گریزی بر ترجمه آهنگین «صحیفه سجادیه» به قلم یک نویسنده خمینی شهری

ارسال در کتاب و ادبیات

یکی از اقدامات اساسی که امام سجاد (ع) در دوران امامت خود که همزمان با خفقان اموی بود، انجام داد، ارائه نکات آموزنده و سازنده در قالب نیایش بود. در واقع امام (ع) بدین طریق نگرانی های خویش را از نابسامانی های جامعه بازگو می کرد. بنا بر قول معروف این نیایش های ارزشمند در سال 516 ه.ق به دست «بها الشرف» در کتابی تحت عنوان صحیفه سجادیه گردآوری شد و تا کنون قریب به هفتاد ترجمه به زبان فارسی و همچنین ترجمه هایی به زبان های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، ترکی، اردو، روسی و... از آن منتشر شده است. یکی از ترجمه های فارسی، ترجمه آهنگین و موزونیست که به قلم «محمود صلواتی» یکی از نویسندگان خمینی شهری در سال 1381ه.ش در 320 صفحه تدوین شده است.


صلواتی در مقدمه این کتاب پس از گریزی بر جغرافیای سیاسی زندگانی امام سجاد (ع) که از آن به تاریک ترین دوران گسیختگی اعتقادات مذهبی مردم و فروریختن باورهای دینی جامعه برشمرده، به سه هدف عمده ای که امام (ع) فراراه خود قرار داده و تا پایان عمرشریفشان بر آن تاکید ورزیده اند، اشاره می کند.


وی از «زنده نگه داشتن حماسه عاشورا»، «تاکید بر مفهوم حقوق در اندیشه دینی» و «پرورش در پرتو نیایش» به عنوان این سه هدف عمده یاد می کند و در ذیل سومین هدف یعنی پرورش در پرتو نیایش می نویسد:


«... او که خود در عمل «زینت پرستندگان» و «سرور سجده کننده گان» بود، با زبان نیایش می کوشید وجدان انسان ها را از فرومردن و اراده آنان را از فروریختن نگه دارد و شخصیت اسلامی و کرامت انسانی مسلمانان را برای مقابله با انحراف حاکمان تقویت کند. ... امام (ع) هر هفته در روزهای جمعه برای مردم سخن می گفت و قطعه هایی از نیایش ها و ستایش های خود را برای آنان می خواند و در این قالب نکات آموزنده و سازنده فراوانی را برای شنوندگان برمی شمرد. ایشان با زبان نیایش همه آرزوها و ایده آل های خود را بیان می فرمود و در آن جو اختناق، نگرانی های خویش را از نابسامانی های جامعه بازگو می کرد. ...»


متن زیر فرازی از دعای «درخواست حاجت از خدا» است که نگارنده کتاب با زبانی آهنگین ترجمه نموده است:
«... بار خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست و با من به کرامت آنگونه رفتار کن که دوست می دارم نه به دادگری آنگونه که سزاوارم. من نخستین کس نیستم که سزاوار منع است و اکنون رو به تو آورده و تو با عطایت وی را نواختی و نیز نخستین کس نیستم که مستوجب حرمان است و دست طلب به سویت آورده و تو نومیدش نساختی.
[بارخدایا!] بر محمد و خاندانش درود فرست و دعایم را اجابت کن! فریادم را پاسخ ده! بر زاری ام ترحم کن! صدایم را بشنو! از خود نومیدم مکن، رشته امیدم را مگسل و در این حاجت و دیگر حاجت ها به درگاه دیگرانم مران.


[خداوندا!] یاری ام کن که مطلبم برآید و حاجتم روا شود و پیش از آنکه این مکان را ترک گویم به خواسته ام برسم بدانسان که سختی ها را بر من آسان کنی و در هر کار آنچه خیرم در آن است مقدر داری. ...»

***
ناگفته نماند که در میان مترجمان و شارحان صحیفه سجادیه نام یکی دیگر از نویسندگان خمینی شهری نیز به چشم می خورد. «سید علی نقی فیض الاسلام»؛ اولین مترجم و شارح نهج البلاغه به زبان فارسی سلیس، ترجمه این کتاب گرانسنگ (صحیفه سجادیه) را در سال 1376 ه.ق به پایان برده است.