به گزارش فرصت آنلاین، کشت و تجارت تنباکو در شهر ما رواج پیدا کرد و رونق گرفت تا اینکه در 28 رجب 1307 ه.ق امتیاز تجارت توتون و تنباکوی ایران توسط ناصرالدین شاه قاجار به مدت 50 سال به انگلیس (شرکت رژی) واگذار شد.

آن زمان در سده شایعه شده بود که به زودی فرنگی ها جلوی حمام گاوی و توده می ایستند و از ما طلب مالیات می کنند و یک دود پشکل ماچه الاغ که بخواهیم زیر زخممان کنیم باید بابتش مالیات بدهیم. از طرفی دیگر پخش فتوای تحریم تنباکوی میرزای شیرازی در ربیع الثانی 1309 ه.ق در شهر به وسیله طرفداران سدهی آیت اله منیرالدین باعث شد تا مردم سده به حمایت از مرحوم آیت اله میرزا هاشم چهارسوقی و نیز آیت اله میرزا حسن شیرازی بیش از هزاران کیسه تنباکو را به آتش بکشند. در مقابل ظل السلطان نیز به عوامل خود همچون فرمانده فوج جلالی کریم خان میرپنج و دیگران دستور سرکوب مخالفان شرکت رژی را صادر نمود. حاج محمدعلی سدهی از کسبه و بازرگانان تنباکو نیز به همکاری با شرکت رژی پرداخت با برگزاری جلساتی با برخی از تجار سودجوی اصفهان مثل کاظم دلال و نیز حمایت ظل السلطان درصدد مبارزه با فتوی میرزای شیرازی برآمد. ظل السلطان نیز به کلیه عوامل خود در اصفهان و ماربین دستور داده بود مقابل روحانیون مسجدشاهی و چهارسوقی و نیز مردمی که در مقابل میرزا محمدحسین مشکی اصفهانی (از طرفداران کمپانی رژی) ایستادگی می کنند شدت عمل نشان دهند ولی هیچ یک از این ترفندها چاره ساز نبود و مردم سده با کمک گرفتن از روحانیت توانستند در اوج استبداد با استعمار انگلستان درگیر شده و به پیروزی نایل شوند.

منابع:
اسناد دوران قاجار و اسناد مکاتبات ظل السلطان و ناصرالدین شاه
دیوان طرب اصفهانی
قرارداد رژی شیخ حسن کربلایی / رساله های دخانیه
مصاحبه با مرحوم محمدعلی صرامی (مکبر مسجد ملاحیدرعلی ) با کمک دکتر میرزا رضی (سال 1380)