حادثه تلخ اخیر در رسانه ها بویژه صداوسیما بازتابهای فراوانی داشت و منجر شد نام خمینی شهر به دفعات متعدد از این رسانه تکرار شود.

این گونه هجمه رسانه ای یک سوال مهم را در جامعه مطرح کرد؛ «سهم خمینی شهر از صداوسیما چقدر است؟ چرا سهم خمینی شهر از صداوسیما بسیار کمتر از دیگر شهرستانهاست؟» برای پاسخ به این سوالات در اولین گام به سراغ علی اصغر جعفری رفتیم تا گفتگویی داشته باشیم با موضوع «سهم شهرستانها از رسانه ملی». جعفری سالها در زمره مدیران کلان رسانه ملی بوده و هست و عناوینی مانند مشاور رییس سازمان صداوسیما و رییس مرکز بسیج رسانه ملی، مديركل حوزه رياست ودبیر شورای معاونان، مدير مسئول روزنامه جام جم، مديركل صداوسيماي مركز ايلام و ... را در کارنامه خود دارد. جعفری حقیقت جالبی را به صراحت عنوان می کند: «شهرستانی که مسئولانش پیگیر سهم شهرستانشان باشند بیشترین سهم را از رسانه ملی خواهند داشت و شهرستانهایی که مسئولانش پیگیری نکنند هم لاجرم سهم چندانی از صداوسیما نخواهند داشت.» ضمن تشکر از عبدالرضا کیانی که زمینه این مصاحبه را فراهم کردند با هم این گفتگو را می خوانیم.

اين گفتگو در دفتر كار جعفري واقع در ساختمان جام جم (ساختمان مركزي سازمان صدا و سيما) انجام شد.

• به عنوان یک مدیر رسانه ای که سالها عهده دار مسئولیتهای کلیدی در صداوسیما بوده و هستید بفرمایید بحث ضریب دادن صداوسیما به شهرستانها به چه صورت است؟ چه طور می شود صداوسیما به یک شهرستانی بهای بیشتری می دهد و به یک شهرستانی کمتر؟

صداوسیما ضریبی خاصی برای شهرستانها قایل نیست. یادتان می آید که در گذشته شبکه های تلویزیونی و رادیویی ما خیلی محدود بود. استانها هم مجبور بودند شبکه های ملی را تقویت کنند. هر چه جلوتر آمدیم مدیران صداوسیما به اقتضای شرایط، توسعه کمی و کیفی را در دستور کار قرار دادند و شبکه ها افزایش یافت. شبکه های ملی موظف بودند به مسائل عمومی شهرها بپردازند و طبیعی است که به مسائل محلی مردم کمتر پرداخته شود.

با این نگاه، موضوع شبکه های استانی مطرح شد با این هدف که ما در هر استانی یک شبکه تلویزیونی و رادیویی داشته باشیم. به صورت خاص این شبکه ها وظیفه دارند به مسائل شهرستانهای آن استان بپردازند و فرهنگ، تمدن، نخبگان، مشکلات و... را منعکس کنند. برای شبکه های استانی نباید شهر درجه یک و دو وجود داشته باشد. منتها ما دو نگاه در این زمینه داریم؛ یکی نگاه خبری است و یکی تولید. در خبر اهمیت موضوع مهم است، ممکن است یک موضوع خبری مهم است باید به آن پرداخته شود ولو اینکه این خبر مربوط به یک روستا باشد.

در حوزه های تولیدی باید به همه ظرفیتها توجه شود، همه استان باید بتوانند خودشان را در آن آیینه ببینند. اگر بخشی از استان خودشان را در آن آیینه ندیدند معلوم می شود ما صداوسیمایی ها وظیفه خودمان را خوب انجام ندادیم. وگرنه وظیفه شبکه های استانی همین است و بارها هم در جلسات مختلف بر روی آن تاکید شده است.

منطق کار هم حکم می کند هر شهرستانی به تناسب جمعیتش از ظرفیتهای رسانه ای برخوردار باشد مثلاً اگر شهرستانی ده درصد جمعیت استان را تشکیل می دهد 10 درصد از مجموع برنامه ها به نوعی متوجه توانمندیهای آنها باشد. اما حوزه رسانه حوزه توانمندیها و داشته ها و حوزه اندیشه است. ممکن است در یک شهرستانی ظرفیتهای فرهنگی ادبی هنری و فرهیختگی بیشتری نسبت به شهرهای همجوارش داشته باشیم طبعاً آنها سهم بیشتری را دارند. اما در مجموع نگاه ما یک نگاه عدالت محور و توجه به همه بخشها و شهرستانهاست. حتماً باید شهرستانها در صداوسیمای استان نقش داشته باشند، پیامشان منتقل شود تا مردم احساس کنند آن شبکه متعلق به خودشان است و می توانند به آن اعتماد کنند و خودشان را معرفی کنند. امیدوارم در استان اصفهان هم – که از مراکز بزرگ و قدیمی ماست - به این ظرفیتها توجه کنند و شهر خمینی شهر سهم مناسب خودش را داشته باشد.

• گاهاً دیده می شود برخی از شهرستانها حضور پررنگی نه تنها در صداوسیمای استان بلکه در صداوسیمای ملی دارند. نمیخواهم اسم بیاورم ولی مصداقهای متعدی دارد. از طرفی می بینیم خمینی شهر همان توان و پتانسیل رسانه ای را دارد، همان جمعیت را هم دارد ولی سهم رسانه ای ما با آنها قابل مقایسه نیست، چرا؟

یک بحث دیگری اینجا وجود دارد و آن بحث هوشمندی و بهره گیری از ظرفیت رسانه هاست. این بر می گردد به مدیران شهرستان و نخبگان که از این ظرفیتها بتوانند استفاده کنند. ممکن است یک شهرستانی دنبال این نباشد که از شبکه ملی بیایند در مورد موضوعی از آن شهرستان برنامه تهیه کنند. ولی یک شهرستان دیگر ممکن است مدام پیگیری کنند و تلاش کنند. اینها گاهی ده تا نامه می زنند، ده نفر آدم می آید پیگیری می کند، این پیگیری ها و سماجتها خودش یک رکن مهم است. مثلاً همین که شما از خمینی شهر آمدید اینجا این نگاه من را متفاوت می کند به خمینی شهر تا اینکه مثلاً یک شهری اصلاً برای کارش هیچ تلاشی نکند. شبکه های ما مثل یک رودخانه جاری است که هرکسی یک ظرفی بیاورد آبی بر می دارد، حالا یکی میاید پمپی وصل می کند. یکی هم به یک فنجان آب بسنده کند. من میبینم برخی از شهرستانها همایش می گذارند، نخبگانشان را مطرح می کنند، یادمان شهدا برگزار می کنند و... همین کارها ظرفیت خبر ایجاد می کند. بعد هم پیگیر هستند که خبرش منعکس شود.

نمی شود گفت همه بشینید سهم شهرستانهایتان از رسانه خودش توزیع می شود. نه! در حوزه رسانه ظرفیت به کسانی تعلق میگیرد که خودشان تلاش کنند و همت به خرج دهند. برای همین است که می بینید برخی از شهرها از نظر جمعیت و پتانسیل حتی کمتر از شما هم هستند ولی بیشتر مطرح می شوند. باید کمی در خودتان بازنگری کنید و بررسی کنید این شهرها چکار می کنند. من می بینم برخی از مسئولان شهرستانها اعضای شوراها، نمایندگان مجلس و ... مدام دنبال ایجاد فرصت برای مطرح شدن پتانسیلهای شهرشان هستند. به هرحال تا بچه گریه نکند مادر بهش شیر نمی دهد. شما اگر ده بار در مورد موضوعی از شهرتان مراجعه کنید بار یازدهم مجبور می شوند موضوع شما را کار کنند.

• خمینی شهر تا پیش از این اصلاً شناخته شده نبود. بعد از حادثه باغ شناخته شد البته به بدترین روش. به صورت مشخص پیشنهادتان در مورد خمینی شهر چیست؟ چطور می شود نسبت خمینی شهر با صداوسیما را تغییر داد و نگاهها به این شهرستان را تغییر داد؟

تا جایی که من با مردم خمینی شهر ارتباط دارم مردم مومن و عزیزی هستند، در دوران نهضت امام چه دوران انقلاب و چه دوران دفاع مقدس ثابت قدم ماندند و امروز به این شهر می بالیم. خمینی شهر بزرگان زیادی را تحویل جامعه داده است شخصیتهایی مانند آیت ا... اشرفی اصفهانی، شهید نواب صفوی، آیت ا... معرفت. هرکدام از اینها ستون فقرات اندیشه دینی ما هستند.

به اعتقاد من کسانی که علاقه مند به این مردم نیستند سعی می کنند چهره این شهر را مخدوش کنند. هیچ غباری نمی تواند چهره مردم خمینی شهر را مخدوش کند. قطعاً ظرفیت مردم بسیار بالاتر از این است. به نظر من مسئولان و نخبگان شهر باید اراده کنند تا از ظرفیت و تاریخ تمدن و ظرفیتش هم استفاده کنند و هم این را معرفی کنند. یعنی اگر یک همت عمومی و یک خواست عمومی شکل بگیرد و همه همصدا شوند می توان از این پتانسیل استفاده کرد. خاطرم هست دو سه سال قبل دوستان خمینی شهری جشنواره عاشورایان را برگزار می کردند، می گفتند ما پول برای این مراسم نداریم. بعد هم چک دادند و الان جلب شدند! خب! اگر قرار باشد یک شهری رشد کند و برای کار عاشورا –که کار بزرگی بود- به زندان بیفتند که هیچی. مسئولان شما باید همت کنند. شما اگر دوتا جشنواره بزرگ کشوری برگزار کنید قطعاً هم شهر استفاده می کند و هم نام شهر به خوبی مطرح می شود.

امروز هم دولت اعتبارات خوبی در حوزه فرهنگ قرار داده است، بودجه هم کشیدنی است. یعنی اگر کسی رفت و پیگیری کرد بودجه می گیرد اینطور نیست که ما توی خانه مان بنشینیم و بودجه فرهنگی بیاید.

• توی همین زمینه می توانید یک خبر خوب به مردم بدهید؟

حتما من از دوستانم در صداوسیمای اصفهان خواهش می کنم که یک مستند زیبایی از خمینی شهر و بزرگیهای مردم خمینی شهر بسازند و ما در شبکه سراسری پخش کنیم.

• شما مدتها مدیرمسئول روزنامه جام جم بودید. نظرتان در مورد فرصت چیست؟

نشریه شما فراتر از ظرفیت یک شهرستان است. در حد یک کار استانی و نسبتاً پخته است. نشان می دهد بچه ها با علاقه کار می کنند. این کارها هم جز با وقت گذاشتن و حرص خوردن و سختی کشیدن چیز دیگری ندارد. شما اولاً شجاعانه بنویسید. مشکلات را درج کنید، صدای مردم باشید، منویات مردم را منعکس کنید. از طرفی به نخبگانتان توجه کنید و آنها را در این عرصه وارد کنید. به مسئولانتان هم کمک کنید وظیفه شان را انجام بدهند.