طی این گزارشات معلوم شد که یکی از علل پایین آمدن سرانه مطالعه مطبوعات در شهر ما، کمبود دکه های مطبوعاتی در نقاط مختلف شهر است. بدیهی است که کاهش استقبال مردم از مطبوعات به غیر از این دلایل بسیار دیگری نیز دارد که در شماره های آینده به آن ها نیز خواهیم پرداخت.

فلافل یا روزنامه؟!
هر روز به تعداد فلافل فروشی های شهر ما اضافه می شود. هر صبح که از خانه بیرون می آيي شاهدی که یکی دیگر از مغازه های شهر را آماده عرضه فلافل می کنند اما 50 سال است تعداد دکه های مطبوعاتی این شهر از یکی تجاوز نکرده است!
از وضعیت کسب و کار هر کدام از فلافل فروشی ها که بپرسی، نارضایتی نمی بینی. هر کدام مشتری خاص خودشان را دارند و در هر حال با استقبال مردم روبرو هستند. آیا اگر در جای جای شهر دکه مطبوعاتی هم داشتیم، مردم از آن استقبال می کردند؟
محمدرضا پریشانی که در ویژه نامه صدمین شماره با او به عنوان موزّع نشریات در خمینی شهر گفتگو کردیم به عنوان کسی که در این عرصه صاحب تجربه است، می گوید: "یکی از علل مهم استقبال کم مردم از مطبوعات در شهر ما، همین کمبود دکه¬ های مطبوعاتی است. من اگر صاحب یک دکه بشوم طيف متنوعي از مطبوعات را که پاسخگوی همه سلایق باشد به روی دکه خواهم برد چرا که مردم اگر شاهد تنوع و تعدد روزنامه ها و مجلات باشند قطعا از آن استقبال خواهند کرد. در حال حاضر به دلیل همین کمبود دکه، بسیاری از روزنامه ها و مجلات موجود در کشور هنوز به شهر ما نرسیده است.

روزگار گرمی بازار مطبوعات در شهر ما
خمینی شهری ها اهل مطالعه هستند. مردمانی که نه تنها در پی خبرند بلکه خیلی هایشان در روزنامه های مکتوب و غیرمکتوب به دنبال تحلیل خبرها و وقایع اند و حتی به گفته مهران رفیع صاحب تنها کیوسک مطبوعاتی شهر، بساط تحلیل شان را همان جا کنار دکه "همشهری" پهن می کنند. آمار بالای فروش نشریات در برهه هایی از تاریخ هم گواه این ادعای ماست که روزگارانی چرخه فروش مطبوعات در شهر ما به خوبی در جریان بوده است.
فروش روزانه 200 نسخه روزنامه "اطلاعات" در دهه 40 یعنی در زمان فعالیت گسترده نمایندگی و خبرنگار این روزنامه در خمینی شهر، فروش 700 نسخه "مشارکت" و 500 نسخه "بیان" در نيمه دوم دهه 70 یعنی در زمان راه افتادن یک روزنامه فروشی فعال در نزدیکی میدان امام، فروش400  نسخه روزنامه "ایران" در دهه 80 یعنی در زمانی که فخر الدین حاج هاشمی به عنوان نمایندگی فروش این روزنامه در خمینی شهر برای اینکه ایران ساعت 8 صبح روی دکه مغازه اش باشد، بسیار تلاش کرد، فروش 500 نسخه "جام جم" تا پیش از گران شدن این روزنامه خود حاکی از آن است که علاقه به مطالعه در میان مردم ما وجود دارد اما مستلزم این است که بسترش فراهم شده و موانع از سر راهش کنار برود.

باید به شیوه های نو و تبلیغات وسیع متوسل شویم
یکی از روزنامه خوان های حرفه ای شهر در این باره می گوید: امروزه برای به دست آوردن آمار مطالعه مطبوعات باید میزان استفاده مردم از نشریات الکترونیکی را هم در نظر گرفت. “کوچکی” که به گفته خودش تا چند سال پیش ماهانه 100 هزار تومان براي خرید روزنامه و مجله هزينه می کرده است، اخیرا برای دستیابی به اخبار گرایش زیادی به فضای مجازی پیدا کرده و معتقد است حتی همین اخبار پیامکی هم که اخیرا به دست ما می رسد از آن جا که ما را در جریان سرتیتر اخبار قرار می دهد خیلی اوقات مانع از مراجعه مان به دیگر منابع خبری می شود.
وی که دارای تحصيلات دانشگاهي در رشته جامعه شناسی است، وفور و در دسترس بودن مطبوعات را از جمله عوامل اقبال مردم به آن ها به حساب می آورد و می گوید: 20 درصد از کاهش استقبال مردم از مطبوعات به کمبود دکه ها برمی گردد. اگر این مشکل حل شود و ما بتوانیم به اندازه 20 درصد به افزایش سرانه مطالعه کمک کنیم شاهد تحولی بزرگ در این حوزه خواهیم بود. وی البته موفقیت در این عرصه را منوط به توسل به شیوه هایی نوین و سازمان یافته همراه با تبلیغات وسیع می داند.

ماست را از بقالی می خریم، روزنامه را از کجا؟
مهرداد خلیلی دارای مدرک کارشناسی ارشد روزنامه نگاری در پاسخ سئوال ما در رابطه با اینکه چرا استقبال از مطبوعات سراسری در شهر ما متناسب با جمعیت و همچنین سطح بالای تحصیلات شهروندان نیست، گفت: هر کالایی برای فروش نیاز به مراکزی دارد که بتواند عرضه بشود. همانطور که برای تهیه ماست و پنیر به بقالی ها مراجعه می کنیم برای مطبوعات نیز نیازمند مراکزی هستیم که در دسترس مان باشد. خلیلی افزود: وقتی دکه های ما وضعیت مناسبی ندارند مسلما در چرخه عرضه مطبوعات اختلال ایجاد می شود چرا که مخاطب برای تهیه یک نشریه نمی تواند تمام شهر را بگردد.
این مدرس روزنامه نگاری ادامه داد: برای حل این مشکل اولا نهادهای صنفی مرتبط مثل خانه مطبوعات باید گام هایی بردارند و در درجه دوم شهرداری ها تسهیلاتی را برای توزیع و عرضه ارائه بدهند.

شهردار: به دکه های مطبوعاتی نگاه حمایتی داریم نه درآمدی
شهردار در این رابطه می گوید: "نگاه شهرداری نیز مطمئنا به این موضوع نگاهی حمایتی است و به هیچ وجه به دکه های مطبوعاتی به چشم درآمدزایی نگاه نخواهد کرد." حاج حیدری رسیدگی به موضوع دکه های مطبوعاتی را نیازمند به یک نگاه و فکر فرهنگی می داند و می افزاید: "تصمیم گیری در این باره از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به همین لحاظ نیازمند مشاوره و خرد جمعی است." وی با تاکید بر اینکه با متقاضیان دکه داری و علاقمندان به این کار همکاری خواهد کرد، گفت: "البته دکه ها در محل هایی نصب خواهند شد که کمیسیون فرهنگی و کمیته زیبا سازی در مورد آن به نتیجه برسند." شهردار حاج حیدری افزود: "همانگونه که در شهرداری افرادی در این باره تصمیم خواهند گرفت که سبقه فرهنگی دارند، متقاضیان دکه داری هم باید کسانی باشند که با هدف فرهنگی وارد شوند و از دکه انتظار تامین معاش نداشته باشند." وی همچنین گفت: "دکه ها به طور کلی باید در نقاطی باشند که علاوه بر اینکه مشکل ترافیکی ایجاد نمی کنند، تبدیل به محل تجمع نشده و مشکلاتی دیگر را در پی نیاورند."

عرضه مطبوعات به شکل سنتی دیگر جواب نمی دهد
شاید به زعم بعضی افراد وجود مغازه های نوشت افزار فروشی یا کتاب فروشی که در کنار کار خود اقدام به عرضه روزنامه هم می کنند می تواند این نیاز را در شهر مرتفع نماید اما باید گفت اگر چه شهر ما در طول این سال ها واقعا مدیون کسانی بوده که بدون هیچ چشمداشتی در این عرصه گام برداشته اند و تا آن جا که در توانشان بوده به عرضه مطبوعات همت گماشته اند اما واقع امر این است که ما امروز برای ترغیب مردم و خصوصا جوانان به مطالعه مطبوعات نیاز به شیوه های نوین داریم. حتی نوع برخورد روزنامه فروش هم می تواند در افزایش یا کاهش استقبال مردم تعیین کننده باشد. کوچکی در این باره می گوید: ما قرار است یک کار بزرگ فرهنگی بکنیم بدیهی است كه برای انجام یک کار جدید باید به روش های جدید متوسل شویم و برنامه ریزی مان هم جدید باشد. مغازه ای که حالت سنتی دارد چندان به تحقق هدف ما که همان ارتقای فرهنگ مطالعه مطبوعات است، کمک نمی کند. مغازه ای که مقابلش جای پارک ماشین ندارد در این باره جواب نمی دهد، مغازه ای که فروشنده اش دغدغه فرهنگی ندارد و صرفا اقتصادی فکر می کند به کار ما نمی آید. ما نیاز به کیوسک هایی شکیل و مرتب در سطح شهر داریم که شهرداری و اداره ارشاد برای آن ها تبلیغاتی وسیع و فراگیر و سازمان یافته ارائه بدهند.

شهرداری کی "بله" را می گوید؟
اگر چه اداره یک دکه مطبوعاتی در هیچ کجای کشور مقرون به صرفه نیست و نمی توان به تنهایی به عنوان یک شغل به آن نگاه کرد اما در شهر ما افرادی هستند که بدون داشتن انگیزه های مادی داوطلب شده اند دکه ای راه بیاندازند و این خوراک فکری و فرهنگی را برای شهروندان عرضه نمایند و این در حالی است که به گفته موزّع نشریات شاهین شهر، شهرداری این شهر 2 سال است که با جانمایی 4 نقطه در شهر برای نصب کیوسک مطبوعاتی از مردم برای اداره کیوسک ها دعوت کرده اما به دلیل اینکه از لحاظ اقصادی به صرفه نیست هنوز استقبالی صورت نگرفته است اما خوشبختانه در شهر ما فرهیختگان و فرهنگ دوستان بسیاری هستند که برای عرضه مطبوعات به همشهریانشان فقط چشم انتظار یک "بله" از شهرداری اند.