در چند شماره فرصت، طی چند مقاله، نظریه رسول صرامی تاریخ نگار و محقق شهرمان در مورد سلمان و خمینی شهری بودن وی درج شد. این چند مقاله، بازتابهای متعددی به همراه داشت و نظرات مخالف و موافق فراوانی برانگیخت.

از آنجا که فرصت همواره در پی تعمیق مباحث فکری بوده و راه را برای گفتگو و نقد و نظر باز می داند، از همان ابتدا اعلام کردیم که از نظرات محققان در این زمینه استقبال می کنیم. در هفته گذشته، در نقد این نظریه – که البته ما بعنوان شهروند خمینی شهر علاقه به اثبات آن داریم – جوابیه ای به دفتر رسید که نگارنده آن یکی از اساتید برجسته تاریخ – دکتر اصغر منتظرالقائم استاد، رئیس دانشکده علوم انسانی و عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان – است.
این استاد و تاریخنگار در نقد خود، ضمن رد این نظریه، جوابیهای بر این مقاله بیان کرده است. فرصت با احترام به آرای علمی هر دو نویسنده، جهت مشخص شدن بیشتر این موضوع، جوابیه مذکور را درج مینماید. بدیهی است در این زمینه آمادگی درج سایر مقالات علمی و استدلالی وجود دارد. گفتنی است دکتر منتظرالقائم جوابیه مذکور را به صورت شفاهی به یکی از شاگردانش بیان نموده و توسط این فرد، نگارش شده است.
***
نویسنده، نام سلمان را با چشمه یاسرم ارتباط داده و نوشته که «ضیعه ی مهروکان و چشمه یاسرم در بر دارنده اسم پیش و بعد از پذیرش حضرت سلمان فارسی است»در حالیکه نام سلمان هیچ ارتباطی با نام یاسرم ندارد. در واقع پیش از اسلام نام سلمان، روزبه یا ماهو بوده و بعد از اسلام توسط پیامبراکرم (ص) نام «سلمان» که به معنای سنگ سخت است برای ایشان انتخاب شده است. از طرف دیگر، یاسرم چشمه ای بوده در کنار زایندهرود و اکنون مادی نیاصرم است که از حوالی پل وحید به سوی باغات جنوبی شهر در شمال رودخانه امتداد یافته و از خیابان بزرگمهر عبور و به طرف جی کشیده می شود و باغات جی را مشروب می کند.
اینکه تاکید شده که سلمان متعلق به جی است مطلب درستی است ولی هیچ ارتباطی با خمینی شهر ندارد. در واقع نویسنده توجهی به مکانیابی جی که همان گی و گابای زمان هخامنشیان است، نکرده است. به عبارت دیگر، نویسنده تاکید کرده در منابع تاریخی محدوده جی مشخص نیست. در حالی که برخلاف این گفته نویسنده، در منابع تاریخی متعددی از جمله معجم البلدان یاقوت حموی و ذکر اخبار اصفهان ذکر گردیده که جی در شرق اصفهان واقع شده که به صورت دقیقتر در محدوده خیابان بزرگمهر تا خوراسگان(شمال زایندهرود) است که به آن مدینه یا شارستان(شهرستان) هم می گفتند.
دو دلیل وجود دارد که نشان می دهد محدوده ماربین(سده) از محدوده جی، جدا است. اولاً در کتاب ذکر اخبار اصفهان، قید شده زمانیکه جی را می ساختند، چهار دروازه برایش قرار دادند که یکی از دروازههایش به ماربین ختم میشد. این نشان می دهد که محدوده جی با محدوده ماربین جداست. ثانیاً در کتاب الاعلام النفیسه، نویسنده وقتی نام مناطق اصفهان بیان میکند از جی، ماربین و ... نام می برد که نشان می دهد دو منطقه متفاوت هستند.
آقای صرامی تاکید کرده که یاقوت در کتابش معجم البلدان، محدوده جی را مشخص نکرده است در حالیکه براساس برخی مطالب همین کتاب، می توان به محدوده جی پی برد؛ مثلاً در همین کتاب ذکرشده که مزار الراشد با... فرزند مسترشد در جی قرار دارد که اکنون این مزار در منطقه مذکور (در محدوده خیابان بزرگمهر تا خوراسگان(شمال زاینده رود)) قرار دارد.
البته این به معنای نفی تاریخ خمینی شهر نیست. این شهر دارای تاریخ و قدمت طولانی است و لذا دو پیشنهاد در جهت آشکار شدن این تاریخ برای مردم دارم: اول اینکه در زمینه موضوعات تاریخی خمینی شهر بر موضوعاتی که قطعی است مانند مقاومت دلیرانه خمینی شهریها در برابر حمله افغانها، پناه آوردن شاه اسماعیل صفوی به خمینی شهر و تولد شاه طهماسب صفوی در رهنان خمینی شهر و ... تاکید گردد. دوم اینکه در خمینی شهر مانند برخی از شهرهای دیگر استان، گروه شهرشناسی تشکیل شود تا در زمینه گردآوری تاریخ و فرهنگ شهرستان اقدام نمایند.