گفتگو با مترجم نابینای شهرمان
اشاره: سعید زرگریان متولد 1371 مترجم زبان انگلیسی و دارنده رتبه یک کنکور دکترا در این رشته است. وی یکی از نابینایان موفق شهرمان است که توانسته علاوه بر موفقیت در تحصیل، به کمک تکنولوژِی برای خود کسب و کار در فضای مجازی برای خود فراهم کند. او تاکید می کند که گرفتن نمره های بالا در دانشگاه از دید مردم کار شاقی است و این نگاه جای تامل دارد. در ادامه چکیده این گفتگو را می خوانید.
**
¢ لطفا در ابتدا خودتان را برای خوانندگان فرصت معرفی کنید؟
بنده دارای مدرک کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی و کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه اصفهان هستم. دورۀ کارشناسی را با معدل 56/18 (رتبۀ سوم گروه) و کارشناسی ارشد را با معدل 47/19 (رتبۀ اول گروه) به پایان رساندم. در آزمون کارشناسی ارشد سال 1393، رتبۀ سوم گرایش مترجمی، در آزمون دکتری سال 1395، رتبۀ اول مجموعۀ زبان انگلیسی و، در آزمون دکتری 1396، رتبۀ یازدهم گرایش ترجمه را کسب کردم. با این حال، بعد از طی کردن فرایند مصاحبه، موفق به راهیابی به مقطع دکتری نشدم.
¢ علت نابینایی شما چیست و شما چطور توانستید با وجود این کم بینایی تا این در جه تحصیل کنید؟
از بدو تولد، به بیماری چشمی RP، که عوام آن را به شبکوری میشناسند، مبتلا بودم. این بیماری در یک و نیم سالگی تشخیص داده شد و از آن زمان تاکنون، به پیشرفت خود ادامه داده است. در ابتدا، از بینایی نسبتاً خوبی برخوردار بودم، به طوری که، تا مقطع دبیرستان، از کتب عادی استفاده میکردم.
اما بعد از آن، به تدریج روند پیشرفت بیماری تسریع شد و بالاجبار به کتابهای درشتخط روی آوردم. با توجه به اینکه از کودکی به زبان انگلیسی، و به خصوص ترجمه، علاقه داشتم، رشتۀ زبان انگلیسی را برای تحصیل در دانشگاه انتخاب کردم، که البته گرایش ادبیات بعد از انتخاب رشته و با سازوکار سازمان سنجش تا حدودی بر من تحمیل شد.
تا سال دوم دانشگاه، همچنان از کتب درشتخط، البته با دشواریِ بیشتر، استفاده میکردم. تا اینکه، با توجه به تشدید بیماری و افزایش حجم دروس، مجبور شدم از روش دیگری برای مطالعه استفاده کنم.
از همان ابتدای ورود به دانشگاه، با مرکز امور نابینایان دانشگاه اصفهان و کارمندان وظیفهشناس و مهربانش، آقای هادیان و خانم کریمی، آشنا شدم. در آنجا، ضمن آشنایی با دانشجویان نابینا و کمبینای دیگر، به دنیای کتابهای صوتی و دیجیتال راه یافتم. با توجه به اینکه از ابتدا بینایی داشتم و خط مخصوص نابینایان، خط بریل، را بلد نبودم، دریافتم که آنچه میتواند مرا برای ادامۀ تحصیل یاری کند استفاده از همینگونه کتابهاست.
¢ دسترسی به منابع برای شما دشوار نبود؟
خوشبختانه، با پیشرفت فناوری، مشکلی در زمینۀ مطالعۀ منابع انگلیسی وجود ندارد؛ چرا که میتوان اینگونه کتابها را اسکن و با استفاده از نرمافزارهای مخصوص، به فرمتهای دیجیتال و قابلخواندن با رایانه تبدیل کرد. کتب فارسی را نیز مؤسساتی مانند مرکز امور نابینایان دانشگاه اصفهان، با استخدام گویندگان مجرب، به فایل صوتی تبدیل میکنند. بنابراین، دیگر مشکلی برای ادامۀ تحصیل وجود نداشت و مقطع کارشناسی و، بعد از آن، کارشناسی ارشد با موفقیت طی شد. به علاوه، وجود اساتید دلسوز و دوستان همراه نیز باعث شد در زمینۀ تحصیل مشکلی نداشته باشم و تمامی کلاسها و مقاطع را با کسب بهترین نمرات و رتبهها طی کنم.
¢ برای رفت و آمد به دانشگاه با چه مشکلاتی مواجه بودید و چگونه آنها را برطرف می کردید؟
در ابتدای ورود به دانشگاه، برای رفت و آمد به خانواده متکی بودم اما، با کمک دوستان نابینای مستقل، مسیر رفت و آمد با تاکسی و اتوبوس را آموختم و توانستم تا حدودی مستقل شوم. در ابتدا، برای استفاده از اتوبوس، مجبور به شمارش ایستگاهها یا پرسیدن از افراد مختلف بودم اما، با پیشرفت فناوری تلفن همراه و ظهور برنامههای مسیریاب دسترسپذیر برای نابینایان، به راحتی و با استفاده از اینگونه برنامهها از محل استقرار اتوبوس، موقعیت خیابان و موارد دیگر مطلع میشدم.
به علاوه، کمکم استفاده از عصای سفید را فراگرفتم و این امر نیز گام بلندی در جهت استقلال محسوب میشد. در کل، پیشرفت فناوری به استقلال نابینایان، چه در زمینۀ رفت و آمد و انجام امور روزمره، و چه در زمینۀ کار و تحصیل، کمک زیادی میکند.به مدد همین پیشرفت فناوری و آشنایی با نرمافزارهای صفحهخوان رایانه، توانستم وارد بازار ترجمه شوم.
¢ چه فرآیندی را طی کردید تا توانستید به عنوان یک مترجم با موسسه ای در تهران وارد بازار کار شوید و به کار تر جمه بپردازید؟
در سال 92، یکی از همرشتهایهای نابینا دارالترجمۀ آنلاینی به نام «شبکۀ مترجمین ایران» را به بنده معرفی کرد، و، اتفاقاً، آن سال آزمون حضوری جذب مترجم این مؤسسه در اصفهان برگزار شد. بعد از شرکت در آزمون مذکور، توانستم با کسب نمرۀ 450 به عنوان مترجم سطح نقرهای مشغول به کار شوم.
با تلاش فراوان، و به لطف ارزیابهای دقیق و کاربلدِ این مؤسسه، موفق شدم پلهپله پیشرفت کرده و ظرف دو سال به سطح طلایی و حداکثر امتیاز ممکن دست یابم. از ابتدای همکاریام با این مؤسسه تا کنون، متونی به طول بیش از ششصد هزار کلمه را از انگلیسی به فارسی و بیش از ده هزار کلمه را نیز از فارسی به انگلیسی ترجمه کردهام، که عمدتاً در زمینههای مدیریت و فناوری اطلاعات، رایانه و شبکه و روانشناسی بودهاند. به علاوه، اخیراً شش کتاب در زمینههای مختلف را از انگلیسی به فارسی ترجمه کردهام که در مراحل بازخوانی و آمادهسازی برای چاپ قرار دارند.
از آنجایی که ترجمه کاری پروژهای محسوب میشود و در نتیجه، ساعات کار و درآمد مشخصی ندارد، نمیتوان به عنوان تنها منبع درآمد روی آن حساب کرد. به علاوه، به دلیل ذهنیت نادرست مردم در مورد کار ترجمه و انتظار کار کمزحمت و در عین حال باکیفیت از سوی مشتریان، میزان دستمزد پرداختی به مترجمان در ایران چندان بالا نیست و همین امر نیز مانع دیگری محسوب میشود.
با این حال، با توجه به دسترسپذیری و فراوانیِ منابع انگلیسیزبان، تحصیل در گرایشهای مختلف رشتۀ زبان انگلیسی و کار در حوزههای مرتبط، علیالخصوص ترجمه، برای نابینایان نسبتاً مناسب و تحصیل زبان و کار ترجمه برای نابینایان را به نسبت مناسب ارزیابی میکنم.
¢ در پایان اگر سخن ناگفته ای دارید بیان کنید؟
تا کنون، بیشترِ موفقیتهای نابینایان، یا بهتر است بگویم بیشترِ موفقیتهایی که به چشم آمدهاند، در حوزۀ تحصیل اتفاق افتادهاند. البته، شاید بتوان گفت که چنین دستاوردهایی تنها از نظر افراد بینا موفقیت محسوب میشود؛ چرا که فکر میکنند صرف درس خواندنِ کسی که از نعمت بینایی محروم است کار شاقی محسوب میشود، چه رسد به کسب نمرات و رتبههای بالا.
این در حالی است که، اگر مردم و مسئولین به این افراد اعتماد و مشاغل مناسب را برایشان فراهم کنند، شاهد تواناییها و دستاوردهای افراد نابینا در بازار کار نیز خواهیم بود. کما اینکه افراد زیادی از این قشر توانستهاند در مشاغل خصوصی و دولتی مختلف ایفای نقش کنند. متأسفانه، تاکنون نگاه درستی به این افراد وجود نداشته و همین امر هم ایجاد مشکلاتی در زمینۀ اشتغال را به دنبال داشته است.
در نتیجۀ این نگاه نادرست و نبود بستر فعالیت و نمایش تواناییها، و در برخی موارد هم عدم اتحاد و همبستگی کافی در میان تشکلهای نابینایی، تا اینجا اقدام قاطعی برای حل مشکل اشتغال این افراد صورت نگرفته است. اوج این اتفاق را میتوان در منع قانونیِ شرکتِ افراد دارای مشکلات بینایی در آخرین مرحلۀ آزمون استخدامیِ آموزش و پرورش مشاهده کرد. البته، امیدوارم با تصویب لایحۀ حمایت از حقوق معلولان این مشکل تا حد ممکن حل شود.
روزنامه فرصت از سال 13 کار خود را آغاز کرد و در حال حاضر خبر های خود را به صورت آنلاین نیز ارائه میکند