هفته گذشته براي اولين بار در كشور، جشنواره الکترونیک و روباتیک ويژه خردسالان در خمینی شهر برگزار شد كه خبرش در همين شماره درج شده است. اما در حاشيه اين جشنواره، يك گزاره مهم توجه ما را به خود جلب كرد: كودکان و نوجوانان خمینی شهر استعدادی فوق العاده در ریاضیات دارند

اين امر اگر چه در ضمن برگزاري همين جشنواره هم مشخص بود اما در حاشيه جشنواره اعلام شد كه بر اساس يك استعدادیابی كه از کودکان و خردسالان خمینی شهری در طول 3 سال گذشته صورت گرفته است، کودکان و نوجوانان خمینی شهر استعدادی فوق العاده در ریاضیات دارند.

اين استعداد در حالي است كه متأسفانه خميني شهر از وجود تشكل يا كانوني كه بتواند اين استعدادها را جهت دهي و سامان بخشي كند محروم مانده است. يكي از چنين كانون هايي مي تواند خانه رياضيات باشد كه در بسياري از شهرها وجود دارد. آنچه در ادامه مي خوانيد گزارشي است از فعاليت خانه رياضيات در ديگر شهرها كه محمدحسین فروردین يكي از خوانندگان خوب فرصت زحمت تهيه و ارسال آنرا متحمل شده است.

شاهین شهر، شهرضا و نجف آباد خانه ریاضیات دارند

خانه ریاضیات چیست؟ تشکیل چنین مکانی برای شهر و دانش آموزان چه ضرورتی دارد؟ این سوال هایی است که در مقال سعی داریم به طور تقریباً کامل بدان بپردازیم و مسائلی است که با توجه به منابع معتبر در این حوزه نگاشته شده است مثل سایت خانه ریاضیات اصفهان.

خانه ریاضیات چیست؟

به‌مناسبت‌سال‌جهانى‌ریاضیات -‌سال ‌۱۳۷۹ (سال‌۲۰۰۰) - طرحى‌در ستاد ملى‌سال‌جهانی ریاضیات‌کشور به‌تصویب‌رسید به‌نام‌«خانه‌ریاضیات‌«، که‌‌هدف‌‌از ‌آن‌‌ایجاد فضایى‌مناسب‌بر‌ا‌ى‌‌انجام‌کار گرو‌هى‌و نیز ‌آموزش‌‌ها‌ى‌جانبى‌بود که‌‌این‌طرح‌‌اولین‌بار در سال‌۱۳۷۷ در شهر ‌اصفهان‌و سپس‌در بیش‌‌از دو‌ازده‌شهر دیگر کشور ر‌اه ‌‌اند‌از‌ى‌شد. خانه‌ریاضیات‌نهاد‌ى‌‌است‌، غیردولتى‌و ‌غیر‌انتفاعى - NGO - که‌‌از نظر ‌علمى‌تحت‌نظارت‌شور‌ا‌ى‌خانه ‌‌ها‌ى‌ریاضیات‌کشور مصوب‌وز‌ارت‌‌علوم‌، تحقیقات‌و فناور‌ى‌‌است‌و مى‌تو‌اند ‌از حمایت‌سازمان‌‌ ها و نهاد‌ها‌ى‌دولتى‌، خصوصى‌و مردمى‌در جهت‌پیشبرد ‌ا‌هد‌اف‌تعیین‌شده‌برخورد‌ار گردد.

هدف خانه ­های ریاضیات ایجاد فرصت­ هایی برای دانش ­آموزان و معلمان در مقاطع مختلف تحصیلی است که با استفاده از کار گروهی و درگیری با مسایل و ابزارهای ریاضی درک عمیق­تر از مفاهیم ریاضیات را تجربه کنند. مسابقات تیمی، مسابقات الکترونیکی، مشاهده ریاضیات در زندگی روزمره، مطالعه در زمینه­های تاریخ ریاضیات، مشاهده ارتباط ریاضیات و علوم دیگر، سخنرانی­های عمومی و تخصصی، نمایشگاه­ها، کارگاه­های آموزشی و تحقیقاتی، اردوهای آموزشی و جشنواره­های سالیانه، کتابخانه برخی از فعالیت­های غیر کلاسیک این خانه­ها در زمینه ریاضی است. دانش آموزان ریاضیات را از طریق تفریح و لذّت بردن به­وسیله بازی با ابزارهای ریاضی، یادگیری کاربرد­های ریاضیات و مشاهده توانمندی­های ریاضی در هنر و سایر علوم، تکنولوژی، علوم اجتماعی و پزشکی وابسته به زندگی ارائه می­دهند. اعضاء خانه­ها، دانش­آموزان، دانشجویان و معلمان، در حالیکه از محیط کار گروهی انتقال دانش و تجربه با یکدیگر لذّت می­برند، می­توانند توانمندی­های ریاضی و مهارت­های فکری خود را نمایش و ارتقاء دهند. خانه­ها نیز در این میان استعداد­ها را شناسائی و به طریق مناسب هدایت و حمایت نمایند.

ضرورت خانه های ریاضیات چیست؟

این درست است که در مقاطع تحصیلی دانش آموزان با بخش های مختلف ریاضیات آشنا می شوند ولی کار با ریاضی فارغ از دغدغه های درسی و در محیطی صمیمی و با برنامه های فوق برنامه این را می طلبد که انجمنی تحت عنوان «خانه ریاضیات» در شهر ما تأسیس و راه اندازی شود. شهری که با وجود نخبگان فراوان و امکانات کم در این زمینه، آنان را تحت فشار قرار می دهد که به خانه های شهر های دیگر رجوع کنند. در ضمن شهرهایی مانند شاهین شهر و نجف آباد دارای خانه ریاضیات هستند. حال آنکه خمینی شهر باوجود دارا بودن جمعیت بیشتر و به تبع آن پتانسیل بیشتر نباید خانه ریاضیات داشته باشد.

مراحل طبیعی تشکیل یک خانه ریاضیات

1-تشکیل گروهی با همکارانی هم­عقیده و همراه برای برنامه­ریزی تأسیس خانه

2-تهیه یک اساسنامه مقدماتی

3-بازدید از چند خانه از نزدیک و آشنا­شدن با برنامه­ها و مسائل و مشکلات آن­ها

4-صحبت با مسئولین نهاد­های محلی که می­توانند حمایت کنند.

5-پیش­بینی و اجرای یکی دو برنامه در آن شهر

6- تهیه اساسنامه نهایی، معرفی هیئت امنا و شورای علمی اجرایی

7-امضاء موافقتنامه بین شورا و نهادهای محلی

8-تقاضای عضویت در شورای خانه­های ریاضیات و کسب مجوز

9-افتتاح خانه و آغاز رسمی فعالیت­ و در صورت تمایل اقدام به ثبت قانونی آن

یک درخواست

اینکه چرا خمینی شهر تاکنون خانه ریاضیات نداشته مهم نیست مهم این است که اقداماتی انجام گرفته بود که ظاهراً بی نتیجه بوده اند از آنجا که در شماره دوم فرصت یعنی مورخ 3 تیر 1388 مطلبی چاپ شد که خبر از تشکیل جلساتی با حضور دکتر مجتبی آقایی و دکتر تاتاری از اساتید دانشگاه صنعتی و کارشناسان دیگر ریاضی و همچنین صحبت انجام شده با دکتر رجالی رئیس خانه ریاضیات استان و رایزنی انجام گرفته با آقای داورپناه خیر و مدرسه ساز را می داد که البته طبق گفته نویسنده جلسات سال گذشته تشکیل می شده است. لذا جای بسی امید است که دوباره کارشناسان با گرد هم آیی و کمک های خیرینی چون محمد تقی داور پناه بتوانند مکانی مناسب و علمی را جهت ریاضی دوستان خمینی شهری فراهم آورند. البته این کار همت برخی افراد متخصص در این زمینه را می طلبد که به خواست خدا انجام شود.

چه شهرهایی خانه ریاضیات دارند؟

اکنون در جدول ذیل شهرهایی را که در آنان خانه ریاضیات وجود دارد نام خواهیم برد و نیز سال تأسیس آنان را.