«آقای استاندار! خمینی‌شهر  به بن‌بست رسیده. این شهر در ابعاد مختلف به بن‌بست رسیده. اگر ما این بن‌بست را باز نکنیم منفجر می‌شود. برای باز کردنش دو راه وجود دارد؛ اول گسترش سرزمینی یعنی ما دیگه جا نداریم. دوم الحاق به اصفهان بشویم. خواسته و مطالبه مسئولان شهرستان براساس نشست‌های مختلف الحاق به اصفهان با دو رویکرد است. یا با حفظ استقلال سیاسی و فرمانداری یا با الحاق کامل.»

این شاه­بیت مطالبی است که توسط اکبر صالحی فرماندار سابق در جلسه شورای اداری مشترک استان و شهرستان خمینی­ شهر و در حضور استاندار، معاونان استاندار و مدیران کل استان بیان شد.

یک موافق، یک مخالف

در آبان 88، مهندس پورکاظم در آستانه سفر رئيس‌جمهور در جلسه  کارگروه فرهنگی اجتماعی شهرستان موضوع الحاق خمینی­ شهر به اصفهان را مطرح کرد و پیشنهاد داد این موضوع در سفر هیات دولت اعلام گردد. گرچه این پیشنهاد در آن روز با فریاد احسنت احسنت روسای ادارات مورد استقبال و تایید قرار گرفت اما به دلیل مخالفت برخي مسئولان، این پیشنهاد در جلسه هیأت دولت مطرح نگردید تا کار به ماه­های آینده برسد.

شش ماه بعد در اوایل اردیبهشت سال 89، حجت­الاسلام سالمی امام جمعه شهر در جلسه معارفه فرماندار، در حضور استاندار و معاونانش بار دیگر موضوع الحاق را مطرح کرد تا باز این موضوع زنده شود. پیشنهادی که البته باز با مخالفت برخي مسئولان مواجه شد؛ نماينده معتقد بود: «به صراحت می­گویم من با الحاق مخالفم و معتقدم الحاق به شهر اصفهان، آخرین راهکار برای حل مشکلات شهرستان است.» وی راهکار حل مشکلات خمینی­ شهر را افزایش بودجه دولتی به خمینی­ شهر عنوان کرد و گفت: «ما باید از استاندار بخواهیم با افزایش تخصیصات دولتی به ما کمک کند و با اختصاص 100 میلیارد تومان به شهرداری در جهت عمران شهر کمک نماید. الحاق راه­حل مشکلات ما نیست و نباید این ذهنیت را برای مردم بوجود بیاوریم.»

ناهماهنگی بین مدیران شهر؛ چرا؟!

این ناهماهنگی مدیران شهر در حضور مسئولان ارشد استان -صرف­نظر از اینکه الحاق خوب است یا بد- با اعتراض نشریه فرصت همراه شد. فرصت در یادداشتی با عنوان «ناهماهنگی بین مدیران شهر؛ چرا؟!» خطاب به مدیران اصلی شهر نوشت: «تصور کنید جمعی از مردم یکی از محلات، مثلاً محله جوادیه پیش شما بیایند و هر کدام مشکلی را به عنوان اولویت محله بیان کند، مثلاً یکی بگوید اصلی­ترین مشکل ما نداشتن پارک است. دیگری بگوید پارک می­خواهیم چکار؟ فعلاً مشکل ما نبود کتابخانه است و یکی دیگر هم بگوید نه! مشکل ما آسفالت کوچه­هاست. در این حالت چه تصوری به شما دست می­دهد؟ آیا غیر از این است که می­گویید فعلاً بروید حرفهایتان را یکی کنید؟ عجیب است اگر مسئولان استان و کشور هم در جواب به شما، پیش خود بگویند فعلاً بروید حرفهایتان رایکی کنید؟!» در ادامه این یادداشت آمده بود: «بهتر است مدیران محترم شهرستان مشکلات شهر و راه­حل­های آن را دسته­ بندی کرده و بین خودشان هماهنگ کنند و به صورت مدون به مدیران استانی و کشوری ارائه دهند تا صدایی واحد و هماهنگ هماهنگ از شهرستان شنیده شود.»

ما حالت انفجار هستیم

اما اینبار، نوبت فرماندار بود تا در خلال سفر روزهاي اخير استاندار به خميني‌شهر، در شورای اداری مشترک و در حضور استاندار، معاونان و مدیران کل استان، راه حل مشکلات خمینی‌شهر را الحاق به اصفهان عنوان کند. وی که ماهها پیش به این نتیجه رسیده بود که راه­حل مشکلات خمینی­ شهر، الحاق است، مترصد فرصتی بود تا این موضوع را به صورت علنی بیان کند. وی در اين جلسه به عنوان مقدمه گفت: «براساس جلسه‌ای که ما در خدمت تعدادی از مسئولان شهرستان قبل از این سفر بودیم، بحث­های مفصلی صورت گرفت که من همه‌اش را خلاصه می‌کنم در یک جمله که: آقای استاندار! خمینی‌شهر بعد از تهران متراکم‌ترین شهر کشور است. بیش از 300 هزار نفر در 175 کیلومتر مربع. این یعنی بحران در ابعاد مختلف. در حوزه اجتماعی بحران، در حوزه مسائل امنیتی بحران، در حوزه مسائل خدماتی بحران، ما زمین نداریم بدهیم مسئولان ادارات. ما 8-7 اداره داریم که مستأجر هستند و زمین که بهشان بدهیم تا اداره بسازند نداریم. ما در حالت انفجار هستیم.»

خمینی‌شهر  به بن‌بست رسیده

وی ادامه داد: «امروز در بازدیدها دیدید که چقدر جمعیت فشرده است. این طرف خیابان مرز ماست، آن طرف نجف­آباد. این طرف خیابان خمینی‌شهر است آن طرف اصفهان. مرزهای ما یک کوچه است یا یک خیابان. ما هر جای کار را صاف و صوف می­کنیم و ماله می‌کشیم، از یک جای دیگر بیرون می‌زند.»

وی با بیان اینکه «من نه خمینی‌شهری هستم که بگویید می‌خواهد از شهرش دفاع کند و نه چیزی. من خدا را شاهد می‌گیرم که بینی و بین‌الله و برای رضای خدا و خدمت به مردم می‌گویم» فرماندار بعد از کمی سکوت ادامه داد: «آقای استاندار! خمینی‌شهر به بن‌بست رسیده. این شهر در ابعاد مختلف به بن‌بست رسیده. اگر ما این بن‌بست را باز نکنیم منفجر می‌شود. برای باز کردنش دو راه وجود دارد. من براساس صحبت‌های مختلف با امام جمعه، نماینده، شهردار، شورای شهر و سایر دلسوزان می‌گویم؛ یکم: گسترش سرزمینی یعنی ما دیگه جا نداریم. این لیوان را اگر بیش از یک لیوان آب توش بریزند می‌ریزد. دوم: الحاق به اصفهان بشویم. خواسته و مطالبه مسئولان شهرستان براساس نشست‌های مختلف، الحاق به اصفهان با دو رویکرد است. یا با حفظ استقلال سیاسی و فرمانداری یا با الحاق کامل.»

صالحی الحاق به اصفهان را کاری شجاعانه خواند و تاکید کرد: «من براساس شجاعتی که در دولت احمدی‌نژاد و استاندار فرهیخته سراغ دارم انتظار دارم انشاءا... این خواسته مورد اجابت قرار بگیرد. من همیشه گفته‌ام مدیران خوب هم در خمینی‌شهر جای مانور ندارند. میدان مانور مدیران در خمینی‌شهر، کوچک است.»

فقط کار کارشناسی

استاندار با اشاره به موضوع بسیار مهم الحاق خمینی­ شهر به اصفهان، با بیان اینکه در این زمینه نفیاً و اثباتاً موضعی ندارد، همه چیز را منوط به نظر کارشناسان بیان کرد و البته نسبت به آغاز بررسي اين موضوع در مراجع رسمي چراغ سبز نشان داد: «اما راجع به الحاق. ما اینجا اصلاً موضعی نداریم و نباید هم موضعی داشته باشیم. این یک تصمیم کلان است که مربوط به مردم اصفهان و خمینی‌شهر می‌شود. اجازه بدهیم این بحث کارشناسی شود. هر چه کارشناسان تصمیم گرفتند ان شاءا... عمل بکنیم.»

وی استدلالات مخالفان الحاق را اینگونه بیان کرد: «مخالف الحاق می‌تواند اعتراض کند و بگوید الحاق به دنبالش عوارض زیست‌محیطی، اجتماعی، هویتي و اقتصادي دارد. حداقلش این است که قیمت زمین در خمینی‌شهر یکمرتبه جهش پیدا می‌کند و مردمی که توان مالی نداشته باشند دچار مشکل می‌شوند. البته این‌ها به معنای مخالفت من نیست. مخالف چنین برداشتی ممکن است داشته باشد.»

دكتر علیرضا ذاکر اصفهانی با رد بخشی از استدلالات مخالفان الحاق گفت: «مخالفان، نگران افزایش جمعیت در اصفهان هم هستند. البته من با افزایش جمعیت مخالف نیستم. ما اگر خوب کار کنیم ده برابر جمعیت فعلی را هم می­توانیم در اصفهان اداره کنیم. الآن شهر شانگهای چین با 19 میلیون نفر، یک ترافیک بسیار روان دارد که به مراتب بهتر از اصفهان است. آلایندگی‌های آن هم به مراتب کمتر از اصفهان است. اگر تدبیر باشد، می‌شود. اگر خمینی‌شهر به اصفهان ملحق شود فوقش سیصد هزار نفر به جمعیت اصفهان افزوده می‌شود. سیصد هزار تا چیزی نیست. به هر حال اجازه بدهید یک کارشناسی صورت بگیرد.»

فرمانداران قبل چه گفتند؟

صالحی، حداقل دومین فرمانداری است که طی ده سال اخیر، خطاب به استاندارش، راه­کار مشکلات خمینی­ شهر را الحاق به اصفهان اعلام می­کند. هفت سال پیش، ناجح پامناری فرماندار وقت خمینی­ شهر در نامه­ مورخ سوم مهر سال 1382 خطاب به مهندس حسینی استاندار وقت اصفهان، با اشاره به به مشکلات عدیده خمینی­ شهر، خواهان الحاق خمینی­ شهر به اصفهان می­شود. وی با استدلالاتی مشابه استدلالات صالحی با اشاره به تفاوت بسیار سرانه در خمینی­ شهر و اصفهان، دلیل این خواسته را اینگونه توضیح می­دهد: «ادامه این وضعیت عملاً نوعی سرخوردگی و نارضایتی دائمی را در بین اهالی بوجود آورده تا جاییکه شهروندان این منطقه پیوسته مسئولان محلی و حتی کشوری را از این امر به باد انتقاد می‌گیرند.» پامناری به نمونه­ ای از جفاهایی که به خمینی­ شهر شده اشاره می­ کند و با پیش­بینی آینده­ای نامطلوب برای شهرستان، یادآور می­شود: «بضاعت اقتصادی شهروندان با عنایت به طرد قطب صنعتی سنگبری­ها و دباغی­هایی که از دیرباز با حضور در شهرستان می­ توانستند تاثیر بالایی در ارتقای سطح نقدینگی و درآمدزایی داشته باشند و نیز محدودیت اراضی، موقعیت بسیار شکننده­ای را در آتیه این شهر ترسیم نموده که برآیندی جز یاس و نامیدی برای ساکنین شهریستان به ارمغان نخواهد داشت.»

وی در ادامه راه­حل خروج از این معضلات را الحاق به اصفهان می­داند و دلیل این پیشنهاد را نظر کارشناسان و افراد ذی­نفوذ و همچنین آمادگی مردم عنوان می­کند و تاکید می­ کند: «علیهذا پس از بررسی­های همه جانبه و بحثهای مفصل کارشناسی با اهل خبره و متخصصین فنی و نیز با رایزنی با افراد ذی­نفوذ دو شهر خمینی­ شهر و درچه و با عنایت به آمادگی مردم و تایید همه جانبه از سوی اهالی محترم، این نتیجه حاصل گردیده است.»

رئیس شورای شهر اصفهان؛ موافق کار کارشناسی­ام

موضع شورای شهر اصفهان در خصوص الحاق خمینی­شهر به اصفهان بسیار حائز اهمیت است. چرا که نظر مثبت شورای شهر اصفهان، یکی از شرایط اصلي الحاق است. سال گذشته و در ابتداي طرح پيشنهاد الحاق توسط شهردار خميني‌شهر و درج آن در فرصت و بازتابش در استان، حاج‌رسولي‌ها در كنفرانس مطبوعاتي خود با اين امر مخالفت كرد و تصريح نمود كه چينين مسئله‌اي در دستور كار مسئولان مديريت شهري اصفهان نيست. اما به مرور زمان و با پخته‌تر شدن بحث و طرح مشكلات شهرستان و تبيين اثرات آن بر كل استان، مديريت شهري اصفهان نيز اخيراً در گفتگوي اختصاصي با خبرنگار فرصت، براي آغاز بررسي اين موضوع چراغ سبز نشان داد.

جشنواره مطبوعات فرصتی را فراهم کرد تا نظر مهندس حاج­رسولیها رئیس شورای شهر اصفهان را در خصوص موضوع الحاق خمینی­ شهر به اصفهان جویا شویم. وی كه در غرفه فرصت حضور يافته بود، با بیان اینکه در این زمینه نظر قطعی ندارد اعلام آمادگی کرد تا در این زمینه کار کارشناسی صورت بگیرد؛ «الحاق خمینی­ شهر به اصفهان کار سختی است. این الحاق نیاز به موافقت مسؤولان هر دو شهر دارد و باید روی این موضوع کار کارشناسی و مطالعاتی انجام شود. ما در موضوع الحاق خوراسگان به اصفهان ما پیگیر موضوع بودیم ولی الحاق خمینی شهر به اصفهان باید از طریق مسؤولین خمینی­ شهر شروع شود.»

وی به طرح موضوع الحاق درچه به اصفهان هم اشاره کرد. طرحی که در دوره دوم شورای شهر اصفهان 5 رای موافق و 5 رای مخالف و یک ممتنع داشت و برخی از مسئولان از جمله شهردار اصفهان، نماینده خمینی­ شهر و فرماندار وقت با آن مخالف بودند: حاج­رسولیها گفت: «تاکنون روی این موضوع مطالعه نشده است. باید از نظر شهرسازی، رفتار فرهنگی و ضرورت این الحاق مشخص شود. در گذشته موضوع الحاق شهر درچه به اصفهان در شورای شهر با اعلام آمادگی مسؤولین شهر درچه مطرح شد که با مخالفت فرمانداری و نماینده مجلس در آن زمان روبرو شد. ولی اگر پس از مطالعه احساس نیاز شود که این اقدام به نفع مردم دو شهر است این اقدام انجام خواهد شد.» وی در ادامه اعلام آمادگی کرد در این زمینه کار کارشناسی مشترک صورت بگیرد.

مدیرکل تعاون: موافقم

موضوع الحاق به اصفهان در بین مسئولان استان، موافقانی هم دارد. مهندس حامدیان مدیرکل وقت تعاون استان نیز در گفتگوي اختصاصي با فرصت در این رابطه ضمن اعلام حمایت و موافقت خود گفت: «تصور من بر این است كه بهترین راه حل کاهش مشکلات خمینی­ شهر، پیوستن به اصفهان باشد. خمینی­ شهر به دلیل مجاورت و نزدیکی با مرکز استان، نسبت به شهرهای دور استان که دارای زمین بوده و محدودیت استقرار صنایع در آنها وجود ندارد محروم­تر است. از طرفی دیگر، خمینی­ شهر تحت تأثیر شهر اصفهان است و بهتر آن است تا با الحاق به شهر اصفهان، حداقل از مزایای شهر اصفهان استفاده کند.»

وی در خصوص موانع این اقدام آن گفت: «باید در این خصوص یک سری زمینه­های فرهنگی ایجاد شود و در صورت تمایل مردم خمینی­ شهر، باید شورای شهر خمینی­ شهر با شهر اصفهان طی جلسات مشترک و اقدامات کارشناسی به توافق برسند. در واقع همان کاری که در مورد خوراسگان و بهارستان در حال اجراست می­توان برای خمینی­ شهر نیز اجرا کرد. به نظر من تنها موانع این اقدام موانع فرهنگی می­تواند باشد که باید برطرف شود.»

ديدگاه برخي اعضاي شوراي شهر اصفهان

بغير از رئيس شوراي شهر اصفهان، برخي از اعضاي اين شورا هم در گفتگوهاي اختصاصي با فرصت، موافقت خود را با الحاق اعلام كردند.

سردار نصراصفهانی از اعضای شورای شهر اصفهان شورا است که ترجیح می­دهد نظر خود را به صورت صریح اعلام نکند. وی در این خصوص به خبرنگار ما گفت: «در بحث الحاق، نظر مردم مهم است و نظر مردم باید ملاک و شرط موضع ­باشد. ولی این امکان وجود دارد که در صورتی که الحاق انجام شود، با تشکیل مدیریت واحد شهری هماهنگ بشود. بهترین راه کار حل مشکلات خمینی­ شهر الحاق به اصفهان است که این کار در صورتی موافقت مردمی، با تصویب شورای شهر و طرح موضوع این اقدام انجام می­گیرد.»

وی ادامه می­دهد: «وظیفه ما این است كه در نحوه خدمات شهری به صورتی اقدام شود که مردم بین سرویس و خدمات شهری دو شهر، تفاوتی را حس نکنند. ما باید به صورت هماهنگ اقدام کنیم مثل شهر تهران که در کنار اسلامشهر و شهرری و شمیرانات به صورت یکپارچه اقدام می­ شود. ولی مسئله مهم این است كه مسائل خمینی­ شهر و اصفهان به یکدیگر مرتبط می­باشد و این دو شهر کاملاً به هم چسبیده است و در هیچ حد و محدوده­ای جدایی وجود ندارند.» وی ادامه می­دهد: «هرچه بتوانیم اداره دو شهر را به صورت یکپارچه ساماندهی کنیم، به نفع مردم دو شهر است. ما در خصوص الحاق شهرهای خوراسگان و بهارستان به دلیل حوزه هماهنگ سیاسی قدرت مانور بیشتری داشتیم ولی درمورد خمینی­ شهر به دلیل تفاوت استقلال حوزه سیاسی این مشکلات سخت زیادتر است. ولی چون ما در ابتدای طرح موضوع هستیم باید با درخواست از شورای شهر  خمینی­ شهر طرح و پیگیری شود.»

عليرضا نصر عضو دیگر شورای شهر اصفهان نیز ابراز عقيده كرد: «در موضوع الحاق شهرها به یکدیگر، با موانعی روبرو می شویم به طور مثال در موضع الحاق بهارستان و خوراسگان که خیلی از اقدامات آن انجام شده ما با مشکل روبرو هستیم. در مورد الحاق خمینی­ شهر به اصفهان به دلیل استقلال حوزه شهرستان و سیاسی و ادارات مشکل خواهیم شد و در صورتی که هم منافع مردم آن باشد با مخالفت مسؤولین سیاسی روبرو می­شود.»

وی در ادامه در پاسخ به سؤال خبرنگار ما که شهرداری و حوزه مدیریتی شهرستان دچار مشکلات عدیده­ ای هستند در صورت موافقت مردم و مسؤولین خمینی­شهر آیا مسؤولین شورای شهرداری اصفهان با این موضوع همکاری خواهند کرد یا خیر گفت: «در این دوره سوم شورای شهر این موضوع مطرح شده و منتها منبعی که موضوع الحاق خمینی شهر از آن مطرح شد شهردار خمینی ­شهر بود. البته خمینی­ شهر دارای امکانات خوبی نیز هست.» وي افزود: به نظر من که مدتی هم در خمینی­ شهر زندگی کرده­ ام و مسؤولیت اجرایی در آنجا داشتم و تا حدی به مشکلات و مسائل آشنا هستم اگر عزمی برای این موضع جزم شود باید به همه مسائل آن توجه شود که آیا الحاق خمینی­ شهر برای اصفهان و خمینی­ شهر یک فرصت است یا یک تهدید. ولی چسبندگی این دو شهر باعث بالا رفتن توقعات و انتظاراتی برای مردم شده که همین امر زمینه­ های الحاق را همراه می­ کند و یا به منافع و مضرات این بحث در نظر گرفته شود. نصر ادامه داد: مسؤولین باید پاسخ گوی مردم باشند. طرح این موضوع نیاز به زمان دارد ولی تصورمان این است كه در این موضوع خواسته مردم حرف اول را می­زند. به نظر من در این که باید یک اقدام و راهکار عاجل در حل مشکلات خمینی شهر از طرف مسؤولین استان انجام شود حرفی وجود ندارد. وي ادامه داد: یکی از راه های حل مشکلات خمینی­ شهر الحاق است و راهکارهای دیگری وجود دارد كه باید بررسی شود. البته سریعترین راهکار توجه به بافت فرسوده خمینی ­شهر است.

وی افزود: یکی از معضلات خمینی­ شهر مهاجرپذیری این شهر است که باید از مهاجرت بی­رویه به عنوان یک معضل جدی ممانعت شود. اگر در گذشته با انجام اقدامات مدیریتی صحیح جلوی این مهاجرت گرفته شده بود قطع به یقین با کنترل جمعیت فضای موجود در خمینی شهر جوابگوی بومی شهر بود و شاید امروز ما شاهد این بحران جمعیتی در خمینی­ شهر نبودیم. وی در انتها با اشاره به توانمندی‌های خاص مردم خمینی­ شهر در تولید و اقتصاد و صنعت گفت: اين مردم همیشه در حال زحمت و کوشش بوده­ اند ولي متأسفانه زمینه بروز و ظهور این استعدادهای مردمی فراهم نشده و با توجه به توانمندی‌هاي نیروی انسانی این شهرستان که در همه جا موفق بوده ­اند امیدواریم شرایط بهبود و حل مشکلات مردم این شهرستان فراهم شود.