اگرچه هنوز رشته ای تحت عنوان سازسازی در هیچکدام از دانشگاه های کشور تدریس نمی شود اما از گوشه و کنار شهرستان ما اساتیدی سربرآورده اند که در گمنامی تمام به این هنر و صنعت مشغولند. انبارهای چوب اصغرآباد به عنوان یکی از ورودی های چوب مرغوب کشور به کمک خوش ذوقی و توانایی تعدادی از هنرمندان ما آمده تا هنر سازسازی را در کوچه پس کوچه های این شهرستان به حد کمال برسانند.

شاید باور نکنید اگر بگوییم سازهایی از کارگاه های سازسازی خمینی شهر بیرون می آید که نه تنها به سراسر کشور می رود بلکه پا را از این هم فراتر گذاشته و به نقاط دور و نزدیک جهان ارسال می شود و اساتید سازسازی ما اگرچه خود گمنامند اما سازی که می سازند فقط برازنده دست نوازندگان بنام کشور است.

هنرمندانی که یکی از ویژگی های مشترکشان این است که بدون شاگردی در مکتب هیچ استادی به این مرحله از هنرمندی رسیده اند و تنها با تکیه بر تحقیق، مطالعه و استعدادهای ذاتی خود پیش رفته اند.

یکی دیگر از ویژگی هایی که می توان به عنوان ویژگی مشترک سازسازان خمینی شهری یا به شکل کلی تر اهالی موسیقی چه سازندگی و چه نوازندگی عنوان کرد سن و سال آنهاست. تحقیقی اجمالی در این حوزه نشان می دهد که نوازندگان و سازندگان خمینی شهری غالبا از میان متولدین دهه 50 برخاسته اند. البته حق متولدین دهه های 60 و 70 نیز در این حوزه محفوظ است اما آنچه بیشتر به چشم می آید متولدین سال های 49 تا 58 هستند که غالبا نیز از نوجوانی پا به این عرصه گذاشته اند.

یکی از هنرمندانی که می توان به عنوان استاد مسلم سازسازی از او یاد کرد «مسعود طالبی» است. وی که در عرصه ویولن سازی در خمینی شهر تا مراحل زیادی پیش رفته بود و ویولن های حرفه ای اش مشتری های حرفه ای زیادی داشت در حال حاضر یعنی در دهه 40 زندگی اش در مهد ویولن؛ ایتالیا مشغول تحصیل در مدرسه ویولن سازی است.

امیدواریم مجال گفتگو با این هنرمند به زودی برایمان ایجاد شود.
نکته ای دیگر که در حوزه سازسازی در خمینی شهر می توان روی آن دست گذاشت کارگاه حرفه ای ساخت دف و تنبکی است که چند سال پیش به همت نوازندگان بزرگ کشورمان پژمان حدادی و علیرضا پیروزنیا در اصغرآباد راه اندازی شد. از این کارگاه که برای حدود 50 نفر ایجاد اشتغال کرده بود، دف هایی وارد بازار می شد که در نوع خود بی نظیر بود. اگرچه در حال حاضر دیگر از آن کارگاه خبری نیست اما تا همیشه مهر تاییدی بر قابلیت های این شهرستان در حوزه سازسازی خواهد بود.
در این مجال سعی داریم تعدادی از سازسازان شهرستان را معرفی کنیم تا در روزهایی که بهار طبیعت سلانه سلانه از راه می رسد و آواز هَزاران در عشق سوسن و سنبل زیباترین موسیقی ها را می سازد، ساز همشهری هایمان را کوک کنیم و میهمانان عزیز شهرمان را نیز به خوانش این مطلب میهمان نماییم.

 

سیدرسول موسوی ویولن ساز/ متولد 1349خمینی شهر

سه تار در 25 سالگی پا به زندگی اش گذاشت. نیامده بود که بماند فقط قرار بود اوقات فراغتش را پر کند اما ماندگار شد. دستانش که انگار تازه راه را یافته بود تنها به نوازندگی بسنده نکرد و سازسازی را نیز پیشه خود ساخت. یک اتفاق او را از دنیای سه تار به دنیای ویولن رهنمون شد و از آن پس تنها در عرصه سازندگی به فعالیت پرداخت.
دو سال تحقیق و مطالعه و روزی 4 ساعت کار مداوم در عرصه ویولن سازی نامش را در ذهن ویولن نوازان جا انداخت.
در کوک کردن ساز تبحری خاص یافت و تنها کسی است که در ایران برای رنگ آمیزی ویولن هایش از انگشت هایش استفاده می کند.
ویولن های موسوی مرز نمی شناسد از استان و حتی از کشور هم گذشته است و آن سر دنیا نام ایران و نام خمینی شهر را فریاد می کند.

ابوالفضل توکلی کمانچه ساز/ متولد 1358درچه

تنها سازسازِ خمینی شهریست که سازهایش «نشان ملی» دارد. کمانچه هایی که دستان هنرمند او خلق می کند تا آلمان و مکزیک هم رفته است.
گرچه او هم سازسازی را بدون استاد آغاز کرد و به پیش برد اما انگیزه ورودش به دنیای موسیقی برادر بزرگترش بود. 15 ساله بود که ساز به دست گرفت و نواخت و طولی نکشید که سازسازی را هم پیشه خود ساخت.
نه نوازندگی او را از سازندگی بازداشت و نه سازندگی مانع از نوازندگی اش شد. در کنار ساختن سالانه 10 ساز حرفه ای در کارگاهش واقع در شهر درچه، به آموزش نوازندگی درآموزشگاه های خمینی شهر و اصفهان نیز مشغول است و همراه گروه های موسیقی به سراسر ایران و خارج از ایران سفر می کند.

 

حیدر کاظم پور نی ساز / متولد 1352 خمینی شهر

اولین نی را در 15 سالگی با پایه صندلی شکسته مدرسه ساخت. در آن دمید و خوش نواخت. 22 ساله بود که با استاد کسایی آشنا شد. استاد، نی هایی که او ساخته بود را پسندید و در آن دمید و از آن پس نای نی هایش بیشتر بر دل ها می نشست. او نی سازی را بدون استاد آغاز کرد و نزد استاد کسایی آن را به اوج رساند.
برای یافتن نی تا نیستان های سیستان هم می رود. از هر هزار نی که با خودش می آورد شاید فقط ده تایش نی بشود و حکایت سر کند. نی یافتن و نی ساختن عشق می خواهد.
اول مشتری هایش همشهری ها بودند اما از وقتی گفتگویش در یک نشریه تهرانی به چاپ رسید از همه جای ایران مشتری پیدا کرده است.
آقای پولادیان یکی از معلمان هنرستان شهید رجایی ذوق هنری او را کشف کرد و مشوقش شد تا ادامه بدهد.

 

اصغر عشقی سنتور ساز/ متولد 1339اصفهان

شاید آن روزی که در کسوت یک جوان 18-17 ساله راهی خیابان سیدعلیخان شد تا از کوچه ترکان یک سنتور بخرد هرگز فکرش را نمی کرد که به همین زودی ها باید مغازه ابزار فروشی اش را تخته کند و بچشبد به چوب و تخته برای ساختن سنتورهایی که سفارش گرفته است.
فرق آدم ها با همدیگر از همین چیزها ناشی می شود، یکی وقتی به در بسته می خورد زود راه آمده را بازمی گردد اما دیگری دنبال دری دیگر می گردد تا به درون راه یابد. دومی دری اگر پیدا نکند حتما پنجره ای هست تا راهگشایش باشد.
عشقی به عشق خرید سنتور راهی کوچه ترکان شد غافل از اینکه قیمت یک دستگاه سنتور خیلی بیشتر از کل دارایی اش است. غصه نخورد که 8 هزار تومان ندارد بلکه ابعاد سنتور را وجب کرد، تعدادی از وسایلش را داشت و تعدادی دیگر را از این و آن امانت گرفت و دو ماه طول کشید تا توانست سنتوری بسازد که استاد هنرستان هنرهای زیبا آن را در جا 12 هزار تومان خرید و 10 دستگاه دیگر هم پیش خرید کرد.
حالا بعد از 34 سال کارگاه عشقی واقع در شهر اصغرآباد پر است از سنتورهایی با ابعاد کوچک و بزرگ که همگی مهر «عشقی» خورده اند.
وی از ابتدای کار تا کنون هنوز دست از مطالعه و تحقیق در حوزه موسیقی، نوازندگی و سازندگی برنداشته و هر چه دارد از ذوق و تلاش خودش است.

 

نوراله سروانی ویولن ساز/متولد 1352خمینی شهر
ترومپت درب و داغان پدرش دروازه ورود او به دنیای هنر شد. کودک بود که مسافر این جاده گشت. اول پا در جاده نوازندگی گذاشت تا به سازندگی رسید. هیچ وقت سرهیچ کلاسی ننشست. آزمون و خطا معلم اولش بود و پدرش که مرجع تعزیه خوانان و ترومپت نوازان دور و نزدیک بود، او را در این مسیر انداخت.
گاهی دوستانش که در کلاس های آموزشی شرکت می کردند درس اساتید را برایش بازگو می کردند و او خیلی زود فرامی گرفت. کم کم بر مسند استادی نشست. فوت کوزه گریِ دمیدن در نی و ترومپت را خوب دریافته بود و خیلی خوب تر می توانست برای دیگران جا بیندازد. نی و ترومپت را برای تعزیه آموخت اما دلش انگار هنوز راضی نشده بود و همین شد که گذارش به ویولن افتاد.
آرشه بر سیم می کشید و می نواخت. کم کم به فکر افتاد خودش ویولن بسازد.
سروانی اما به همین بسنده نکرده است او در کار تعمیر ترومپت و شیپور نیز از تبحری خاص برخوردار است.