در مقاله گذشته به تعريف چاقي و علل و عوارض آن پرداختيم. اکنون جهت کاهش اشتها و درمان چاقی به ارائه راهکارهای پیشگیرانه و درمان کننده می پردازیم.

1)  بطور كلي بهترين روش مبارزه با چاقي، كاهش مواد غذايي دريافتي و انجام فعاليت ورزشی مستمر و روزانه مي باشد. جهت كم كردن ورودي كالري به بدن توصيه مي شود مصرف كالري روزانه را با ميزان نياز انر‍‍‍ژي كه صرف فعاليتهاي روزمره مي شود هماهنگ نمائيد. جهت اين امر لازمست با رجوع به جداولي كه ميزان كالري مورد نياز روزانه را در سنين مختلف و حالات گوناگون ارائه مي كند و مقايسه آن با ميزان انرژي موجود در هر غذا، بین ورودي انرژي (خوراك) و خروجي آن (فعاليت) تعادل برقرار كرد.

2) عادت دادن به كم خوردن و حذف وعده غذايي نهار و محدود شدن زمان تغذيه به اول روز (صبحانه) و اول شب (شام) و پرهيز از تنوع خواري و مصرف اقلام متعدد و متنوع در یک وعده غذايي و اجتناب از ريزه خواري و جزء خواري از توصيه‌هاي ديگري است كه لازمست رعايت گردد. تنوع خواري از ديدگاه طب اسلامي سبب بهم خوردن نظم دستگاه گوارش و اختلال در هضم غذا مي شود و از رموز طول عمر، مصرف غذاهاي ساده با تنوع كم در وعده غذايي است. همچنين وعده هاي متعدد و كوچك (ريز خواري) سبب استهلاک دستگاه گوارش و بروز اختلال عملكرد جهاز هاضمه مي گردد و اين دقيقاً همان چيزي است كه عامل درصد بسياري از مشكلات گوارش جامعه امروز است.

3) تا وقتي اشتها به خوردن غذا نداريد تغذيه ننمائيد و هميشه شروع غذا خوردن بعد از تحريك اشتها باشد نه از سر عادت و در ساعات خاص.

4) بعد از انجام فعاليتهاي سنگين و ورزشهاي خسته‌ كننده پس از يك تا دو ساعت مصرف غذا را به تأخير بيندازيد و اجازه دهيد فعاليتهاي بدني به حالت طبيعي خود برگردد تا هضم و جذب غذا با تمركز كامل انجام شود.

5) در موقعي كه اضطراب و دلشوره داريد از مصرف اقلام غذايي بپرهيزيد و سعي كنيد غذا در محيطي آرام و بدون سر و صدا ميل شود. حتي از نگاه كردن به تلويزيون و صحبت كردن با ديگران موقع ميل غذا اجتناب نموده، به غذايي كه مي‌خوريد نگاه كنيد و به آرامي و آهستگي غذا را بجويد و بدون عجله ميل نماييد. اهميت اين موضوع بحدي است كه طبق فرمايش معصومين، مدت زماني كه سر سفرۀ غذايي مي‌نشينيم، جزو عمر ما محسوب نمي‌شود و اين تشويقي است كه انسان غذا را با آرامش و حوصله و صرف بيشتر وقت ميل كند. تند غذا خوردن سبب ترشح ناقص آنزيم‌هاي گوارشي شده و اختلال هضم رخ مي‌دهد. حتي ايستاده غذا خوردن و ميل كردن غذا پشت ميز و صندلي و در حاليكه كفش به پا داريم نيز از عوامل بروز اختلال عملكرد جهاز هاضمه مي‌باشد.

6) دست كشيدن از غذا قبل از سیري كامل نيز توصيۀ مهم طب اسلامي است و از اركان طول عمر محسوب مي گردد.

7) خوابيدن پس از مصرف غذا، خصوصاً صبحانه و شام، مضر بوده و اختلالات هضمي به دنبال دارد.

8) شستن دست و صورت قبل از غذا خصوصاً با آب سرد، موجب تحريك بهتر اشتها و تقويت عملكرد هضم خواهد شد.

9) بهتر است از مصرف همزمان ميوه با غذاها پرهيز نماييم. تنها ميوه‌اي است كه لازم است همراه غذا ميل شود، زيتون مي‌باشد. و سايرميوه ‌‌ها حتماً بايد با فاصله زماني از غذا، ميل شود.

10) پرهيز از نوشيدن مايعات نيم ساعت قبل از غذا تا يك ساعت بعد از آن، از توصيه‌هاي ديگري است كه با تنظيم عملكرد دستگاه هاضمه، به تنظيم وزن بدن كمك فراوان مي‌كند. خصوصاً به افراد چاق توصيه مي‌شود از مصرف قهوه نيز بطور كلي بپرهيزند چرا كه روند درمان را مختل مي‌نمايد.

11) جهت كم شدن اشتهاء به غذا در افراد چاق توصيه مي‌شود دست کم ربع ساعت قبل از مصرف وعدۀ غذاي اصلي، از يك غذاي ساده ميل نمایند؛ خصوصاً اگر مقداري كشك استفاده شود در كاهش اشتهاء اثر چشمگيري خواهد داشت.

12) از مهمترين عوامل تحريك اشتهاء ترشح انسولين متعاقب مصرف مواد قندي است. فلذا جهت كاهش اشتها لازمست از مصرف مواد قندي اجتناب نمود.

13) اجتناب از مصرف غذاهاي فريزشده و منجمد شده از توصيه‌هاي ديگري است كه لازمست به آن پايبند باشيم. بهتر است هنگام خريد اقلام غذايي، با خريد كمتر و صرفاً در زمان مورد نياز از اقلام تازه استفاده كنيم تا مجبور به فريز كردن نباشيم.

14) قرار دادن انواع آش ها در رژيم غذايي كمك شاياني به تنظيم وزن مي‌نمايد. فلسفۀ نامگذاري آشپزخانه اين بوده كه محل طبخ آش بوده است. در رژيم غذايي خانوار ايراني آش پايۀ سفره ايراني بوده و تا يكصد نوع آش در منابع طب سنتي توصيف و نسخه شده است. آشها، هم غذا هستند و هم دارو؛ و توجه فراواني به مصرف ‌آنها شده است. چرا كه يك مرحله از هضم را طي كرده اند و راحت ‌تر جذب بدن شده و سريعتر نيز دفع مي‌شود و موجب تسهيل عملكرد دستگاه گوارش خواهد بود.