عماد افروغ با تأکید بر اینکه وجه عاطفی و زیبای مراسم عزاداری سیدالشهدا تنها زمانی تداوم دارد که همراه با بینش و معرفت باشد راهکارهای جلوگیری از معرفت‌سوزی را تبیین کرد و گفت: نباید از فلسفه قیام امام حسین(ع) که امربه معروف و نهی از منکر بخشی از آن بود غافل شویم.

دکتر عماد افروغ پژوهشگر و استاد جامعه شناسی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با ارتقای شعور در کنار شور اظهار داشت: به واقع نمی توانیم از جنبه عاطفی عاشورا چشم پوشی کنیم، فکر می کنم مهمترین کارکرد عاشورا در طول تاریخ ایران، کارکرد عاطفی آن بوده که باعث خلق حماسه‌ها و تجلیات عاشقانه زیادی شده است.

افروغ با اشاره به اینکه همین قضیه می تواند آسیبهایی را هم بدنبال داشته باشد گفت: امکان دارد برای تقویت وجه معطوف به عشق وعاطفه، برگزاری مراسم عاشورا با خرافه همراه و توجه نشود که اگر این عشق با معرفت صحیح همراه نشود می تواند نتایج نامطلوب به همراه داشته باشد.

وی تأکید کرد: باید توجه داشت وجه عارفانه و عاطفی عاشورا فرصت خوبی برای انتقال یک معنا و بینش است که به فهم دقیق از فلسفه قیام اباعبدالله و تبیین این قیام برمی گردد. باید ریشه ها را از زمان پیامبر(ص) بررسی کرد تا فهم دقیقی از علت و چرایی این رخداد عظیم داشته باشیم.

وی با اشاره به برداشت شخصی خود از قیام امام حسین(ع) گفت: به اعتقاد من قیام امام ویژگیهای خاص و منحصر به فردی دارد که شاید به ندرت در تاریخ اتفاق افتاده است. ما در طول تاریخ شاخد خلق حماسه های بزرگی بوده ایم؛ اما هیچ گاه شاهد این نبوده ایم که یک انسان متعالی با خانواده خود وارد کارزار شود و یک نبرد نابرابر در تاریخ رقم بخورد؛ با علم بر این که امام حسین اطلاع داشت که با چه قومی درمی افتد.

وی افزود: این قیام موجب شد حادثه ای در تاریخ رخ دهد که مانا و پویا است و هرسال می توان از این قیام بهره ای برد و هرسال می توان عشقی را بروز داد و برداشت خاصی کرد. هر سال دریچه ای از عاشورا به ما گشوده می شود، این قیام حادثه عظیمی است که ویژگیهای خاصی دارد.

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه قیام عاشورا ذخیره تاریخی برای مقاومتهای بشری و اسلامی است تصریح کرد: اگر این حادثه در تاریخ ما وجود نداشت نه در انقلاب توفیقی به دست می آوردیم و نه در دفاع مقدس؛ چرا که این حادثه یک محرک بود و جزئی از حافظه تاریخی ما است. با مراجعه به آرشیوها می توان دریافت که بسیاری از افراد به عشق امام حسین(ع) و شهادت طلبی او وارد میدان می شدند و در دوران دفاع مقدس نیز بسیاری به عشق امام حسین وارد کارزار شدند و از حریم دین و سرزمین خود دفاع کردند.

وی گفت: تحت هر شرایطی باید به مطالب خود امام حسین توجه کنیم، چرا که وی فلسفه قیام خود را بیان و بحث امر به معروف و نهی از منکر و زنده و احیا کردن سیره جد خود را مطرح کرد، همین امر به معروف و نهی از منکر جزء مقولاتی شده که مورد بی مهری قرار گرفته است. از تمام ابعاد و سطوح امر به معروف و نهی از منکر فقط برخی سطوح و ابعاد را گرفته ایم به ویژه از سطح کلان آن غافل شده ایم و از سطح کلان امر به معروف و نهی از منکر دولت با دولت و مردم با دولت غافل شده ایم و به سطح امر به معرف  و نهی از منکر مردم با ملت و ملت با ملت بسنده کرده ایم.

وی اضافه کرد: زمانی که خداوند می خواست انسان را خلق کند و برحسب شناخت از انسان این امر مورد اعتراض قرار گرفت و اظهار داشتند که خداوند کسی را خلق می کند که خون بریزد و جنایت کند، تنها یک طرف سکه را دیده بودند، طرف دیگر این بود که می توان از همین انسان با همین ویژگیهای منفی انسانی بیرون آید که هرچه به ظهرعاشورا نزدیک تر می شود بشاش تر می شود و هرچه به شهادت خود نزدیک می شود شادمان تر می شود، این امر اوج اتصال و عبودیت است، بنابراین می توان یک عبودیت همراه با معرفت را با اسطوره ای به نام امام حسین(ع) و حماسه وی دنبال کرد.

افروغ گفت: باید قیام اباعبدالله را به تمام معنا به جوانان منتقل کرد، باید از قیام اباعبدالله و دهه عاشورا باید برای خرافه زدایی و ارتقای بینش مردم و جوانان ما استفاده شود، تا آنها یاد بگیرند که حرف معقول و مستند بشنوند و آنقدر معرفتشان اوج بگیرد که اگر مداح یا غیر مداحی در این مراسم خرافه ای القا کرد بلافاصله با وی مقابله کنند.

وی یادآور شد: اگر این عشق ما همراه با بینش نباشد می تواند به معرفت سوزی و انحراف بیانجامد. علمای باید دقت بسیاری داشته باشند و به روحانیون که برای تبلیغ اعزام می شوند بیاموزند که برای گریه گرفتن دست به هرکاری نزنند، چون این وجه عاطفی زیبا تنها زمانی تداوم دارد که همراه با بینش و معرفت باشد.