برای فرهیختگی نیاز به جهان بینی کارشناسان و شهروندان خردمندی داریم

ارسال در سایرعناوین

maghaleپروفسور جعفری از نخبگان برجسته خمینی شهری که در آلمان زندگی می کند در واکنش به حوادث تأسف باری که در خمینی شهر به وقوع پیوست، مقاله ای را برای فرصت ارسال کرد که در ادامه از آن بهره خواهیم برد.

 

پیش آمد تلخ و تأسف باری که در خمینی شهر بوسیله یِ اوباشی شرور و ارازلی نا آگاه بوقوع پیوست، در حقیقت نقض هدفهای مردمی یعنی عدالت، آزادی  و منزلت انسانی بود،  که برای انقلاب اسلامی در نظر گرفته شده است.  آیا چنین وقایعی مصداق بارز توهین به مبانی تعالیم دینی و آموزه های مذهبی ما نیستند که برای انسان سازی بر پایه اخلاق، دوستی و عاطفه با طبیعت سرشته و پایه ریزی شده اند.  مسئولیت کیفری و شرعی این حوادث تأسف بار و کسانیکه قربانی این جنایت هولناک شده اند بر عهده ی کیست؟ چه کسانی و چه پدیده ها ی نا هنجار اجتماعی سبب ساز این حوادث مهیب و تکان دهنده و دهشتناک می شوند؟ مگر نه این است که این مردم برای کرامت انسانی، آزادی و عدالت اجتماعی رنجها تحمل کرده اند و خون عزیزترین فرزندانشان را برای انقلابشان هزینه کرده اند؟ پس چگونه افرادی بخود اجازه می دهند به چنین اعمال ننگینی دست  بزنند، که با منافع ملی و باورهای اصیل اسلامی هیچگونه سنخیتی نداشته باشد. بازخوانی رفتار و کردار دور از  انسانیت این گروه هنجار شکن ونقد و بررسی آن بر عهده ی همه یِ نهادهای ذی ربط است. هر گونه تعلل و کوتاهی  که در بررسی این واقعه صورت پذیرد باعث بد آموزی شده و دیر یا زود دودش در چشم مردمی خواهد رفت که خواهان زندگی مسالمت آمیز در پرتو تعالیم اسلامی می باشند. مقامات مسؤول اگر به هر نحوی در صدد توجیه چنین اعمال منفوری که از سنتهای ناهنجار و ناپسند و قهقرایی منشا میگیرند، بر آیند، نا خود آگاه ستم بر شهروندانی کرده اند که روحشان، شرافتشان و بالا تر از همه حیثیت انسانی شان مورد تجاوز قرار گرفته است. زندگی مسالمت آمیز، امنیت اجتماعی پاکی و درستی تنها در سایه ی تعالیمی امکان پذیر است که همواره عفت عمومی و منزلت انسان را فرا روی خود قرار داده و در بطن خویش نهادینه کرده باشند.

نگرش ما نه به جایگاه متزلزل افراد فرصت طلب و نه پستهای زودگذر اجتماعی و نه به عناوین آکادمیک  افراد ظاهر پرست  ، بلکه به جوهر وجودی انسانِ اندیشمند و معتقدی می نگریم که بذر نو اندیشی و نوآوری و بهزیستی را برای راه یافت حقیقتِ زندگی و گسترش دانشها بر پایه یِ حکمت انسان در جامعه می پاشد و اخلاق و فرهنگ والای اجتماعی درو می کند. برای اعتلا و دسترسی به چنین فرهنگی نیاز به همکاری،  هم رایی و همیاری مردمی شریف، راستگو، و عقایدی مستحکم و  واقعی و دور از تظاهر و وابستگی داریم.

مولانا  معتقد است که بهترین عبادت ها کسب دانش و حکمت وبالاترین گناهان جهالت است. پس برای فرهیختگی  نیاز به جهان بینی کارشناسان و شهروندان خردمندی داریم، که همواره برای تعالیِ خردگرایی برای مصالح جامعه  با یکدیگر و سایر گروه های روشنفکر و متعهد جامعه مسؤلانه می اندیشند.

امروز بشریت راهی را پیموده که باز گشت به آن بسی دشوار  و نا ممکن است. ما برای همگامی با این قافله شتابان مجبوریم همواره به ارزشمندی دانش و پژوهش همراه با ایمان پاک و  آینده نگر و غیر وابسطه آگاه باشیم و در این راه برای رفع نیازهای صنعتی و علمی خود هر چه سریعتر قدم برداریم. در اینجا از دانشها و فن آوری هایی گفتگو می شودکه پیآمدهای بکارگیری آنها خردمندانه برای طبیعت و محیط زیست انسان امروزی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و برای نسلهای آتی پیش بینی شده باشد. ، اگر به علت وابستگی های سیاسی، اقتصادی و سنتی در پیش بینیِ اثرات دانش ها، فرآیندها و تکنیک های مدرن و پیشرفته  بر روی جامعه کوتاهی شود، نسلهای امروزی و آینده متحمل زیانهای باز گشت ناپذیری خواهند شد،  که برای جبران آن بهای سنگینی را هزینه خواهند کرد.

یکی از دست آوردها ی انسان از بکار گیری دانشها و فرآیندهای پیشرو در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و بالاتر از همه فن آوری ها ،  اعتلای مناسبات عاطفی،  بهزیستی و بالاتر از همه زندگی مسالمت آمیز مردمی است.

تلاش پیگیر کارشناسان و پژوهشگران ما در زمینه های گوناگون در میهن و برون از مرزها برای کسب دانش و فن آوری باید در راه حقیقت جویی بر پایه یِ عقلگرایی جهت باز خوانی پدیده های اجتماعی بکار گرفته شود. تنها براساس چنین زمینه ی شایسته ایست که می توان به گسترش اندیشه هایِ سازنده و بایسته یِ علمی و صنعتی و فن آوری  یاری رساند.  برای پیشگیری از عملکرد زیان بار فرهنگهای بی مایه و پوشالی و سنتهایِ منسوخ و ارتجاعی که برپایه خرافات غیرمنطقی پایه گرفته اند و حتا ازطرف بسیاری از پیشوایان مذهبی منع شده اند، باید چاره ای اندیشید. در این راستا بایستی  پی آمد های زیان آورِ این پدیده های سرطانی اجتماعی هر چه بیشتر زیر نظر کارشناسان جامعه شناس و متخصص مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

طبیعی است که همکاری و رایزنی کارشناسان و پژوهشگران درون و برون مرزی می تواند ما  را بهتر در راهگشایی این ناهنجاریهایِ خانمانسوز رهنمون باشد.  ایجاد رابطه ای علمی و خردگرایانه، میان قشرهای گوناگون از هم گسیخته اجتماعی،  همراه با گفتمان های اصولی میتوانند مارا زودتر در راه رسیدن به هدف در نظر گرفته شده یاری رسانند. اجرای طرح جهاد اقتصادی برای مبارزه با مشکلات عدیده ای که در پیش پای مردم قرار گرفته یکی از اصولی ترین روشهای برخورد و راه گشایی معضلات اجتماعی است. در این زمینه یکی از پایه ای ترین مشکلات کشور و بویژه شهر ما،  افزایش بیکاری در نسل جوان و کمبود امکانات کار است که  خود می تواند زیر بنای بسیاری از مفاسد اجتماعی شود.

ناتوانی در بکار گیری روشهای  اجرایی صحیح اقتصادی و تدوین برنامه ریزی های مستمرِ تولیدی برای بهره گیری از توانمندی های طبیعی مانند پرتو آفتاب و باد و بکار گیری ثروتها و منابع ملیِ زیر زمینی برای عرضه ی کار و پیشه  و بر آوردن نیاز های مادی نسل جوان،  می تواند راه حلی برای  کاهش مفاسد اجتماعی باشد که خود  باعث کاهش تدریجی ایمان و تزلزل عقاید پا بر جا و درونساز نسل جوان شده اند. اگر سرمایه های ملی خدادادی همچون نفت، گاز ومنابع زیرزمینی بجای فروش ساده برای تأمین نیازهای مادی و ارز به کشورهای خارجی که در خود در اثر پالایش و بالا بردن ارزش افزوده این فرآورده ها در کشورشان به ایجاد کار می پردازند، بتوانیم با ایجاد مراکز تولیدی و فن آوری های مدرن بومی به اعتلای ارزش افزوده مواد خام و طبیعی در میهن خود بپردازیم، امکان جلوگیری از ازدیاد بی ایمانی ، خشونت و فحشا و بدتر از همه اوباشگری را خواهیم یافت. نبودن امکان تولید کار از سرمایه های مردم در اثر  انباشتن نقدینه گی در بانکها و گذران زندگی از بهره ی آن بدون کار تولیدی، خود یکی از بیماریهای رو به افزایش و زیان آور اجتماعی است. در صورتیکه با امکانات بهره وری بیشتر اقتصادی بتوانیم انگیزه ای برای صاحبان سرمایه که نقدینه گیِ خود را در بانکها انباشته اند، بوجود آوریم، این سرمایه ها می توانند برای ایجاد فن آوری های تولیدی پیشرو  همانند فن آوری های گاز سوز و یا انرژی های  خورشیدی برای تولید برق از طریق فتو ولتایک یا  از پرتو آفتاب برای تأمین نیازهای گرمایی در زمستان ویا سرمایی درفصل تابستان همراه با حفظ محیط زیست بکار گرفته شوند، تا هم صاحبان نقدینگی ها از سرمایه هایِِ خود بهره مند شوند و هم نسل جوان با بهره گیری از بازار کار از کارهای ناپسند و ناشایسته یِ اجتماعی دوری جوید و هم اجتماع از فضایل نیکوی اخلاقی تزکیه پیدا کند . برای نیل به این مقصود باید  اولیای امور کوشش کنند بجای در گیری با یکدیگر و خود محوری،  با همدیگر  اتفاق رای پیدا کنند و جهت چاره جویی این معضلات و کمبودهای اجتماعی،  بگونه ای گسترده دردها و بیماری های نسل جوان را موردنقد و بررسی قرار دهند تا بتوانند  برای کاهش دادن آنها راه گشایی و چاره اندیشی کنند.

از آنجایی که ما همه در یک جهان زندگی می کنیم و هر گونه رفتار نا هنجار و آلودگی اخلاقی و فساد اجتماعی به همه ی انسانها مربوط می شود،  وظیفه یِ هر انسان متعهد است که برای بهزیستی در جامعه مسالمت آمیزِ خود  از  فرهنگ سلطه جویی و خود محوری و کوته نظری و کهنه پرستی و ارزشهای نا بخردانه یِ فرهنگی دوری جوید و فرهنگ  عاطفه با طبیعت و عشق به همنوع و منزلت انسان و نگهداری محیط زیست  را فرا روی خویش قرار دهد.

تجاوز به عنف و گسترش عوامل فساد و تباهی موجب خدشه دار شدن عفت عمومی است و در هیچ مسلکی توجیه پذیر نیست. اِعمال خشونت و گریز از مبانی اخلاقی و قانون شکنی، خود می تواند موجب زوال و نابودی نهاد های سازنده یِ اجتماعی باشد. بنا بر این بایستی همه ی شهروندان بویژه دست اندرکاران اجتماع با همه ی توان و امکانات خود کوشش کنند، تا با عوامل هنجار شکن و ریشه های نا بخردی که در جامعه موجب جریحه دار شدن عفت عمومی می شوند،  مبارزه کنند،  تا ما در آینده شاهد چنین اعمال خود سرانه و قهقرایی دور از منشهای انسانی نباشیم.َ

بدون شک گردهم آیی های شهروندان همراه با رای گیری از کارشناسان مردمی ومتخصصان اجتماعی بما امکان تدوین بسیاری از راهکارها و فرآیندهای چاره ساز و مشگل گشای علمی  و اجتماعی را خواهد داد. پس کوشش کنیم هر کس بمیزان توانِ خویش مشکلات و معضلات اجتماعی مانند اعتیاد، بیکاری، تورم و نابودی محیط زیست را باز خوانی کرده و با یاری کارشناسان به نقد و بررسی آنها بپردازد، تا بتوانیم در راه رسیدن به هدفهای والای انسانی قدم برداریم.

نویسنده: پروفسور سیف الله جعفری برلین