ایران داده بود! قزاق بی سواد ایران دستور داد به افتخار قرارداد نفتی استعماری جدید هو و جنجال و کارناوال به راه انداختند و ذال ممد را مجبور به تهیه و قبول مخارج آن می کند به این بهانه که اکنون که همه چیز از زن و مرد بدکاره و لوطی و مطرب و غیره در اختیارت می باشد آنها را سوار تخت روانها نموده دور خیابانها راه بینداز و به تدریج به توقع و دستورات افزوده تا آنجا که در تهران اسباب نمایش آن بر کامیونهای اطاق برداشته که رویشان به صورت تخت حوضی و صحنه نمایشی درآمده زن و مردهای لخت و عور و ساقی و ساغر در حال زدن و خواندن و رقصیدن و بدتر از آن سوار شده و دور میدان توپخانه (تهران) را پر ساخته بود، سوای تندیسهای جانوران عجیبالخلقه امثال دایناسور که مجبور به فراهم ساختنشان شده بود نمایشی سیاسی از هتاکترین و وقیح ترین که باقی مانده روحیه تمیز اهالی را در هم میشکست چنان چه در همان شب سال اولش حدود 300 تجاوز به عنف گزارش شده بود سوای تجاوز و خودباختگی زنان که تخم کارناوالهایی در شکمهایشان کاشته شد!
پیش از آن که اسناد مربوط به کشف حجاب رضاخانی مربوط به خمینی شهر را که به نوعی تهدید ناموس ملی و رواج نوع جدیدی از ابتذال بود را بازگو کنم در خصوص پوشاک زنان در سده مختصر توضیحی میدهم: لباس زنان در سده شامل چادر از پارچههای عبایی و دویت و گاه اطلسی و چادر چرخی و چاقچور (جوراب شلواری یکسره) و روبنده (پارچه سیاه و سفید نازک) و پیچه یا نقاب از موی دم اسب و شلیته شلوار با دم پارچهای تنگ و در رنگهای قرمز و سبز و زرد و تنکه پاچه داری که در زیرش پوشیده، جوراب ساقه بلند میپوشیدند. پوشش روی این شلیتهها عبارت بودند از پیراهن کوتاه از نوع یقه هفت با جلو بسته و پایین گشادتر که روی کمر شلیته قرار میگرفت همراه دو چاک هفت مانند کوچک که از دو طرف به آنها داده می شد و لب آستین و یقه ی آنها نواردوزی و پولک دوزی میشد. نیم تنه بی دکمه یا تکمه دار با نواردوزی و جقه و گلهایی در جلو سینه از جنس ترمه و شال و مخمل و ماهوت و فاستونی که به آنها یل میگفتند و روی پارچه های آن ملیله دوزی و کاموا دوزی می شد. اين لباسی بسیار زیبا بود مخصوصاً اگر آن را با شلیته کوتاه و شلوار لوله تفنگی و کفش راحتی بی پاشنه به تن می کردند.

اسناد کشف حجاب در خمینی شهر
اگر زردی کنی سرخی بپوشی    همان کنگر کن و کنگر فروشی
در تاریخ 2/5/1315 طوماری با امضاهای فراوان به سرپرست گردان امنیه اصفهان ارسال میشود و از مرحوم سید محمدرضا سدهی ولد میرسید سعید موسی و برادر و فرزند و بستگان وی به شماره سند 6915  به دلیل مقاومت نسبت به کشف حجاب و حاضر نشدن در مجلس جشن شکایت میکنند. مرحوم سید محمدرضا علاوه بر درگیری با مأمورین حکومتی متهم میشود که بر علیه رضاشاه تبلیغات سوء مینماید. پس از تحقیقات گردان امنیه اصفهان موضوع با رضایت افراد شاکی خاتمه مییابد. در تاریخ 6/7/1315 گزارشهایی از سده (ورنوسفادران- فروشان- خوزان) به دایره آگاهی و شهرداری سده مبنی بر پرتاب سنگ از پشت بامها به مأموران امنیتی و قرار و زخمی شدن تعدادی از مأموران گزارش شده است لذا لازم است به مأموران پاسبانی افزوده شود!

سده
]گزارش دایره آگاهی به شهربانی اصفهان، 6 فروردین 1315[
وزارت داخله، اداره کل شهربانی اصفهان، سواد راپورت محرمانه آگاهی، نمره 185، مورخه 6/1/1315. ریاست دایره آگاهی با اعاده عین مرقومه محرمانه نمره 14927 حکومت متضمن راپورت واصله از سده حسب الامر اینجانب برای بازجویی در اطراف راپورت مذکور به سده رفته و بازجوییهای محرمانه نموده. برای کشف حجاب سه مجلس دعوت از طرف مدرسه دولتی و بلدیه و مالیه محل به عمل آمده که عدهای از اهالی با خانمهای خود در آن مجالس حضور به هم رسانیده و چند مجلس خصوصی دیگر نیز بر حسب دعوت کدخدایان انجام گرفته و بعداً غیر از خانمهای مأمورین ادارات، زنهای سده کما فی السابق با حجاب در معابر عبور میکنند چنانچه به همین طریق مشاهده نمودم ولی [مسئولان دايره اگاهي] در نظر دارند که به وسیله مأمورین امنیه با التزام از حمامیها و غیره قضیه را عملی کنند. از این روی کشف حجابی نیست که رئیس بلدیه سده موفق به رؤیت زنها بشود. از طرفی، مومی الیه دارای خانواده و اولاد میباشد که آنها نیز در سده ساکن و با داشتن عائله و وضعیت محلی سده اقدام به این گونه عملیات به نظر مستبعد میآید. دختر براتعلی توپچی هم که در راپورت به مشارالیه اشاره شده کلفت منزل متصدی بلدیه است، بنا به مراتب معروضه و تحقیقاتی که محرمانه به عمل آمد راپورت مذکور بی اساس و ممکن است در اثر عدم رضایتی که راپورت دهنده از متصدی بلدیه داشته یا تحریک دیگران که ناراضی هستند مبادرت به تقدیم این راپورت را نموده که توجه اولیای امور را جلب نموده باشد
متصدی شعبه اول آگاهی.

 ]حکومت اصفهان به شهرداری سده، 26 اردیبهشت 1315)[
وزارت داخله، حکومت اصفهان، نمره 3027، تاریخ 26/2/1315، فوری.
شهرداری سده- بر طبق اطلاعاتی که رسیده است، مسئله نهضت نسوان در آنجا جریانی نداشته و به همان حال بطئی باقی مانده است که فوق العاده از شما و سایرین تعجب دارم. لازم است به محض وصول این مراسله کمیسیونی مرکب از نمایندگان انجمن شهرداری و کدخدایان مهم با حضور آقای فرمانده گروهان امنیه اصفهان تشکیل داده و با مساعدت آنها اقدامی نمائید که هرچه زودتر موضوع عملی گردد و این موضوع را هم باید در نظر داشت که عدم پیشرفت کار مربوط به کدخدایان و متنفذین محلی خواهد بود که بر طبق صلاح آنها خاتمه پیدا نخواهد کرد.
(استانداری اصفهان)
]
شهرداری سده به حکومت اصفهان، 31 اردیبهشت 1315[
وزارت داخله اداره حکومت اصفهان، دایره شهرداری سده، نمره 172، ضمیمه: 2 ورقه، تاریخ 31/2/1315
اداره حکومتی اصفهان در مضافات- با نهایت احترام عطف به مرقومه نمره 3027 به طوری که خاطر مبارک مستحضر است شهرداری سده در مسئله نهضت بانوان کمال سعی و کوشش را با منتهای دقت و متانت و نزاکت انجام وظیفه نموده مجالسهایی متعدد در دبستان دولتی در شهرداری در منزل شخصی در منازل بعضی از کدخدایان محلات تشکیل، در بعضی از مجالس تعداد مدعوین زن و مرد متجاوز از سیصد نفر از طبقات مختلف بوده و در جشنها خطابه هایی از طرف شهرداری و غیره سروده شده و اهالی را تشویق و ترغیب نموده و بدون اینکه کوچکترین کمکی از طرف متنفذین محلی به عمل آمده باشد شهرداری توانسته یک عده از این جماعت دور از تمدن را به شاهراه ترقی و تمدن از راه تشویق آشنا سازد. آن هم به فاصله کمی به واسطه همراه نبودن متنفذین محل به قهقرا برگشته که تحت معروضه نمره 40-21/1/15 به عرض رسانید و تقاضای کمک از اداره امنیه نموده، امنیه محل هم به واسطه قلت افراد بیشتر از یک نفر نتوانسته کمک نماید. باز شهرداری با نداشتن هیچ گونه وسایل به کمک امنیه محل توانسته است از زنهای با حجاب در حمامها، مطبها و یک قسمت از محلهای خوزان و فروشان جداً جلوگیری نماید و این مسئله چند روز است تحت عمل است و آنچه تصور میرود شهرداری غیر از اینگونه اقدامات وظایفی نداشته که انجام دهد مگر آن که دستور ثانوی بفرمایند. در ثانی به طوری که امر و مقرر فرمودهاند از اعضای انجمن شهرداری و کدخدایان و متنفذین محل برای روز شنبه 2 (الی) چهار بعد از ظهر در شهرداری دعوت شده اند و مستدعی است مقرر فرمایید آقای فرمانده گروهان اصفهان برای ساعت مزبور در شهرداری سده تشریف بیاورند که به اشتراک مساعی ایشان در انجام منظور فوق موفقیت کامل حاصل گردد و این قسمت را هم به عرض میرسانم که مجلس جشنی هم در یکی از منازل متنفذین محلی به موقع و اثر قریبی را در پیشرفت منظور خواهد نمود. مستدعی است مقرر فرمایند در همان مجلس شهرداری آقای فرمانده با نظر شهرداری محل مزبور و تعیین نمایند.
شهردار سده ]امضاء[: وفایی