خیلی ها در کشور باور ندارند که درخمینی شهر بناهای تاریخی وجود دارد. حتی توریست ها و گردشگران که می آیند به اصفهان خبر ندارند که خمینی شهر یک شهر تاریخی است."این مطلع گپ و گفت ما با اصغر عرب بود. آنچه در ذیل می خوانید گفتگوی ما است با مدیرعامل شرکت مهربین در رابطه با اقدامات شهرداری در زمینه تملک و مرمت و به صورت کلی رسیدگی به بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری شهر

لطفا در مورد بناهای تاریخی و جاذبه های خمینی شهر صحبت کنید.
ما در خمینی شهر بناهای تاریخی زیادی داریم که معماری شان به سبک دوره صفویه است.جاذبه های طبیعی هم در خمینی شهر زیاد است. اگر بخواهیم دسته بندی بکنیم از نظر گردشگری خمینی شهر هم کوهستان زیبا دارد و هم باغ و مادی آب و رودخانه. همچنین در کنار آتشگاه رودخانه وباغات زیبای اطراف. این ها همه از جاذبه های طبیعی است. بام سبزی که در خمینی شهر وجود دارد در هیچ کجای استان نظیر آن وجود ندارد، آن هم به این زیبایی که شما بر فراز بام سبز بایستید و شهر را تماشا کنید. از طرفی خود راسته های تاریخی که در قلب بافت قدیم شهر وجود دارد از جاذبه های گردشگری و توریستی است که متاسفانه کمتر به آن توجه می شود.

فقط شهرداری است که به جاذبه ها توجه دارد. یعنی اگر شهرداری نبود چشمه لادر احیا نمی شد و اصلا از دست رفته بود و همان زباله دان قدیم بود. اگر شهرداری نبود ما بام سبز را در قلب باغات نداشتیم. این خانه های تاریخی را نداشتیم؛ خانه سرتیپ را نداشتیم.ما فعلا می توانیم از لحاظ تاریخی به خانه سرتیپ مان بنازیم. اگر شهرداری نبود بسیاری از اقدامات فرهنگی در شهر انجام نمی شد. می توانیم به جرات بگوییم شهرداری گرچه در شهر وظایف فرهنگی را کمتر بر عهده دارد و بیشتر باید روی برنامه های بهداشتی و عمرانی شهر کار کند ولی بیشترین اقدامات فرهنگی را شهرداری در شهر انجام داده و می دهد.

شهرداری اولین نشریه را در خمینی شهر راه اندازی کرده است و به امور فرهنگی اهمیت میدهد .بنابراین ما نمیتوانیم نقش کارهای فرهنگی شهرداری را نادیده بگیریم. شهرداری در جذب توریست، در معرفی مشاهیر که برای اولین بار کوچه ها و خیابانهای شهرستان را با نام مفاخر و مشاهیر شهرستان مزین کرد و همچنین در ساخت مراکز فرهنگی نقش مهمی داشته است.

خانه های تاریخی که شهرداری امسال روی آنها کار کرده کدام بوده است؟
خانه زهتاب،خانه حکیم باشی (درب محکمه). خانه عماد سیادت در خوزان کنار فرهنگسرای بعثت است. شهرداری در ساخت فرهنگسرای هم نقش زیادی داشته است. در ساخت فرهنگسرای کوثر آدریان و کتابخانه الغدیر و امیرالمومنین جوی آباد و دستگرد و ... هم این شهرداری بوده که کمک کرده است. بسیاری از اماکن فرهنگی شهر با تلاش شهرداری برپا شده است و این اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که شهرداری بیشترین نقش را در ساخت اماکن فرهنگی و تشکیلات فرهنگی شهر دارد. همچنین در دوره ی جدید شهرداری از سال گذشته تا به حال سه خانه تاریخی را تملّک و مرمت نموده است که اهمیت بسزایی دارد.

مرمت بنای تاریخی چه اثری در شهر و محله دارد؟
باز هم شهرداری چندین پروژه مرمتی دیگر را در دست اجرا دارد؛ خانه سرتیپ در حال مرمت و بازسازی میباشد، عصّارخانه و بازار کناری اش، دوشنبه بازار و ... بناهای تاریخی محرک توسعه اند. ما برج کبوتر را در انتهای دستگردخوزان تملّک و مرمت کردیم و این کار باعث شد اطراف آن یک پارک شکل بگیرد. ایجاد پارک،آن منطقه را متحول کرد و ورودی زیبایی برای آن منطقه ساخته شد.

به غیر از فعالیت های فرهنگی؛ از نظر کالبدی اگر بخواهیم نگاه کنیم،خانه کناری خانه سرتیپ هم تملّک شده، حمامش هم درست شده است و به کوچه های اطراف آن نیز رسیدگی لازم به عمل آمده است. قصد داریم مجموعه خانه های اطراف سرتیپ را تملک کنیم. سر کوچه سرتیپ یک میدان گاه کوچک تاریخی است که درختان کاج در آن وجود دارد ، در این فضا نیزآب نمایی تعبیه شده که محلی است برای تفریح ساکنین محلی و بازنشسته ها. در کنار آن دوشنبه بازار وجود دارد که سقف آن را هم بنا کرده ایم.پس مرمت یک سازه تاریخی به محله حیات و سر زندگی بخشیده است.
در بازار، خود مردم در حال ایجاد بدنه سازی میباشند و قرار بر این است که امسال مابقی گذر دوشنبه بازار کارش به انجام برسد. مشکل عرض دوشنبه بازار ، در حال حل شدن است. یعنی از یک خیابان 16 متری دارد تبدیل می شود به یک بازار دوازده متری و از نظر قانونی شهرداری پیگیر بوده است که مشکلات این بازار مرکزی را حل و فصل نماید. از طرفی طرحی در نظر گرفته شده است که بخش هایی از پشت مسجد جامع را به صورت سنتی بنا کنند. خود کاروانسرا هم چندین سال به حال خود رها شده بود و مالک آن از این امر بسیار ناراحت بود که نمی توانست هیچ کاری برایش انجام دهد. در خصوص موضوع کاروانسرای سرپل در فرصتی مناسب که در مورد سرمایه گذاری میباشدصحبت خواهم کرد.

در ادامه باید بگویم فعالیت بازار بیشتر اهمیت دارد تا خود کالبدش. از طرفی شهرداری در چهارشنبه بازار عصارخانه را از زیر خاک بیرون کشیده است.همچنین سقف بازار را بنا نموده است و تصمیم دارد این طرح را ادامه بدهد تا درب مسجد جبل عاملی و میدانگاه و تکیه باولگان

در محله خوزان هم خانه هایی تاریخی به تازگی تملک شده اند. در آن منطقه حمّامی به نام شمس آباد که معروف به حمام گاوی است وجود دارد که شهرداری پیگیر آن بوده است و هم اکنون در دست میراث فرهنگی می باشد.

پتانسیل گردشگری دارد؟
بله! حمام شمس آباد یک حمام از دوره صفوی میباشد و بنای بسیار زیبایی دارد که در فهرست بناهای تاریخی ثبت شده است. از آن جا تا مسجد جامع راسته تاریخی پنجشنبه بازار است. در اطراف مسجد جامع هم می توان طرحی گذاشت و روی هم کار کرد.

نظرتان راجع به تونل کهندژ چیست؟
این تونلی که شما می فرمایید شهرداری در کنار مسجد کهندژ یک بخش هایی از خانه های قدیمی را تملک کرده که بتواند وارد تونل شود و آن جا اگر گمانه بزنند و پیدایش بکنند خیلی خوب است. ولی این یک کار باستان شناسی است و در حیطه وظایف شهرداری نیست. یعنی شهرداری قانونا نمی تواند گمانه زنی کند ولی اگر تونلی پیدا شد می تواند یک اقداماتی انجام دهد.
شما فرصتی ها به تونل کهندژ خیلی علاقه دارید! من در شهرهای دیگر هم که می روم و می آیم این مسائل هست می گویند این جا تونل هست.

نظر شما چیست؟
درست است! در همه شهرها هست. ما در بقیه شهرها تونل داریم ولی این که تونلی با این عظمت که تا آتشگاه رفته باشد؛ چه می دانم؟! صحبت ها و بحث هایی که پیرامونش انجام می شود مستند نیست. آقای یاغش کاظمی در مورد آتشگاه کتاب بسیار مفصلی نوشته است ولی در رابطه با تونل اصلا اشاره ای نداشته است که خبری هست یا نه. محققین و باستان شناسان هنوز در این مورد مقاله بیرون نداده اند.

شهرداری کمک های بسیاری به حمام جوی آباد کرده که تبدیل به موزه مردم شناسی شود. در مجموع می توانیم بگوییم بناهای تاریخی که شهرداری روی آن ها کار کرده است 5 خانه تاریخی است. خانه سرتیپ، خانه مجیر در اندوآن، که الان سازمان رفاهی تفریحی در آن جا قرار دارد، خانه زهتاب، خانه عماد سیادت و خانه حکیم باشی. دو برج کبوتر، عصارخانه و راسته های تاریخی مثل دوشنبه و چهارشنبه بازار هم در حال مرمت هستند. یک باغ تاریخی است به نام باغ کازرونی که اخیرا در کنار بام سبز خریداری شده است که کوشک زیبایی در آن وجود دارد بنا بر این همه چیز مهیاست برای این که گردشگر را به شهر بکشانیم و پتانسیل آن نیز مهیاست. منتهی آن چه که مانع کار ماست درآمد ناچیز شهرداری است.

مردم از شهرداری بیش از همه چیز خیابان و معبر می خواهند ولی با این حال شهرداری سنگ تمام گذاشته است. ان شاء ا... که بتوانیم در بقیه محلات شهر خانه های تاریخی را خریداری و تعمیر نماییم و از آن ها استفاده لازم را ببریم . ولی بیش از همه باید بقیه ادارات هم وارد جریان شوند. دانشگاه هایمان به دنبال ساختمان های جدید هستند در حالی که ساختمان های قدیمی و تاریخی در بافت قرار دارند. چندین بار نیز به آن ها گوشزد نموده ایم ولی توجهی به این جریان نمی کنند که ساختمان های قدیمی را تملّک و تعمیر نمایند. بالاخره مردم که توانایی تعمیر خانه های تاریخی را ندارند؛گر چه که می توانند آن ها را بخرند ولی توانایی تعمیرش را ندارند چون تعمیر و بازسازی از هزینه بالایی برخوردار است و این بودجه های دولتی است که با آن ها می توان خانه ها را مرمت نمود و امیدواریم که بتوانیم با بازسازی و مرمت بناهای تاریخی گام موثری در این زمینه برداریم.

در مورد موزه ها هم توضیح می دهید؟
بخش موزه بحث جداگانه ای می طلبد. هم اکنون خمینی شهر سه موزه تاریخی دارد. خانه سرتیپ موزه مردم شناسی است. خانه مجیر موزه صنایع دستی است. حمام جوی آباد موزه مردم شناسی جوی آباد است.

ما در ورودی های شهر مان چهار بنای شاخص و زیبا را داریم. امامزاده سید محمد را در قسمت شمالی شهر داریم. هیچ جای استان پیدا نمی شود که امامزاده به این زیبایی وجود داشته باشد و پشت سرش چشم انداز کوهستان باشد و صحنش به اندازه تمام یک دشت سرسبز باشد. در قسمت جنوبی شهر کوه آتشگاه را داریم که آن هم بسیار زیباست که هر کس از خیابان امیر کبیر وارد شهر شود اول منظره ی زیبای کوه آتشگاه به چشمش می خورد که اصلا سمبل خود شهر است و قدیمی ترین و کهن ترین بنای شهر که مربوط به دوران پیش از اسلام میباشد. در شمال غرب شهر نیز اگر از کمربندی وارد شویم کوه چشمه لادر را داریم و از این طرف هم بام سبز را ... پس شهرمان از نظر شاخص ها در ورودی های شهر غنی است و این نشان دهنده این است که شهرمان تا چه اندازه ریشه و قدمت تاریخی دارد و از هر دری که وارد می شویم شاخص های فرهنگی و تاریخی که بیانگر تمدن این شهر است را خواهیم دید. ولی خوب متاسفانه بی توجهی مردم (بیشتر) و کمتر بی توجهی دولت به بخش تاریخی شهر موجب شده است که این جریان خیلی کمرنگ باشد.

شما توجه کنید چقدر در سال درخت قطع می کنند؟ چقدر باغات را تبدیل به کارخانه و کارگاه می کنند و چقدر فضای سبز از بین می رود؟! مگر شهرداری چقدر توان دارد که در مقابل این ها بایستد؟ شهرداری که نمی تواند برای هر درخت یک نیروی انسانی قرار دهد که از آن نگهبانی کند! ابتدا باید برای مردم فرهنگ سازی شود که این قدر با فضای سبز دشمنی نداشته باشند.

ما مادی های آب را هم داریم. در تمام اصفهان که بگردید تمام مادی هایش خشک است ولی در مادی گاردر هنوز آب جاری است.شهرداری در یک اقدام اطراف مادی از خیابان امام تا خیابان شریعتی را درختکاری کرد.

به غیر از این خدماتی که در رابطه با راسته سازی و بناهای تاریخی و اقدامات فرهنگی داشته ایم ،خدمات مشاوره ای و نظارت بر کارهای مرمتی بسیاری از بناهای تاریخی نیز بر عهد مان بوده است. مثلا مسجد گاردر مسجدی است که مردم تعمیرش کردند.
عصارخانه کار شهرداری بود که ابتدا پیگیری کرد و اقدامات مرمتی اش را انجام داد و خلاصه این که امیدواریم بتوانیم خدمتی که در خور شهر است را انجام دهیم.