اشاره :در فصل امتحانات برای دانش آموزان و اولیااین پرسش پر رنگ تر می شود که نقش مواد غذای برحافظه ویادگیری چیست وچگونه می توان با استفاده از تغذیه صحیح ،یادگیری را افزایش داد در ا ین ارتبلط گفتگوی با دکتر عبدالعلی کیانی مسؤول بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان خمینی شهر انجام گرفته که در دوبخش می خوانید
بخش اول
نقش گروههای غذایی وویتامین ها در یادگیری دانش آموزان

1- دانش آموزان در ایام امتحانات چه نکاتی را بایستی در تغذیه رعایت کنند؟
از آنجای که دانش آموزان در سنین رشد هستند و مغز برای یادگیری ونیز رشد به غذا و انرژی نیاز داردو در زمان فعالیت های فکری این نیازافزایش می یابد لذا ضرورت دارد سه وعده اصلی غذایی (صبحانه، ناهار، شام) و دو میان وعده صبح و عصر را صرف نمایند.
2- کدامیک از وعده های اصلی غذایی از اهمیت بیشتری برخوردار است؟
سه وعده اصلی و دو میان وعده غذایی در این سنین ضروری است اما صرف صبحانه بسیار حائز اهمیت است. متاسفانه حدود 55 درصد دانش آموزان بدون صرف صبحانه در کلاس درس حضور پیدا می کنند و به دلیل این که بیش از 6 ساعت از صرف شام گذشته است، قند خون به حدی کاهش می یابد که نیاز های تغذیه ای سلول های مغزی را جهت یادگیری مطالب علمی تامین نمی کند و دانش آموزافت تحصیلی پیدا می کند.
3- چه غذاهایی برای این سنین توصیه می شود؟
کربوهیدرات ها، پروتئین ها، چربی ها، ویتامین ها، مواد معدنی یا املاح، فیبرها و آب.
متخصصین تغذیه 5 گروه اصلی غذایی را در هرم غذایی تعبیه نموده اند، این 5 گروه اصلی غذایی شامل: گروه نان و غلات، گروه سبزی ها، گروه میوه ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزهای گیاهی
4- نقش هر یک از 5 گروه چیست؟
- گروه نان و غلات: بیشتر تامین انرژی بدن.
- گروه سبزی ها: تامین کننده ویتامین ها، املاح، آنتی اکسیدان (ضد سرطان) و فیبر.
- گروه میوه ها: تامین کننده ویتامین ها، املاح، ضد سرطان، کربوهیدرات، فیبر و آب .
- گروه شیر و لبنیات: تامین کننده کلسیم، فسفر، پروتئین و تعدادی از ویتامین ها.
- گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزهای گیاهی: تامین کننده پروتئین بدن وعناصر روی، آهن، منیزیوم و ویتامین های B12 و B6 .
5- مواد غذایی که یادگیری را افزایش می دهند کدامند؟
دو ماده غذایی لسیتین و کولین نقش حیاتی برای فعالیت فکری دارند، بدون مقادیر کافی آنها قدرت فعالیت مغز و قدرت حافظه کاهش می یابد. بنابراین مصرف غذاهایی از قبیل لوبیای سویا، تخم مرغ، جگر، بادام زمینی، نخود و انواع لوبیا، مغزهای گیاهی (آجیل آلات)، گندم با سبوس، روغن های مایع گیاهی (سویا، ذرت، آفتابگردان، کلزا) که سرشار از کولین و لیسیتین هستند و همچنین مصرف سبزیجات در افزایش حافظه و قدرت یادگیری اثر بسزایی دارند.
6- کدامیک از ویتامین ها نقش اساسی در یادگیری بازی می کنند؟
- ویتامین C در افزایش قوای مغزی و هوشیاری و کاهش اضطراب تاثیر داشته که در انواع فلفل ، لیمو ترش، مرکبات، کیوی، توت فرنگی، گل کلم، اسفناج، گوجه فرنگی، جعفری، کلم، سیب زمینی، گرمک، طالبی، انبه، گریپ فروت وجود دارد.
- ویتامین E نیز مانند ویتامین C، باعث حفاظت سلول های مغز و نخاع در برابر اکسیداسیون ناشی از رادیکال های آزاد شده و تا حدی از آسیب این سلول ها پیشگیری می نمایند. ویتامین E برای اکسیژن رسانی به مغز لازم است. بیشترین میزان این ویتامین در روغن های گیاهی (روغن جوانه گندم، آفتابگردان، ذرت، سویا، زیتون) و بادام خشک وجود دارد. روغن موجود در جوانه گندم حاوی بیشترین میزان ویتامین E و سالم ترین منبع غذایی این ویتامین می باشد، که این، یکی از دلایل تاکید بر اضافه کردن جوانه گندم در رژیم غذایی می باشد.

ویتامین B1 (تیامین)- این ویتامین برای سلامتی دستگاه اعصاب لازم است و می تواند باعث افزایش توانایی یادگیری و بهبود وضعیت روحی- روانی گردد. مخمر، گوشت گوساله کم چرب تخمه آفتابگردان، جوانه گندم خام، شیرسویا، لوبیای پخته، برنج، سیب زمینی، آب پرتقال حاوی این ویتامین هستند.
ویتامین B3 (نیاسین)- کمبود نیاسین باعث کاهش حافظه می شود. این ویتامین به حفظ آرامش کمک می کند. کنسرو ماهی تن، آرد گندم، سیب زمینی، قارچ، ذرت، هلو، هویج و شیر گاو از منابع آن هستند.
ویتامین B5: برای تبدیل کولین به واسطه شیمیایی استیل کولین ضروری می باشد .جگر گوساله، گوشت سینه مرغ بدون پوست، شیر گاو 2 درصد چربی، قارچ، ماهی سالمون، ذرت پخته، جوانه گندم، جو، کلم بروکلی منبع این ویتامین است.
ویتامین B6 €“ در تولید واسطه شیمیایی و انتقال امواج عصبی و پیام های عصبی از یک سلول به سلول دیگر نقش داشته ودرجگر گوساله، موز، گوشت مرغ، سیب زمینی، تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، کره بادام زمینی، گل کلم، آب پرتقال، شیر گاو 2 درصد چربی، گوجه فرنگی، تخم مرغ در ایجاد واسطه شیمیایی و انتقال امواج عصبی و پیام های عصبی از یک سلول به سلول دیگر لازم است.
ویتامین B12€“ برای مغز و بافت عصبی و ساخته شدن دیواره سلولهای عصبی لازم است ودرجگر گوساله، کنسرو ماهی تن، گوشت گوساله کم چرب، شیر 2 درصد چربی، تخم مرغ، پنیر، گوشت مرغ، ماست کم چربی وجود دارد.
فولات(اسید فولیک): کمبود این ویتامین باعث کاهش حافظه می گردد ودر جگر گوساله، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا سفید، اسفناج پخته، جوانه گندم، کلم بروکلی، کاهو، آب پرتقال ،زرده تخم مرغ، مرزه، بادام خشک، شیر 2 درصد چربی و نان گندم سبوس داریافت می شود.
7- آیامواد غذایی هم هستند که مصرف آن سبب استرس در دانش آموزان شود؟
بله ،چای، قهوه و نوشیدنی های کافئین دار، شکلات و نوشابه های مصنوعی.
ادامه دارد