فیلم‌های من نقد جامعه‌اند، نه نقد سیستم

ارسال در سینما و تئاتر

مجله فرهنگی «هفت€Œ راه» نوشت: در هفته€Œ های اخیر نشست تخصصی فیلمنامه€Œ نویسی اصغر فرهادی که در حاشیه پنجاه و دومین جشنواره منطقه€Œ ای انجمن سینمای جوان در «اروند» برگزار شد به یکی از اخبار اصلی رسانه€Œ ها تبدیل شد.


اما فرهادی پیش از این و در روزهای انتهایی دی ماه 93 هم در چهارمین نشست باشگاه فیلمنامه€Œ  کانون فیلمنامه€Œ نویسان خانه€Œ سینما در یک جلسه پرسش و پاسخ حضور پیدا کرد که به دلیل نزدیکیش به روزهای برگزاری جشنواره فیلم فجر در حاشیه€Œ های آن روزها گم شد و بازتابی در رسانه €Œها پیدا نکرد.


در آن جلسه اصغر فرهادی که تا به حال در هیچ جلسه جدی نقد آثارش حاضر نشده است و حاضر به مصاحبه با هیچ رسانه€Œ منتقدی نیز نشده است، برای اولین بار در جمع هوادارانش و به درخواست آنها به منتقدان خود پاسخ داد.


در این نشست یکی از حاضران از فرهادی درخواست می€Œ کند که: «آقای فرهادی می €Œخواستیم به خاطر هوادارانتان که اینجا هستند، به این سوال منتقدان پاسخ بدهید که

می€Œ گویند در کارهای آقای فرهادی اندیشه€Œ لیبرال غرب نمود دارد. مثلا اینکه در «درباره الی» در سکانس اول دختر حلقه€Œ اش را درون صندوق صدقات می€Œ اندازد و با آن تمام اعتقادات و قید و بندهایی را که از بچگی با آنها بزرگ شده است را درون صندوق می €Œاندازد و در آن مسافرت هم هیچکس هیچ اعتقاد خاصی ندارد. یا مثلا اینکه چرا در فیلم€Œ های آقای فرهادی همیشه قشر مرفه مانتوپوش هستند و قشر فقیر همیشه چادری. من می خواستم یکبار به طور رسمی به این سوال€Œ€Œ ها پاسخ دهید.»


اصغر فرهادی نیز در پاسخ به این پرسش پاسخ می€Œ دهد: «این پاسخ روشنی ندارد چون سوال روشنی نیست. آن€Œها[منتقدان] فیلم €Œها را قضاوت نمی €Œکنند، آن€Œها رفتارهای فیلمساز را بیرون از فیلمش می€Œ بینند و بعد فکر می€Œ کنند که این[فرد] با این رفتار و این لباس و آنجا هم که رفته با آن خانم دست داده و €Â¦ پس ادم درستی نیست و باید فیلم را اینطوری ببینیم.

بعد در فیلم می€Œگردند و اتفاقا مصداق€Œهای حرفهاشان هم درست درمی€Œاید. ولی اگر من با همین فیلم€Œها، ادمی بودم که ظاهرم کمی متفاوت با این بود و بیرون از ایران هم رفتار دیگری داشتم، فیلم€Œ های من کاملا برعکس می €Œتوانست تعبیر شود. اما خارج از شوخی بهتان بگویم که اتفاقا آن فیلم€Œ ها، هیچکدامشان به سمت تائید یا محکومیت هیچ جمله، موضوع و مضمونی نرفته€Œ اند و گاهی همین باعث سردرگمی یک عده€Œای از تماشاگرانی می€Œ شود که همیشه دنبال این هستند که ببینند این فیلم را اگر خلاصه کنیم در یک جمله می€Œخواهد چه بگوید. من همواره می €Œبینیم کسانی را که در فیلم دنبال چیزهایی می€Œگردند که بگویند این فیلم ضد ماست، ولی پیدا نمی€Œ کنند و از آن طرف هم می€Œ گویند که خب ما که نمی€Œ توانیم این را تائید کنیم. بنابراین سردرگم€Œاند.» 


فرهادی ادامه می €Œدهد: «این مثال€Œ هایی که می€Œ زنند مثال€Œ هایی سطحی است. معلوم است که من نمی€Œ توانم کسی را که مثلا به قول شما در طبقه مرفه است و با دوستانش دارد می€Œ رود شمال چادری نشان بدهم. بالاخره این فیلم€Œ ها، فیلم €Œهایی رئالیستی است که بر اساس واقعیت روز جامعه ما ساخته شده است. این فیلم €Œها راجع به ادم €Œها هستند و نسبت بین آن€Œها، من خیلی دنبال تائید یا محکومیت سیستم€Œ ها نیستم. در واقع این فیلم €Œها نقد سیستم نیستند نقد جامعه €Œاند.»