فعل: جزو اصلی جمله که انجام دادن کار یا روی دادن حالتی را نشان می دهد.

بُشُ = رفت

چُ = می رود

اِشرِش نید = شنید

افعال خاص: افعالی را افعال خاص می گویند که قابل صرف کردن باشند.

بِم خارد = خوردم

بِرخارد = خوردی

بِش خارد = خورد

بِمُون خارد = خوردیم

بِرون خارد = خوردید

بِشون خارد = خوردند

بن و شناسه: قسمت اصلی هر فعل از بن و شناسه تشکیل شده است. بن جزء ثابتی است که مفهوم اصلی فعل را نشان می دهد و شناسه جزء متغیری است که شخص و تعداد فعل را نشان می دهد.

شناسه + فعل

بِم وُوت = گفتم

بِروُوت = گفتی

بِش وُوت = گفت

بِم خارد = خوردم

بِر خارد = خوردی

بِش خارد = خورد

فعل از لحاظ کاربرد به چهار نوع تقسیم می شود:

1- ماضی 2- مضارع 3- مستقبل 4- امر

فعل ماضی: انجام دادن کار یا روی دادن حالتی در زمان گذشته را گویند.

بِش خارد = خورد

بُشُ = رفت

اِشرِش نید = شنید

وَ = گفت

بِش بَس = زد

انواع ماضی:

1- ساده 2- استمراری 3- بعید 4- التزامی 5- نقلی

1) ماضی ساده:

بِم شِناسُ = شناختم

بِر شِناسُ = شناختی

بِش شِناسُ = شناخت

بِمُون شناسُ = شناختیم

بِرُون شِناسُ = شناختید

بِشُون شِناسُ = شناختند

2) ماضی استمراری:

شِناسُم = می شناختم

شناسُ یِش = می شناختی

شِناسُیِم = می شناختیم

شِناسُیِر = می شناختید

شِناسُیِشُون = می شناختند

3) ماضی بعید:

بِم شِناسَ بُ = شناخته بودم

بِر شِناسَ بُ = شناخته بودی

بِش شِناسَ بُ = شناخته بود

بِمُون شِناسَ بُ = شناخته بودیم

بِرُون شِناسَ بُیی = شناخته بودید

بِشُون شِناسَ بُیِن = شناخته بودند

4) ماضی التزامی:

بِم شِناسَ بُرَ = شناخته باشم

بِرشِناسَ بُرَ = شناخته باشی

بِش شِناسَ بُرَ = شناخته باشد

بِمُون شِناسَ بُرَ = شناخته باشیم

بِرون شِناسَ بُرَ= شناخته باشید

بِشُون شِناسَ بُرَ = شناخته باشند

5) ماضی نقلی:

بِم شِناسارَ = شناخته ام

برشِناسارَ = شناخته ای

بِش شناسارَ = شناخته است

بِمُون شِناسارَ = شناخته ایم

بِرُون شِناسارَ = شناخته اید

بِشُون شِناسارَ = شناخته اند

فعل مضارع: فعل مضارع نشان می دهد که آغاز تحقق فعل در زمان حال یا آینده است.

شِناسُونِش = می شناسم

بِش شِنَسُوم = بشناسم

فعل مستقبل: نشان می دهد که آغاز تحقق معنای فعل در زمان آینده خواهد بود.

شِناسُومِش = خواهم شناخت.

فعل امر: نشان می دهد که تحقق فعل طلب شده است.

رِش بِند = بزن

بُشِ = برو

فعل نهی: هر گاه فعل امر را منفی کنیم فعل نهی حاصل می شود.

رِش نَبِند = نزن

بُنَشِ = نرو

فعل لازم: نیاز به مفعول ندارد.

اَبُشُم = من رفتم

فعل متعدی: علاوه بر فاعل نیاز به مفعول دارد.

علی غذا بِش خارد = علی غذا را خورد

فعل معلوم: فاعل آن آورده می شود.

اُسِین بِعَلیش بَس = حسین علی را زد

فعل مجهول: فاعل آورده نمی شود.

بِاُسِین شُن بَس = حسین زده شد

ضمائر: ضمیر جانشین اسم است و بصورت متصل و منفعل فاعلی، مفعولی و اضافه آورده می شود.

اَ = من

تَ = تو

ایی = او

اُومُو = ما

شُومُو = شما

ایهین = آنها

اَاِم رِش نید = من شنیدم

تَ اِررِشَ نید = تو شنیدی

ایی اِش رِش نید = او شنید

اُومُو اِمُورِش نید = ما شنیدیم

شُمُو اِرُون رِش نید = شما شنیدید

ایهین اِشُون رِش نید = آنها شنیدید

اَبِم بَس = من زدم

تُ بِربَس = تو زدی

ایی بِش بَس = او زد

اُومُو بِمُون بَس = ما زدیم

شُمُو بِرون بَس = شما زدید

ایهین بِشُون بَس = آنها زدند

اَبِم وُوت = من گفتم

تُ بِر وُوت = تو گفتی

ایی بِش ووُت = او گفت

اُو مُو بِمُو ووُت = ما گفتیم

شُمُو بِرون ووُت = شما گفتید

ایهین بِشُوُن ووُت = آنها گفتند

افعال ماضی، مضارع، امر، نهی، مصدر

بِش خارد = خورد

خِرَ = می خورد

بُخِر = بخور

بُنَخِرِ = نحور

بِشُون خارد = خوردن

ماضی: بُشُ = رفت

مضارع: چُ = می رود

امر: بُشِ = برو

بُنَشِ = نرو

بُشُوین = رفتن

بِشون وُوتَ = گفتن

بِش وُوت = گفت

وَ = می گوید

بُوا = بگو

بُنَوا = نگو

بِشُون بَسَّ = زدن

بَشبَس = زد

رِشِبِندَ = می زند

رِشبِند = بزن

رِشنَبِندِ = نزن

اِشُون رِش نید = شنیدن

اِشرِش نید = شنید

اِشرِش نُ = می شنود

اِشرِش = بشنو

اِنَرِشِن = نشنو