خبرگزاري دانشجويان ايران - اصفهان
حكايت اين روزهاي اصفهان، حكايت عجيبي است. از گذر متروي اين شهر از زير بافت تاريخي و از جوار شاهكارهاي عهد صفوي گرفته تا اشتباه در حفر مترو و انحراف آن به سمت سي و سه پل و اينك در سال 1390، بار ديگر پلهاي تاريخي سي و سه پل و پل خواجو كه در ليست جهاني شاهكارهاي معماري و حجاري ساخته دست بشر جاي دارند، خبر ساز مي‌شوند!

سي و سه پل از قهوه خانه تا فروشگاه صنايع دستي!

سي و سه پل كه طي دو ماه گذشته چندين بار و فقط در چند متري خود نشست و ريزش زمين به دليل ادامه حفر تونل مترو را شاهد بوده، بار ديگر و در ايام تعطيلات نوروز رخدادي جديد را تجربه مي كند كه نمادي از تداوم جفا و بي‌حرمتي بر ميراث نصف جهان است.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه اصفهان، متاسفانه شهرداري اصفهان با اجاره دادن قسمتهايي از فضاي زيرين پلهاي تاريخي سي و سه پل و خواجو به مغازه داران، شان اين پلهاي عهد صفوي را تا حد بوتيك‌هاي يك پاساژ تجاري تنزل داد و بدعت جديدي را پايه گذاري كرده كه مي‌تواند در سالهاي آتي، تير خلاصي باشد بر ميراث بيمار اصفهان.

در قسمت پاييني سي و سه پل و در جوار آخرين چشمه‌هاي شمالي و جنوبي، چندين دهانه وجود دارد كه داراي سكو، كف و فضاي اتاق مانند است. فضاي شمالي ياد شده كه از چندين سال قبل چاي خانه بوده و چهره زشتي به پل داده همچنان چاي خانه است، اما فضاي جنوبي آن كه كاربري‌هاي متفاوتي داشته، در ايام نوروز به فروشگاه عرضه صنايع دستي مبدل شده است!

اگرچه حمايت از صنايع دستي و فراهم نمودن شرايط براي نمايش آن، امري شايسته است، اما آيا سي و سه پل مي‌تواند جايگاه مناسبي براي آن باشد؟!

متاسفانه در قسمتهايي از فضاي ياد شده و با وجود سركشي‌هاي بازرسين سازمان ميراث فرهنگي، ميخهايي به ديوار كوبيده شده و ادامه‌ي داد و ستد زير اين پل مي تواند زيانهاي جدي‌تري براي اين پل تاريخي بيمار، بيافريند.

پل خواجو از عطر تا عروسك

و اما پل خواجو، اين شاهكار معماري پلهاي تاريخي دنيا، در نوروز 1390 وضع فجيع‌تري داشت! مدتي بود كه شهرداري، قسمتي از فضاي شمالي زير اين پل را به فروشگاه كتاب و برخي مايحتاج ديگر تبديل كرده بود و در قسمتي جنوبي آن با حمله به هارموني تاريخي اين پل، با تغيير كاربري فضايي كه قراولخانه نام داشت، نمايشگاهي به سبك كاملا امروزي با نام "پاتوق شهروندي" افتتاح كرده بود! كه اين پديده نامبارك با هجوم اسپري‌هاي رنگي بر پيكره اين پل تاريخي و رنگ ونقاشي همراه بود! و مورد اعتراض برخي از دوستداران ميراث اصفهان قرار گرفت؛ اما اين پايان ماجرا نبود. در آغازين روزهاي سال جديد، همان پاتوق شهروندي به چندين مغازه تبديل شد! از عطر و ادكلن فروشي گرفته تا فروش سي دي و عروسك!

طبق برخي شنيده‌ها شهرداري اصفهان مبالغ قابل توجهي نيز در قبال اجاره نوروزي اين پلهاي تاريخي دريافت كرده است! اگر وضع بر همين منوال پيش رود بايد منتظر باشيم كه كاخ عالي قاپو به كافي شاپي چند طبقه و عمارت چهلستون به سالن بيليارد تغيير كاربري دهد!

هويت تاريخي كجا رفت؟!

متاسفانه در كشور، همايشها و سمينارهاي فراواني درباره توسعه پايدار شهري برگزار مي‌شود و مبالغ كلاني دور ريخته مي‌شود تا فقط اين جمله با كلاس يعني " توسعه پايدار شهري" بارها دهان به دهان بچرخد و از اول سالن همايش تا پشت تريبون برود وباز گردد، اما آيا توسعه پايدار شهري به ما اجازه مي‌دهد عروسكهاي "پت" و "مت" را زير پل‌هاي چهارصد ساله بفروشيم؟!

فرشته نژاد، كارشناس ارشد معماري و از مديران اسبق سازمان ميراث فرهنگي اصفهان در پاسخ ايسنا مي‌گويد: "زماني كه ما در سازمان مشغول به كار بوديم اجازه نمي داديم طرز فكر شهرداري با طرز فكر سازمان ميراث فرهنگي قاطي شود. شهرداري شرح وظايف خاص خود را دارد و ميراث فرهنگي هم شرح وظايف خود؛ اما متاسفانه حالا اين شرح وظايف در هم شده است. ديگر تشخيص داده نمي شود كدام حيطه شهرداري است و كدام ميراث! يكي از تفاوتهاي شهرداري با سازمان ميراث فرهنگي اين است كه شهرداري هميشه روي انتفاع (سود بردن) از طرحها نظر دارد و به طور خلاصه، صلوات مفت براي هيچ شهروندي نمي‌فرستد! اما برعكس، سازمان ميراث فرهنگي مجبور است به خاطر باقي ماندن آثار فرهنگي، بدون درآمد و با استفاده از يارانه دولت هزينه كند."

وي ادامه مي دهد: "بنابراين براي آنكه به اصالت، خط مشي‌ها، معماري و فضاي آثار تاريخي لطمه اي وارد نيايد نياز به برنامه سازي‌هاي دقيق و كارشناسانه داريم. زماني زير پلهاي تاريخي را با عنوان حفاظت از فضاي زير پل، قهوه خانه كردند كه متاسفانه از بد هم بدتر شد! كم كم چايي به ديزي و فضاي قهوه خانه به رستوران تبديل شد! حالا قهوه خانه‌ها را بجز يكي كه در سمت شمالي سي و سه پل است تخليه كرده‌اند. همانطور كه گفتم اكنون نياز مبرم به برنامه ريزي‌هاي كارشناسانه و علمي داريم."

تلاشهاي خبرنگار ايسنا منطقه اصفهان، براي گفت‌وگو با رييس سازمان ميراث فرهنگي اصفهان پيرامون اين معضل بي نتيجه ماند. تا زماني كه توسعه پايدار شهري ما تا اين اندازه ناپايدار باشد كه ساده‌ترين اصول توسعه در شهرهاي تاريخي را هيچ انگاريم، تعجبي ندارد كه كاشي گنبدهاي فيروزه‌اي چين بخورد و سي و سه پل تركهايي با عرض چند سانتيمتر بردارد... .