به منظور مشارکت مردم در اداره شهرها، تشکیل انجمن بلدیه در قانون بلدیه پیش بینی شده بود که اعضای آن را مردم انتخاب می کردند ولی زنان حق رای نداشتند! اختیارات انجمن مذکور در قانون وسیع در نظر گرفته شده بود و ریاست اداره بلدیه به عهده رییس انجمن بلدیه بود که از طریق رای گیری بین اعضا و کسب رای اکثریت مشخص می شد و با  عنوان "کلانتر" مشغول به کار می شد.
قانون مذکور در سال 1309 تغییر کرد و قانون دیگری که با شرایط جامعه آن زمان سازگارتر و امکانات و شرایط شهرداری ها را در نظر گرفته بود تصویب شد که از آن به بعد بلدیه تحت نظارت وزارت کشور قرار گرفت و مدتی بعد بخش اداره امور شهرداری ها در آن وزارت خانه تشکیل شد.
پس از تشکیل بلدیه در سده در سال 1310 و شروع به کار آن از سال 1311 انجمن بلدیه نیز تشکیل شد که هفت نفر عضو داشت. تقریبا هر دو نفر از یک محله بودند. ریاست اولین انجمن بلدیه سده را "سید علی آقا میرعنایتی" به عهده داشت و اولین انجمن بلدیه سده فردی به نام "حبیب ا... خان وفایی" را به عنوان اولین شهردار شهر برگزیدند که سال های زیادی در این سمت باقی ماند.
باید توجه کرد شرایط بد اقتصادی و شیوع بیماری ها، وضع نابسامان بهداشت، باج گیری و زورگیری خوانین، شناسنامه نداشتن مردم، حضور روس ها در کشور، اقدامات رضاخان و دخالت افراد ذی نفوذ؛ همه در انتخاب اعضای بلدیه دخیل بود.
از دیگر جلوه های مشارکت مردم در انتخابات، انتخابات مجلس شورای ملی بود. مردم سده و ماربین تا دوره 21 مجلس ملی با مردم اصفهان و مناطق اطراف یک حوزه محسوب و سه نفر نماینده انتخاب می کردند. کاندیداها فقط موقع تبلیغات به سده سر می زدند مثلا می گویند در سال 37 فردی به نام برومند در جریان نطق های انتخاباتی اش قول داد زمین های شمال شهر را میان مردم تقسیم کند.
تلاش های برخی اهالی شهر مثل مرحوم آیت ا... حاج آقا جمال صهری برای انتخاب شدن در مجلس شورای ملی به عنوان نماینده اصفهان در جهت حل مشکلات شهر هم به نتیجه نرسید و تا مستقل شدن حوزه انتخابیه ماربین و همایون شهر هیچ نماینده بومی از منطقه پا به مجلس نگذاشت.
شهریور سال 1342 اولین انتخابات مستقل در حوزه ماربین و همایونشهر برگزار شد. تعداد آرای اخذ شده به 3832 رای رسید و "مهندس پریشانی" با 2518 رای به مجلس دوره 21 راه یافت. وی در دوره 22 هم عنوان نماینده همایونشهر را داشت و دوره 23 و 24 تا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی "اوحدی" نماینده شهرستان بود.
البته انتخابات آن زمان بیشتر تحت تاثیر بزرگان محل و افراد ذی نفوذ بود و مردم استقبال چندانی از آن نمی کردند و خیلی ها هم به دلیل بی سواد بودن شخصا اسم نامزد مورد نظر خود را روی برگه نمی نوشتند بلکه شناسنامه خود را در اختیار فردی ذی نفود قرار می دادند.
با پیروزی انقلاب اسلامی در اولین دوره مجلس شورای اسلامی مردم شهرستان بی سابقه ترین حضور را در پای صندوق های رای داشتند و آیت ا... احمدی را به عنوان نماینده منتخب خود با اکثریت آرا به مجلس فرستادند.
اولین دوره انتخابات شوراها هم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با اجرایی شدن قانون شوراها در سال 1377 برگزار شد و مردم استقبال وسیعی از دخالت در سرنوشت خود نمودند.
اولین دوره انتخابات شوراها در خمینی شهر سبب شد که نیروهای پرتوانی وارد صحنه اداره شهر شوند و تاثیر به سزایی در اداره امور شهر بگذارند که این امر در دوره های دوم و سوم هم تکرار شد و رو به رشد بود و در همین فرایند هم اخیراً شاهد انتخاب 13 عضو شورای شهر خمینی شهر برای دوره چهارم توسط مردم بودیم.

منابع:
- دست نوشته های آقای اصغر عرب
- دیار سپاهان نوشته جهانبخش هرندی
- سده در گذر زمان نوشته رسول صرامی