خواب و بیداری (النوم و الیقظه):

تعادل بین خواب و بیداری در حفظ سلامتی و درمان بیماری ها اهمیت دارد ولی امروزه کمتر به این مساله توجه می شود خداوند متعال روز را برای تلاش و معاش  شب را برای استراحت  سکون قرار داده است "وجعلنا نومکم سباتا- و جعلنا الیل لباسا- و جعلنا انهار معاشا(نبأ / 11-9)"
عدم تعادل در خواب و بیداری می تواند زمینه ساز بیماری های مختلف باشد. معمولا خواب افراد بلغمی و دموی بیشتر است ولی انرژی افراد سوداوی و صفراوی با میزان خواب کمتری، دوباره تامین می شود. کودکان معمولا بیشترین خواب را دارند زیرا رطوبت بیشتری در بدن دارند و به تدریج و افزایش سن که رطوبت مزاجی کاهش می یابد خواب کمتر می شود.

بیداری ظاهر را گرم و باطن را سرد می کند در حالی که خواب ظاهر را سرد ولی باطن را گرم می کند در نتیجه خون متوجه قسمت احشا می شود و اعمال امعاء و احشاء مثل هضم و جذب به بهترین وجه انجام می شود به خاطر همین سردی ظاهری است که در هنگام خواب روانداز می اندازیم. اگر کسی بیش از اندازه بخوابد کم کم یک سری از اعمالش مختل و دچار ضعف می شود و حافظه وی افت می کند، مزاجش سرد و بیماری های مفصلی و بلغمی در او زیاد می شود.

نکته: خواب روز برای بیماران مفصلی با سوء مزاج بلغمی پسندیده نیست و موجب شدت بیماری، افزایش وزن و اشتهای کاذب می شود.
بیداری شبانه برای بیماران عصبی با سوء مزاج صفراوی مناسب نمی باشد.