اشاره: در دو مقاله پیشین دریافتیم که:

• حریم ها پایه علمی دارند و حریمهای مکانی بر اساس تحقیقات دانشمند (ت- هال) به چند نوع تقسیم می شود.

می توان حریمهای دیگری شامل حریم های معنوی و زمانی و مجازی را تعریف نمود.

• قلمرو نتیجه طبیعی احترام گذاشتن به حریم ها می باشد و باید محترم شمرده شوند.

• پایبندی به حریم ها از اصول مسلم قوانین و مقررات و فرهنگ شهروندی است.

اما در شماره پیش رو به این موارد می پردازیم: در چه مواقعی حریم ها شکسته می شود و زیربنای فکری آن چیست؟ فایده پرداختن به بحث حریم ها برای ما چیست؟ مصادیق بارز تجاوز به حریم ها و قلمروها چه می باشد؟

چه مواقعی حریم ها شکسته می شود و زیربنای فکری آن چیست؟

متأسفانه در موارد زیادی حریم ها و قلمروها مورد تجاوز قرار می گیرد که البته ابعاد گوناگون دارد و بستگی به نوع تجاوز، آثار و زیانهای آن متفاوت است ولی به هر حال رفتاری که قلمرو و حریم تعریف شده فرد به معنی عام را محترم نشمرده و خسارات مالی و جسمی و روحی به او وارد کند حریم را شکسته است.

زیربنای فکری اساسی این تجاوزها نگاه ابزاری و به صورت یک شیء به افراد است که طبیعتاً چون شیء است انسان نیست و شکستن حریم او برای رسیدن به مقصود مانعی نخواهد داشت که صد البته توجیهات و مقدماتی هم در کار است. این تجاوز می تواند محدود و در حد فرد باشد و یا در حد شهر و بالاتر تجاوز به کشوری باشد. رفتارهای نژادپرستانه و تجاوز به کشورها و سرزمینها از مصادیق جهانی شکستن حریم ها می باشد.

در کشورهای غربی بر اساس فلسفه اصالت فرد تجاوز به حریم انسان ها با واکنش های شدید روبرو است ولی متأسفانه حکومت های آنها این اصالت فرد را به مردم دیگر کشورها تعمیم نمی دهند مگر در مواردی که قصد استفاده سیاسی داشته باشند و لذا تجاوز و اشغال دیگر کشورها مشکل براي آنها داراي اشكال نيست!

در سطح محلی و روابط افراد با همدیگر هم زیربنای فکری مشابه است. مثلاً ممکن است فردی برای تحقق غرایز خود دیگری را شیئی که وی را به آن اهداف کثیف می رساند در نظر گرفته، پس تجاوز به حریم آن فرد چندان دور از انتظار نمی باشد و اینکه فردی همسایه، هم محلی و دیگر شهرنشینان را دارای حق نداند و مهم خود و اهدافش باشد پس رفتارهای وی ناقض حریم ها می باشد، البته بسیاری موارد افراد آگاهی و آموزش های لازم را ندارند و به حقوق دیگران آگاه نیستند و یا اصولاً فکر نمی کنند رفتارهای آنها دیگری را آزار و اذیت مي کند که در صورت آگاهی دست از اعمال خود بر می دارند و اینجاست که به نقش آموزش و نهادهای مسؤول در آگاهی مردم باید پا فشرد.

بنابراین آنچه سبب می شود که تجاوزی صورت گیرد یا به دلیل عدم اطلاع و آگاهی از حقوق دیگران و محترم نبودن حریم ها و نداشتن آموزشها و مهارت های لازم است یا انسان ندانستن انسانها و قائل نشدن حق و حقوق برای دیگران.

به موارد و دلایل مذکور می توان اقدامات خودسرانه را افزود. گاه افراد حد و حریمی برای دیگران قائل هستند اما افرادی در حریم های خود دست به اعمال و رفتارهایی می زنند که از مرزهای حریمی آنها تجاوز کرده و به حریم دیگران آسیب می رساند که در این صورت افراد آسیب دیده و یا دیگران رفتارهای ناهنجار افراد در حریم خود را با تجاوز به حریم آنها پاسخ می گویند که به هر حال قابل قبول نبوده و مجوز برای تجاوز به حریم دیگران نمی باشد. یک شهروند آشنا با اصول شهروندی و قوانین و مقررات در این موارد باید از راه های قانوني اقدام نماید و یک کار غیرقانونی و  هنجارشکن را با رفتاری به مراتب بدتر پاسخ نگوید.

فایده پرداختن به بحث حریم برای ما چیست؟

هر چه شهر شلوغ تر و متراکم تر باشد پایبندی به اصول و قوانین در آن لازمتر بوده و هم مردم باید آموزش دیده و رفتارهای شهروندی داشته باشند و هم نهادهای مسؤول با جدیت به وظائف خود عمل کنند و از مماشات بپرهیزند.

در شهر متراکمی مانند شهر ما آشنایی با قوانین و مقررات و حقوق خود و دیگران و رعایت آن که در واقع تطبیق رفتارها با یک فرد مسلمان است فضا را برای زیستن و شرافتمندانه زیستن مهیا می سازد و در غیر این صورت ضد ارزشها و ناهنجاری ها رشد کرده و خاطیان آرامش و آسایش دیگران را سلب می کنند به گونه ای که اساسی ترین حقوق مردم مانند آسایش و آرامش و امنیت و حتی هویت آنها مورد تاخت و تاز قرار می گیرد پس پرداختن به این گونه مسائل پایه ای ضروری بوده و آموزش ها باید تقویت شود و در کنار آن با خاطیان مانند همه جای دنیا برخورد شود.

مصادیق بارز تجاوز به حریم ها و قلمروها چیست؟

دیدیم که از مهمترین حقوق مردم حفظ حریم های مکانی، معنوی، زمانی و مجازی آنهاست. با این اوصاف آیا مردم حق ندارند سؤال کنندکه:

1-    سر و صداها، ترقه دری ها، بوق کشی ها آن هم در نیمه شب تجاوز به حریم مکانی و زمانی آنها نیست؟

2-    ورود موتورسیکلت به پارکها و فضاهای سبز و پیاده روها و حرکت جهت خلاف آیا تجاوز به حریم های مردم نمی باشد؟

3-    مزاحمت های اراذل و اوباش در کوچه و خیابانها و مراکز تفریحی و کار مردم آیا تجاوز به حقوق آنها نمی باشد؟

4-    ظاهر شدن با سر و وضع خاص و نیز سر و وضع آشفته و کثیف و هنجارشکنی آیا تجاوز به حریم های دیگران به حساب نمی آید؟

5-    صداهای غیرمتعارف و بلند و گوشخراش مراسم مختلف آیا شکستن حریم ها نمی باشد؟

6-    زباله پراکنی ها و آلوده ساختن محیط زیست تجاوز محسوب نمی شود؟

7-    وراجی و سخن گفتن با صدای بلند و به کار بردن الفاظ و کلمات زشت آیا تجاوز به حریم های دیگران نیست؟

8-    بی برنامگی برخی ادارات و سرگردان کردن مردم و امروز و فردا کردن در انجام کار مردم آیا تجاوز به حریم های آنها حساب نمی شود؟

خوانندگان فهیم فرصت قطعاً موارد متعددی از شکستن حریم ها سراغ دارند بنابراین باید یادآور شد که شناخت حریم ها و عمل به آنها مانع از آسیب رسانی به جامعه و ایجاد جو التهاب و ناامنی و بدنام کردن ساکنین شهر خواهد شد و رشد و شکوفایی در سایه آن اتفاق خواهد افتاد.

چکیده:

-        حریم ها پایه علمی و دینی دارند و باید آنها را شناخت و به آن عمل کرد.

-        مبانی و اصول حریم ها و مصادیق آن لازم است در مدارس و مساجد و برنامه های اوقات فراغت و فوق برنامه آموزش داده شود.

مصادیق بارز تجاوز به حریم ها شناسایی و نسبت به آنها هشدار داده و با آنها برخورد شود.