تحقیقی پیرامون گویش ولاتی (2)

ارسال در کتاب و ادبیات

نفیا و اثباتا پاسخی در برابر سوال او وجود نداشت. سکوت من و نگاه رمزآلود او جرقه ای زد و آغازگر پژوهشی شد که نتیجه آن جمع آوری اکثر واژگان این گویش است...

 

لغت

صدا

معنی

 آچوچو یا اوچوچو

âčw Ču / učuču

 بی دست و پا - بی عرضه
 آچی

âči

 نوزاد - کودک
 آدق

âdeq

 مواظب - نگهبان
 آر

âr

 آسیاب
 آرچی

ârči

 آسیاب دستی - دست آس
 آراس متضاد نراس

ârâs / naras

 دوست داشتن خیلی زیاد در حد عشق
 آرو

âru

 امروز
 آقاچی

âqâči

 برادر کوچک (برادر جانشین پدر)
 آگین یا آگیم

âgin / âgim

 ترکیب - مجموعه بدن انسان
 آلّا - آلّا بمبری

âllâ / âllâbembery

 الهی - الهی بمیری
 آلخالق - آلوخالق

âlxâleq

 نوعی لباس
 آلمون - آلمون بدل

âlmun / âlmun be del

 آرمان ؛ آرزو - حسرت به دل
 آلولت

âlolat

 برادر زن
 آله

âle

 خاله
آلی

âly

پسوند کثرت مانند خوشکالی - سفتالی - گوندالی
 آمّا - اَمّا

âmmâ / ammâ

 هر کلام با عملی که نوع تزویر و حیله در آن باشد اما دارد یعنی مسأله دارد، حرف دارد.
 آما

âmâ

 ما (ضمیر)
 آمربی

âmrebi

کوفته برنجی (2)

گوشه ای از داستان معروف " قلیه جیگر" به گویش ولاتی
زنی هفت دختر داشت، روزی مشغول تهیه جگر بود، یکی از دختران او را دید و گفت: "مونم جیگروم گووه" یعنی "من هم جگر می خواهم."
پیرزن گفت: "بشه یه پاله آشت باره تامون جیگرا بشورام اوخ جیگرود تانه، آمّا یه وخ خو، خوخادقا نگرییا."
یعنی "برو یک آش پالان بیار تا من جگرها را تمیز کنم بعد به تو جگر می دهم، به شرطی که نروی و با خواهرانت بگویی."

ozon-velati

 

 

پاورقی
1- تبدیل و حذف مصوت "خ" به "ا" از ویژگی های این زبان است.
2- کوفته برنجی، نوعی غذا.
3- این قسمت توسط دبیر صفحه به متن اصلی اضافه شده است.
4- از کتاب قصه های محلی تالیف زهرا داورپناه.