کودکان و نیاکان
کودکان و نوجوانان به دلیل اینکه آینده کشور در دست آنها است و لازم است با آنچه از نیاکان خود به ارث رسیده، آشنایی کاملی داشته باشند باید از جمله گروه های هدف این آموزش ها باشند.
عرفان نظرآهاری نویسنده کودک و نوجوان، معتقد است: «میراث فرهنگی، اگرچه در نظر بزرگترها، کهنه و فرسوده است اما در چشم کودکان که از قدرت تخیل بالایی برخوردارند، زنده، جاندار و حتی کاربردی است و باید به آنان شناسانده شود.»
در نگاه اول بایستی در منطقه میراثی به ارث رسیده باشد تا به فکر آشنا کردن مثلا کودکان و نوجوانان به آنها افتاد و طبیعی است که آن منطقه باید پیشینه و تاریخ کهنی داشته باشد تا درصدی از یادگار نیاکان آن در تند باد حوادث جان سالم بدر برده باشد و شهرستان خمینی شهرکهن دیاری است که گنجینه ای غنی از میراث ملموس و غیر ملموس در خود دارد و لازم است نسل آتی با آن آشنا شوند.
در همایشی که همزمان با روز جهانی کودک در مهر ماه 92 در ارگ آزادی و کاخ موزههای کشور برگزار شد، نجفی رییس سابق سازمان میراث فرهنگی طی سخنانی با موضوع کودک و میراث فرهنگی می گوید:
«کودکان و نوجوانان نماد آینده یک کشور هستند و برای فهم آینده یک کشور باید به سیمای امروز کودکان آن کشور نگریست. بیتوجهی به کودکان و آموزش فرهنگ و میراث فرهنگی به آنها منشا بسیاری از گرفتاریها در آینده خواهد بود چراکه میراث فرهنگی پدیدهای است که توسط نیاکان ما در گذشته شکل گرفته و معنا پیدا کرده است و لازم است به درستی به آیندگان انتقال یابد.»
وی ادامه می دهد: «متخصصانی که بر تعلیم و تربیت و روانشناسی تاکید دارند، بر اینکه تجربه کودکی را نباید به عنوان تجربه یک انسان نابالغ با جسم ضعیف تلقی کرد، معتقدند که تجربه کودکی میتواند مبنای همه آن چیزی باشد که در آینده و بر شرایط کودک در جامعه تحقق پیدا میکند.»
حال که بر ضرورت آشنایی کودکان و نوجوانان با میراث خود از سوی کارشناسان و مدیران تاکید می شود به نظر می رسد مناسبت هایی چون هفته کودک، هفته گردشگری و هفته میراث و اردوهای مدارس فرصت های مناسبی هستند که بدین منظور می شود از آنها بهره جست.
حسن ذوالفقاری، کارشناس آموزش و پرورش و مولف کتابهای درسی و نویسنده کتاب «فارسی بیاموزیم» با تاکید بر لزوم آشنایی کودکان و نوجوانان با میراث خود و ضرورت آموزش همه جانبه از خانواده تا مدرسه وکتاب های درسی به نقش موثر خانوادهها و آموزش و پرورش در آشنا کردن کودکان با میراث فرهنگی اشاره میکند و میگوید: «ریشههای فرهنگی و عناصر هویتی بچهها در خانواده شکل میگیرد. پدر و مادری که برای فرزند خود قصه میگوید یا در گفتار خود از ضربالمثلها و مثلهای ایرانی استفاده میکند، آگاهانه یا ناآگاهانه، فرهنگ ریشهدار خود را به نسل بعد، انتقال میدهد.»
به جز خانواده و مدرسه رسانه های مختلف در آشنایی شهروندان از جمله کودکان و نوجوانان می توانند نقش موثری ایفا کنند.
نجفی به تاثیر رسانهها به ویژه رسانههای دیجیتال در شکلگیری شخصیت و آینده کودکان اشاره می کند و
می گوید: «موضوعی که امروز در دنیا و ایران قابل توجه است و روانشناسان بر آن تاکید میکنند، گسست بین نسلی و دلایل مختلفی است که این گسست را ایجاد میکند.»
وی ادامه می دهد: «باید با نسلهای پیشین و فرهنگ و سنتهای پدران خود آشنا شد و در آشنایی با عمق تاریخ درخشان خود، امکان ایجاد هویت فرهنگی و تاریخی در زوایای ذهنی کودکان را فراهم کرد و امیدوار بود که گسست بین نسلی ایجاد نشود.»
این سخنان نجفی موید این نظر است که جدا کردن کودکان از پیشینه و میراث خود به ویژه میراث معنوی هدف تهاجم فرهنگی است تا از طریق بی هویت کردن نسل جانشین، شرایط را برای سلطه فرهنگی بر کشور، استان و شهر فراهم سازند. با این پیش فرض متولیان فرهنگی شهرستان از جمله آموزش و پرورش، ارشاد، میراث فرهنگی، سازمان رفاهی تفریحی و کانون های فرهنگی لازم است با برنامه های متعدد، مبتکرانه و جذاب به مناسبت های مختلف کودکان و نوجوانان شهرستان را با انواع میراث از جمله بناهای تاریخی، مفاخر و مشاهیر، آداب و سنن، زبان، داستان ها، اشعار محلی، قهرمانان و مبارزان و محصولات و صنایع دستی بومی آشنا سازند.