طبق گزارشی که رییس شبکه دامپزشکی شهرستان در کارگروه بهداشت و امنیت غذایی ارائه نمود، با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان که در برخی مرغداری های شهرستان شیوع یافته است به نحو رضایت بخشی مقابله شده است و هم اینک نیز ادامه دارد. بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یک بیماری با انتشار سریع و تلفات بالا در طیور خانگی می باشد. کلیه طیور خانگی مانند مرغ و بوقلمون شدیدا حساس و در ابتلا به این بیماری تلف می شوند. اردک، غاز، قو، کبوتر و پرندگان زینتی مانند طوطی گاهی بدون نشانه های بیماری مبتلا می گردند. در این نوشتار به نحوه تشخیص این بیماری در مرغ ها و راه های مقابله با آن پرداخته می شود.

علایم و راه های انتقال بیماری در طیور خانگی
شروع ناگهانی تلفات، کاهش مصرف دان و آب، آبریزش از چشم و بینی، اشکال در تنفس، سیاه و متورم شدن تاج و ریش، خونریزی در زیر پوست ساق پا می تواند از علایم این بیماری باشد. آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در طیور خانگی علاوه بر تماس طیور خانگی با پرندگان وحشی و یا پرندگان مهاجر و آبزی، از طریق تماس با طیور آلوده، مدفوع یا ترشحات پرندگان بیمار، کود، آب و دان به پرندگان سالم منتقل می شود.

 

در صورت مشاهده تلفات در گله چه کنیم؟
رییس شبکه دامپزشکی شهرستان گفت: در صورت بروز هر گونه تلفات غیر طبیعی در طیور خانگی مراتب را سریعا به نزدیکترین خانه بهداشت یا مرکز دامپزشکی اطلاع دهند یا با شماره 18-37800816 تماس حاصل نمایند.
سعید جانبخش همچنین افزود: بهتر است لاشه پرنده تلف شده در محل مناسبی دفن شود.
وی در خصوص معدوم سازی لاشه های خانگی گفت: هنگام جمع آوری لاشه تلف شده استفاده از دستکش و ماسک ضروری است. برای دفن اصولی ابتدا باید گودالی به عمق یک و نیم متر و در محل مناسبی حفر شود به نحوی که لاشه قابل دسترسی توسط سگ یا حیوانات وحشی نباشد. قبل از دفن، لاشه را داخل کیسه پلاستیکی ضخیم قرار دهید. هنگام دفن، زیر و روی لاشه ها آب آهک یا ماده ضدعفونی ریخته شود و در صورتی که آهک در دسترس نیست با ریختن نفت بر روی پرندگان داخل گودال آن ها را کاملا سوزانده شود. همچنین تمام ضایعات شامل پر، کود و محتویات لاشه را در عمق گودال سوزانیده و دفن شود. بعد از این مراحل قفس یا جایگاه نگهداری پرندگان تلف شده و محیط اطراف آن ابتدا تمیز و سپس ضد عفونی شود.
وی افزود: از کشتار خانگی طیور باید اجتناب کرد اما در صورت ضرورت به هیچ عنوان نباید طیور بیمار را جهت مصرف خوراکی کشتار نمود و نکات ایمنی را در هنگام معدم سازی رعایت کرد.
جانبخش در خصوص مقابله با این بیماری در مرغداری ها و مراکز پرورش صنعتی جوجه گفت: ما در حال نمونه گیری از مرغداری های شهرستان هستیم و در مواردی که نتیجه آزمایش آن ها مثبت باشد سریعا وارد عمل خواهیم شد. به این ترتیب که واحد مورد نظر بلافاصله قرنطینه می شود. سپس شبانه یکی از اکیپ های معدوم سازی وارد مرغداری می شود و عملیات دود دهی را شروع می کند. پس از معدوم سازی، لاشه ها در گودالهای عمیقی دفن و سوزانده می شوند و روی آن ها آهک و خاک می ریزند. سالن مرغداری را تمیز و با گاز فرمالدیید ضد عفونی می کنند.
رییس شبکه دامپزشکی شهرستان مدت زمان پلمپ بودن یک واحد مبتلا را دو دوره 5 روزه و 21 روزه اعلام کرد.
جانبخش همچنین با اشاره به این که در حال حاضر هیچ مجوز جوجه ریزی در شهرستان داده نمی شود افزود: واحدهای غیر مجاز را نیز با کمک نیروی انتظامی و جهاد کشاورزی مهر و موم می کنیم و واحدهای مجاز را نیز برای کشتار مجاب می نماییم.
وی افزود: کلیه نیروها با تجهیزات محافظت فردی در عملیات معدوم سازی کانون ها شرکت می کنند.

توصیه های پیشگیرانه
رییس شبکه دامپزشکی شهرستان با یادآوری این نکته که بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان از تماس طیور خانگی با پرندگان وحشی و آزاد پرواز به وجود می آید تاکید کرد: طیور خانگی و غذا و مکان نگهداری آن ها باید از دسترس این پرندگان دور باشد. در مرغداری ها نیز با نصب توری باید مانع از ورود این پرندگان به محوطه شد. همچنین پرندگان وحشی و مهاجر را شکار نشوند چون ناقل بیماری هستند.

جانبخش افزود: از تماس با پرندگان تلف شده یا مریض باید خودداری شود به خصوص برای کودکان و در صورت تماس دست ها سریعا با آب و صابون شسته شود.
وی گفت: لاشه های مرغ یا پرندگان تلف شده به هیچ وجه نباید در معابر و محیط اطراف روستا رها شوند زیرا باعث انتقال و پخش شدن عامل بیماری توسط سگ، شغال، روباه و ... در محیط روستا می شود.

جانبخش با تاکید بر این که از دوره گردها پرنده ای خریداری نشود بیان داشت: در صورت خرید هر نوع پرنده جدید (مرغ، خروس، بوقلمون، اردک، غاز، پرنده زینتی) حتما از سلامت آن اطمینان حاصل نموده و حداقل به مدت 2 هفته آن ها را جداگانه نگهداری کنید.
رییس شبکه دامپزشکی شهرستان از مرغداران خواست اصول بهداشتی قرنطینه ای در داخل و خارج مرغداری را به خصوص در مناطق پرخطر دقیقا رعایت کنند.
عدم استفاده از شانه تخم مرغ، کارتن ها و کلیه لوازم مستعمل در واحد، انجام واکسیناسیون گله علیه بیماری های واگیر طبق ضوابط دامپزشکی، تهیه دان، دارو، واکسن از منابع مطمئن و عدم تهیه آن از مرغداری های دیگر، وجود حوضچه ضد عفونی در محل ورودی مرغداری ها و سالن ها، کنترل بهداشتی اب مصرفی هر شش ماه یک بار، ممانعت از ورود حیوانات ولگرد به عنوان ناقلین بیماری به داخل مرغداری و اخذ مجوز کشتار در پایان دوره پرورش از شبکه دامپزشکی منطقه از دیگر توصیه های جانبخش به مرغداران بود.
وی همچنین با اشاره به ممنوعیت فروش مرغ به صورت زنده در بازارهای محلی به شهروندان توصیه کرد که گوشت مرغ مصرفی خود را فقط از مراکز مجاز که به صورت بهداشتی آن را عرضه می نمایند تهیه کنند.