"هوم بابایی" رسم دیرینه اصفهانی ها در ماه رمضان
اصفهان - خبرگزاری مهر: "هوم بابایی" رسم دیرینه ای است که اصفهانیها در قدیم در ماه رمضان اجرا می کردند، رسمی قدیمی که از شب اول ماه رمضان تا شب پانزدهم برگزار می شد.
به گزارش خبرنگار مهر، بوی رمضان می آید، بوی خوش قرآن و شمیم شکوفه های دل انگیز مناجات و رایحه روح بخش بندگی خدا همه جا را عطر آگین کرده است.
این روزها شاید خاطرات گذشتههایی که دیگر نیستند حسرت را به دل بسیاری گذاشته باشد؛ آنهایی که دیگر از مراسم و آداب و رسوم خاص این ماه در شهرشان خبری نیست و جوانترها هم دیگر بویی از آن به مشامشان نمی رسد.
اما حالا که می توان از ته وجود رمضان را لمس کرد شاید یاد آن خاطرات که غبار تاریخ رویش نشسته خاطرات ماهتابی باشد در حلول ماه مبارک رمضان .
در اصفهان قدیم از همان شبی که قرار بود ماهتاب حلول ماه مبارک رمضان، شهر گنبدهای فیروزه ای را درخشان کند خانوادههای زیادی با آب، آیینه و سبزه راهی پشت بام میشدند تا هلال آغاز ماه رمضان را با چشم خودشان ببینند.
بیداری سحر و شب زنده داری آن روزها شاید با بانگ ساعتهای امروزی نبود، بانگ خروس بود و خروس خوانی که تو را دعوت می کرد تا خیر و برکت را به خانه ات دعوت کنی و به میهمانی خدا بروی .
هوم بابایی
"هوم بابایی"اما رسم دیرینه ای است که شاید سالهاست کمرنگ شده و از تارو پود آن چیزی نمانده اما همچنان رسمی قدیمی است که از سالیان دور، اصفهان در ماه رمضان با آن آغاز می شود . رسمی قدیمی که از شب اول ماه رمضان تا شب پانزدهم در استان اصفهان برگزار میشود، به این ترتیب که تعدادی از بچهها و جوانها بعد از افطار در محلی جمع شده و از بین خود یک صندوقدار و یک میداندار انتخاب میکنند.
وظیفه صندوقدار جمعآوری هدایای مردم و وظیفه میداندار خواندن اشعار خاص هوم بابایی است. بقیه گروه هم باید هم صدا جواب میداندار را بدهند.
کوبیدن دیوارهمسایه
این رسمها خیلی وقت است جایش را با تکنولوژی امروزی عوض کرده، رسمهایی همچون کوبیدن دیوارهمسایه به این ترتیب که همسایهها با هم قرار میگذاشتند هر کسی سحر زودتر بیدار شد، همسایههای دیگر را هم بیدار کند.
درصورتی که خانهها دیوار به دیوار بود، با کوبیدن مشتهای پیاپی به دیوار، همسایه کناری را بیدار میکردند، در غیر این صورت به در خانه همسایه میرفتند و کوبه در را میکوبیدند تا از خانه صدای "کیه" بلند شود و مطمئن شوند اهل خانه بیدارند.
سحرخوانی
"سحرخوانی" یا مناجات سحری که در بعضی از نقاط کشور به آن شبخوانی هم میگفتهاند، از رسمهایی است که تقریبا در همه جای ایران و از جمله اصفهان به شیوههای مختلف اجرا میشده است، یک یا چند نفر از سحرخوانان بر بالای بام خانهها یا گلدستههای مسجد میرفتند و ساعتی به اذان مانده با صدای خوش و رسای خود شروع به خواندن مناجاتنامههای ویژه رمضان میکردند.
در این سحرخوانیها، اغلب از مناجات خواجه عبدالله انصاری استفاده میشده است. الحان مناجاتخوانی تاکنون مورد پژوهش و بررسی قرار نگرفته است. این الحان از زیباترین مجموعههای موسیقی آوازی ایران است، سحرخوانی در شبهای قدر تغییر میکند و به اصطلاح به آن "الصلوه"یا تیغ وبُرحیدری میگفتهاند.
تعزیه خوانی
"تعزیه خوانی" نوعی حکایتخوانی از شرح دلاوریها و سیره امام حسین (ع)است که اگرچه در اصفهان در بیشتر ماهها انجام می شود اما در ماه رمضان رواج بیشتری دارد در ماه رمضان به شکلی بسیار زیبا، جلوهای دینی و مذهبی را نقل می کند.