یاد بودهای نمادین مناسب برای میادین ( 3 )

ارسال در سایرعناوین

به نظرم در این سال ها دو عامل باعث شده که بسیاری از نماد های بصری میادین در شهر های مختلف تعویض شود، یکی استفاده از نماد های ایدئولوژیک به جای نماد های مذهبی و دیگر افراط در انتزاع. برخلاف نماد های مذهبی که دیرپا و عمیق می باشند، نماد های ایدئولوژیک در بازه های زمانی کوتاه معرفی می شوند.

 

طراحی نمادی با استفاده از هنر تعذیه
خمینی شهر را می توان از مهمترین قطب های هنر تعزیه خوانی در ایران به شمار آورد. از آنجا که این هنر در سازمان جهانی یونسکو به عنوان میراث ارزشمند بشری ثبت شده و خمینی شهر از دیرباز خود را در این رشته هنری مذهبی صاحب سبک می داند، می توان همین هنر تعزیه را به یکی از نماد های زیبای میادین شهر مبدل کرد که هم اشاره ای است به توان فرهنگی و ارزش گروه های نمایشی تعزیه در این شهر و هم ارج نهی و پاسداری اهالی شهر به سنت های مذهبی و باور های دینی.


افراط درانتزاع
افراط در آستراکسیون یک نماد بصری نیز بسیار مهم است. بی شک هنر انتزاعی از مهمترین سبک های هنر های بصری است. مثلا چند حلقه زنجیر دور یک نشانه می تواند به یک نماد تلاش برای آزادی مبدل شود، حال همین چند حلقه زنجیر اگر به صورت افقی قرار گیرد تمثیلی از رهایی است، بی شک در این مورد انتزاع در تصاویر صورت گرفته، چند خط متقاطع تمثیلی از خورشید می تواند باشد اما آفت آثار هنری افراط در این انتزاع است و بسیاری از عابران از درک برخی نماد های انتزاعی عاجز هستند و گاه باید تفسیری بر سینه دیوار یک نماد چسباند و اجزا و مفهوم آن ها را برای بینندگان تفسیر کرد. در طول سال های پس از انقلاب بسیاری از نماد های انتزاعی که به دست هنرمندان بی ذوق در بسیاری از میادین شهرهای ایران نصب شده بود توسط خود شهرداری تعویض شد. البته باید از نماد های انتزاعی زیبا که کار دست هنرمندان بزرگ هم هست یاد کرد. مثلا تندیس زیبای برنجی که از هنرمند بزرگ و جهانی ما، پرویز تناولی در میدان دروازه دولت نصب شده و بی شک اثری جاودانه و بسیار ارزشمند است یا تندیسی که از یک قایق و موج و مرغان دریایی در یکی از میادین شهر های شمالی کشور به واسطه همجواری آن شهر با دریا و قایق و ماهیگیری طراحی شده می توان یاد کرد.


آثار مهم تاریخی و سنتی یا طبیعی شهر
بهره گیری از نمادها و آثار مهم تاریخی و سنتی یا طبیعی شهر ها نیز از دیگر ژانر های تندیس سازی در شهر ها است. مثلا تندیس «کند» ها به واسطه وجود خانه های سنگی در روستای کندوان اسکوی آذربایجان یا تندیس کوه دماوند.


تندیس ها در میادین
از مهم ترین عوامل زیبایی فضای شهری بهره گیری از تندیس ها در میادین شهر است چراکه نصب تندیس در نقطه مرکزی میدان به نوعی تمرکز نگاه های عابران به یک نقطه کانونی در مرکز دایره میدان است. چرخش ماشین های سواری و عابران حول این نقطه مرکزی، می تواند از دست مایه های مهم هنرمند در طراحی اثر هنری خویش باشد که در هر محور و یا کنج میدان جلوه ای دیگر گونه از اثر هنری خویش را در برابر چشم بینندگان قرار می دهد. مثلا تندیس نخل های طلایی به همراه نورپردازی مناسب در شهر اهواز.


شهرداری خمینی شهر و نمادها
به نظرم شهرداری خمینی شهر در استفاده از این نشانه های بسیار مهم توجهی در خور نشان نداده است. بدیهی است با توجه به اینکه گسترش شهر و اجرای طرح توسعه و بالتبع ایجاد میادین تازه، توان بالقوه ای برای نمایش ذوق هنری در اختیار شهرداری قرار می دهد، انتظار می رود اولیای شهر توجهی ویژه به این امر نشان دهند و خمینی شهر و قدمت آن و وجود سنت های مذهبی و شخصیت های علمی و فرهنگی و وجود صنعت و کشاورزی و وجوه بسیار دیگر مایه های قابل توجه را برای طراحی المان های بصری همگانی مورد توجه قرار دهند.