و با هر بار عبور از این محله، آن رنگ برایت پر رنگ تر می شود. هیچ گاه نشده در دل خانه هایشان ایستگاهی به پا کنیم و پای درد و دلشان بنشینیم. فقط گفتیم محروم اند، مهاجرند...

آنقدر این منطقه محروم است که حتی ضریب محرومیت هم عایدش نشده. ضریبی که برای مناطقی مثل جرقویه و فریدن و فریدون شهر آورده های میلیادری داشته ولی جوی آباد از ضریب محرومیت فقط محرومیت عایدش شده، همین. ساخت و سازهای بی رویه در جوی آباد داد همه را در آورده، خانه سازی در زمینهایی که هم زمین کشاورزی است، هم خارج از محدوده، هم بدون پروانه شهرداری و اکثرا موقوفه!

ضریب محرومیت را دریابید!

از شگفتیهای این منطقه آن است که محروم هست اما محروم نیست! محرومیتش که نیاز به اثبات ندارد؛ کوچه های خاکی، کودکان غرق بازی در لابلای زباله ها، خانه های 50-40 متری با 15-14 نفر سکنه و... تنها گوشه ای از فضای جوی جوی آباد جدید است. این منطقه اما محروم نیست؛ از زبان آمار، از نظر استانداری! این منطقه داخل جدول های استانداری که می رود در ردیف مناطق توسعه یافته استان در نظر گرفته می شود درست مثل چهارباغ اصفهان! شاید دلیلش آن باشد که بر روی برگه زشت است در کنار کلانشهر اصفهان منطقه ای محروم وجود داشته باشد!

این در حالی است که در راستای محرومیت زدایی، دولت نهم و دهم اعتبارات میلیاردی برای رفع محرومیت از مناطق مختلف اختصاص داده و براساس مصوبه هیئت وزیران در جلسه مورخ 20/2/1388 ده بخش از استان اصفهان از بودجه مناطق محروم (دو درصد از درآمد حاصل از صادرات نفت خام و گاز) بهره مند می شوند. (گفتنی است گرچه در تقسیم بندی های شهرستان، جوی آباد بخشی از "شهر" خمینی شهر در نظر گرفته می شود ولی تبدیل آن به بخشی از "شهرستان" خمینی شهر برای بهره مندی از بودجه های مناطق محروم کار دشواری دیده نمی شود)

این مناطق عبارتند از:

کویرات آران و بیدگل، زواره اردستان، جرقویه سفلی اصفهان، جرقویه علیا اصفهان، چنارود چادگان، پادنا سمیرم، بخش مرکزی سمیرم، بوئین و میاندشت فریدن، انارک نائین، خور و بیابانک نائین.

شکاف توسعه بین اصفهان و جوی آباد را پر کنید

راه حل رفع محرومیت جوی آباد خیلی ساده است فقط کافی است صورت مساله را از ابتدا بررسی کنیم. زرق و برق اصفهان موجب شده تا طی 50-40 سال اخیر مهاجران از استانها و شهرهای محروم اطراف راهی اصفهان شوند تا شاید از امکانات این کلانشهر بهره ای گیرند. سکونت اما در اصفهان بسیار پرهزینه است به گونه ای که برای رهن خانه حداقل باید30-20 میلیون تومان پرداخت چه برسد به خرید خانه. کمی این طرف تر از مرز اصفهان، در محل تلاقی دو شهر خمینی شهر و اصفهان، منطقه محروم جوی آباد قرار دارد. محرومیت در این منطقه موجب شده زمین بسیار ارزان است آنقدر ارزان که مهمانان اصفهان با 8-7 میلیون تومان می توانند قطعه زمینی بخرند و خانه ای برپا کنند.

راه حل این موضوع بسیار ساده است کافی است کمی امکانات به جوی آباد برد، دو سه خیابان کشید و به این "صحراآباد" "شهریت" داد. صالحی عضو شورای شهر در این باره می گوید: راه حل نجات این منطقه "کار عمرانی" است، کار عمرانی که کنیم زمین هم ارزش پیدا می کند، زمین های کشاورزی اطراف هم ارزش پیدا می کند و امکان حفظ و نگهداری آن بیشتر می شود. ولی وقتی یک پروژه در جوی آباد ساخته نمی شود قیمت زمین هم ارزان ارائه می شود و به صورت 50-60 متری خریداری و ساخته می شود. خود جوی آبادی ها آنقدر منطقی هستند که خودشان درخواست می کنند جلوی ساخت و ساز بی رویه گرفته شود. از بین 70 هزار نفری که ساکن جوی آباد هستند 60 هزار نفر می گویند جلوی ساخت و ساز را بگیرید.

وی ادامه می دهد: اگر آنجا زمین ارزش پیدا کند کسانی می توانند این زمین ها را بخرند که متمول باشند، کسی که متمول است بجای 50 مترمربع طبق ضوابط شهرداری 150 مترمربع میخرد. اگر آنجا ارزشمند شود، کم کم این خانه های 50 متری در هم ادغام می شود و به تبع آن بسیاری از مسائل فرهنگی رفع می شود.

سلطانی از محله جوی آباد هم نظری شبیه به این دارد. او اصلی ترین معضل این منطقه را کمبود شدید فعالیتهای عمرانی می داند و معتقد است با انجام فعالیتهای عمرانی از جمله خیابان کشی می توان بسیاری از معضلات این منطقه را حل کرد. او می گوید: مهم ترین معضل این منطقه خیابان است. وقتی چند نفر توریست وارد شهر می شود اول نگاه می کند به خیابان های شهر. اگر خیابان شهر خوب باشد می گویند مشخص است که مسوولین این شهر خیلی خوب کار کردند . خیابانهای محمدی و ولی عصر(عج) مثل یک دندان کج و کوله هستند که نیاز به ارتدنسی دارند. وی ادامه می دهد: احداث پروژه های عمرانی مثل ورزشگاه، بانک و ... نقش بسیار زیادی در تغییر چهره این منطقه می تواند ایفا کند. براستی چه کسی متولی است که این مشکل را حل کند؟ آیا مسوولان نمی بینند؟

دو سوم جوی آباد خارج از محدوده شهری است!

براساس اعلام منابع رسمی، دو سوم منطقه جوی آباد خارج از محدوده شهری است و بر همین اساس طبق قانون، شهرداری در طول دهها سال گذشته که این مناطق شکل گرفته موظف بود از هرگونه ساخت و ساز خارج از این محدوده جلوگیری به عمل آورد. اداراتی همچون گاز، آب، برق و مخابرات هم موظف بوده اند از دادن خدمات به این خانه ها خودداری کنند. ولی به هر دلیلی آنقدر در این منطقه ساخت و ساز انجام شده که این مناطق تنها بر روی کاغذ اراضی کشاورزی هستند! امروزه خط فعلی محدوده شهر مفهومی ندارد و لازم است این خط با توجه به شرایط روز بازتعریف شود.

راه حلهای کوتاه مدتِ پنجگانه را دریابید

حل معضل این منطقه راهکارهای کوتاه مدتی هم دارد که حداقل می تواند از گسترش معضل جلوگیری کند. ابراهیم نیا شهردار منطقه سه این راه حلها را در پنج بند خلاصه می کند و می گوید: ما راه حلهای خودمان را در پنج بند به فرمانداری اعلام و منتظر اقدام آنان هستیم. این راه حلها عبارتند از: مشخص نمودن زمین های موقوفه و نصب تابلو در زمین ها و اطلاع رسانی توسط اداره اوقاف، حضور به موقع نیروی انتظامی و همکاری لازم با ماموران شهرداری، عدم ارائه خدمات برق و گاز از طریق ادارات خدمات رسان، حضور گشت اداره جهاد در منطقه (با توجه به اینکه اکثر اراضی این منطقه جزو محدوده ی کشاورزی است) و تشکیل جلسات تعامل با معتمدین محلی جوی آباد.

20-15 نفر در یک خانه 40 متری!

شهردار این منطقه هم در رابطه به مشکلات جوی آباد می گوید: منطقه جوی آباد جدید، منطقه محرومی است با مردمی محروم. اکثر کسانی که به شهرداری مراجعه می کنند تحت نظر کمیته امداد هستند. گاهی 20-15 نفر در داخل یک خانه 40 متری زندگی می کنند. وقتی به آنها می گویم شما چطور در این خانه ی کوچک زندگی می کنید می گویند: اینجا نسبت به جای قبلی ما بهشت است. آنها انسانهای متین و قانع هستند، ولی به قوانین آگاه نیستند. بعضی هایشان می گویند پروانه شهرداری چیست؟! ابراهیم نیا در ادامه یکی از معضلات جوی آباد را همین خانه های 50-40 متری می داند و می گوید: برخی افراد زمین های کشاورزی را به زمین های کوچک تبدیل می کنند و می فروشند. بعضی از زمین های این منطقه متری صد هزار تومن است یعنی با فروختن چند گوسفند یک زمین 50 متری را حول و حوش 5 میلیون تومان می خرند.

80 درصد این زمینها فاقد سند هستند!/ مشاورین املاک را دریابید!

ثبت قرارداد خرید و فروش زمین ها به صورت عادی و عدم ثبت آن در مراکز رسمی یکی دیگر از مشکلات جوی آباد است که مانع از نظارت شهرداری می شود. شهردار منطقه سه در این زمینه می گوید:80 درصد خانه های جوی آباد، جعفر آباد و نبوی منش فاقد سند رسمی هستند. اگر این زمینها سند رسمی داشت افراد مجبور بودند برای تفکیک به شهرداری مراجعه کنند و همین مقدمه نظارت ما می شد. ولی اکنون در نقل و انتقال این زمین ها ما هیچ نقشی نداریم. خودشان به هر نحوی که خواستند تفکیک می کنند و می فروشند و اصلا کاری به شهرداری ندارند.

وی مدیریت عملی این منطقه را در دستان مشاوران املاک می داند و می گوید: مشاوران املاک این زمین ها را تفکیک کرده و در قطعات کوچک می فروشند. این افراد اطراف زمین مورد نظر را به خریدار نشان می دهند و می گویند: ببینید، آب و برق و گاز هم تا اینجا آمده است. اکثر افراد هم فریب می خورند و شبانه زمین را می خرند. ادارات خدمات رسان مثل اداره آب و برق هم بدون مجوز شهرداری، به این افراد خدمات می دادند که البته اخیرا طی بخشنامه اعلام شد به هیچ عنوان به این ساخت و سازها خدمات داده نشود.

جوی آباد یک فرصت است نه تهدید

نگاه ها متفاوت است. می توان فقط به محرومیت این منطقه نگاه کرد یا می توانیم مثل مجتبی صالحی از اعضای شورای اسلامی خمینی شهر بیشتر نقاط مثبت جوی آباد را ببینیم. وی این منطقه جوی آباد را سوق الجیشی و استراتژیک می نامد و می گوید: از لحاظ سوق الجیشی این منطقه برای ما اهمیت دارد چون ورودی شهرمان است و محلی اتصال دو شهر خمینی شهر و اصفهان است. از لحاظ ارزش اقتصادی هم به نظر می رسد که خیلی جای کار داشته باشد. در بین شهرداری های شهرستان، شهرداری منطقه سه می تواند بیشترین درآمد را کسب کند. این حرف کاملا درستی است چون به اصفهان متصل است. ما می توانیم سرریز درآمدهای اصفهان را جذب کنیم، کارگاه هایی که در قسمت دستگرد وجود دارد یا بلند مرتبه سازی های اطراف خیابان امام رضا(ع) از جمله دلایل دارا بودن ارزش اقتصادی این منطقه است.

مقصر شهرداری هست یا نیست؟

یکی از مسوولان شهرستان که نخواست نامش قید شود گفت: بزرگترین مشکل منطقه جوی آباد ساخت و سازهای غیر مجاز و خارج از محدوده آنهم در باغات کشاورزی است. براساس قانون شهرداری موظف است از ساخت و ساز خارج از محدوده جلوگیری کند ولی نه تنها این کار را طی دهها سال گذشته انجام نداده بلکه هنوز هم چشم خود را بر روی این ساخت و سازها می بندد.

ابراهیمی نیا شهردار منطقه این اشکال را نپذیرفته و معتقد است این ساخت و سازها به حدی جدی شده که نیاز به عزم همه مسوولان شهرستان دارد چرا که شهرداری به تنهایی اختیار لازم برای جلوگیری از آن را ندارد. او در این باره می گوید: در این زمینه باید مصداقی صحبت کرد. قانون به ما گفته است فقط جلوگیری کنید ولی از لحاظ قانونی اجازه نداده یک آجر را برداریم. اگر قوه قضاییه به ما اختیار بدهد که به محض شروع ساخت و ساز غیر مجاز برخورد کنیم، خیلی از مشکلات حل می شد. مثلا به ما اجازه بدهند به محض اینکه پی ساختمان را کندند آنرا پر و مصالحش را جابجا کنیم. خوب منطقه وسیع و بزرگ است. آنها الان زیرک شدند و یک نفر را ورودی همین خیابان می گذارند. به محض آمدن ماشین شهرداری، با تلفن خبر می دهند و همه فرار می کنند. ما فقط اجازه داریم که ابزار کارشان را ضبط کنیم. سوالی که اینجا مطرح می شود این است که چگونه جلوگیری کنیم؟ گاهی پیش آمده با بچه های اکیپ ما درگیر می شوند و نیروهای ما را می زنند و به ماشین شهرداری خسارت می زنند.

وعده هایی که ...

به آرشیوهای مختلف هم سر می زنیم. پر است از قول و قرار و وعده و وعید. اما عملی که رضایت خالق جوی آبادی ها را در بر داشته باشد چیزی لمس نمی شود. فرمانده انتظامي استان برای تابستانی که گذشت قول کلانتری 12 را در این منطقه داده است، حتی زمینش را هم اهالی وقف کرده اند. حجت الاسلام میرتاج الدینی معاون رییس جمهور هم گفته بود: کلیه مهاجرینی که آمادگی بازگشت به مناطق خود را دارند و در عرصه تولید وارد شوند مورد حمایت قرار می دهيم و کسانی که تمایل دارند می توانند از تسهیلات مشاغل خانگی و تولیدی ویژه مناطق محروم استفاده کنند و ....

اظهار تأسف از محرومیت دردی دوا نمیکند

مردم جوی آباد همان زاغه نشینانی هستند که بارها حضرت امام می گفت مملکت مال آنهاست. این را سلطانی از اهالی محل جوی آباد می گوید و ادامه می دهد: مهاجرت مردم از روستاهایی همچون فریدن به این مناطق سه دلیل عمده دارد: نبود امکانات بهداشتی، نبود راه، نبود مدرسه. در آن روستاها، دانش آموز تا کلاس پنجم درس می خواند و بعد هم فی امان الله. زن بر اثر زایمان از بین می رفت و ....

یکی دیگر از اهالی محل هم گفت: اظهار تأسف از محرومیت راهکار رفع محرومیتها نیست و برای رفع آن باید تلاش جدی صورت گیرد. محمدی با اشاره به محرومیتهایی که گریبان برخی از نقاط استان را گرفته است، افزود: متأسفانه دیدگاه برخی از افراد این است که اگر منطقه ای دچار محرومیت است برای عقب افتادن خلق شده در حالی که چنین نیست و این عملکرد و تعامل ماست که ظلم و عدل را به وجود میآورد.

وی یادآور شد: برخی عملکردها باعث حاکم شدن بیعدالتی در این مناطق شده اما نباید به اظهار تأسف بسنده کرد بلکه باید با تغییر نگاه و تغییر عملکرد برای رفع مشکلات کوشید.

پروانه ها برای اصفهان است نیش هایش برای ما!

شهردار منطقه سه از تبعیض قانون بین خمینی شهر و اصفهان گلایه می کند و می گوید: ما تا عمق چند هزار متری از محدوده شهر نمی توانیم پروانه صادر کنیم در حالی که شهرداری اصفهان به راحتی این کار را انجام می دهد و پروانه های مسکونی و کارگاهی صادر می کند. وی ادامه می دهد: چون کاربری این زمینها کشاورزی است نمی توانیم پرونده خانه ها یا کارگاه های غیرمجاز را به کمیسیون ماده 100 ببریم و مالکان آنها را جریمه کنیم. مجوز تغییر کاربری آن در اختیار اداره کل جهادکشاورزی استان است و آنها هم مجوز تغییر کاربری نمی دهند، این در حالی است که دهها سال است این زمینها مسکونی شده و فعالیت کشاورزی وجود ندارد.

وی اضافه می کند: بجز جوی آباد، در سایر مناطق هم درگیر آن هستند مثلا قسمت رسالت دستگرد چند طبقه انبوه سازی کردند ولی هرچند ما مقدار زیادی زمین در آن منطقه داریم، نمی توانیم انبوه سازی بکنیم.

جوی آباد به یک نهضت عظیم فرهنگی نیاز دارد

جوی آباد با مردم سختکوش و متدین اش، نیاز به کار فرهنگی عمیقی هم دارد؛ کار فرهنگی که بتواند برخی نابسامانی ها را سامان دهد. یک عضو شورای شهر در زمینه مسائل فرهنگی معتقد است در ابتدا باید برروی فرهنگ شهروندی کار کنیم. صالحی اعتقاد دارد خیلی از این افراد از روستا آمدند، هفت - هشت سال هست که اینجا زندگی می کنند. هنوز بچه های آنها از آب و گل در نیامده اند. بلاشک ساختار فکری آنها با ساختار فکری کسی که پنجاه سال در شهر زندگی می کند فرق می کند. در این زمینه هم مسئولین و هم مردم شهر کوتاهی کردند.

این عضو شورای شهر می گوید: بختیاری ها علاقه به حفظ فرهنگ بومی خود دارند و این خودش خیلی خوب است. باید به درون ارزشهای آنها رفت وآنها را مطالعه کرد و با آدم های خوش فکر آنها همکاری کرد و ارزشهایی که با ارزش های ما سنخیت بیشتری دارد را تقویت کرد. ارتباط ما و جوی آباد آنقدر ضعیف است که گاهی مواقع، می گویند برویم خمینی شهر. این خوب نیست. جوی آباد جزء بدنه ی شهر است. مواقعی که معایب و محاسن در شهر سرریز می شود دیگر کسی نمی گوید که اینها جوی آبادی هستند یا نه. اصلا وقتی از بیرون به خمینی شهر نگاه می کنند به جوی آباد نگاه می کنند و می گویند خمینی شهر.شما یه تکه از شهرهستید. هر دردی به جان شما باشد به جان شهر است.

وی باور دارد کسانی که همیاری بیشتری پرداخت می کنند همین جوی آبادی ها هستند و می گوید آنها آداب و رسوم خوبی دارند که می شود به آن بپردازیم. خیلی برای آنها مهم است که وقتی مهمان می آید وضعیت کوچه ی آنها مناسب باشد . به نظر من خیلی راحت می شود ظرف 8-7 سال جوی آباد را نجات داد و به موازاتش بر روی فرهنگ شهروندی کار کرد.

مجموعه ی فرهنگی نیلفروش زاده بزودی افتتاح می شود

این همه از محرومیت جوی آباد گفتیم. با این حال اقدامات قابل توجهی – البته در حد توان شهر- در این منطقه انجام گرفته است. اقداماتی که گرچه تحسین برانگیز است ولی تا خارج کردن جوی آباد از محرومیت راه درازی را باید پیمود. مسئول روابط عمومی شهرداری در خصوص اقدامات فرهنگی انجام شده در این منطقه می گوید: ما در جوی آباد کتابخانه علی ابن ابی طالب(ع) و مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) را داریم. بجز این مجموعه فرهنگی نیلفروش زاده را دست احداث داریم که تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده به بهره برداری می رسد.

وی افزود: بجز این ما در مجموعه شهرداری با همکاری اداره میراث فرهنگی، برگزاری جشنواره های آداب و رسوم محله های مختلف را در دستور کار داریم چون اکثر محله ها دارای آداب و رسوم خاصی هستند و اگر خدا بخواهد این جشنواره ها را استانی برگزار خواهیم کرد.

دبیرکارگروه فرهنگ شهروندی خمینی شهر نیز اذعان می دارد: به دلیل قرار گرفتن شهروندان جوی آباد در استانهای خاص، یک سری آداب و رسوم و هنجار های خاصی دارند که شاید در مردم بومی مورد استقبال قرار نگیرد .این تقابل ها شاید باعث شود که بین مردم فاصله ایجاد شود. در حالی که ما باید به آداب و رسوم مختلف احترام بگذاریم. شهبازی اعتقاد دارد عده ای از مردم خمینی شهر وقتی آداب و رسوم بختیاری ها را می شنوند علاقه مند می شوند و بر عکس. در هر دو فرهنگ این انعطاف وجود دارد که نقاط قوت و پتانسیل همدیگر را جذب و از آن نهایت استفاده را ببرند.