اقدس عسگری، 70 ساله، سفیداب ساز

تولید و استفاده از سفیداب از کی رونق پیدا کرده است؟
 تا آن جا که من می دانم از زمان مادر بزرگِ مادر شوهرم هم بوده، قبل از آن را نمی دانم.

شما از چه کسی و از چند سالگی ساخت سفیداب را آموختید؟
حدود 55 سال زمانی پیش یعنی همان زمان که به خانه بخت آمدم از مادر شوهرم که شغل موروثی اش بود آموختم و از 30 سالگی که او به رحمت خدا رفت، خودم مستقل کارکرده ام تا به امروز.

مشتریان شما چه کسانی بوده و هستند؟
از همه محل ها و حتی شهرهای دیگر مثل درچه، اصفهان و ... مشتری داشته و دارم.

بازار کارتان چطور است؟
قبلا همانطور که مشتری ها بیشتر بودند، دست هم زیاد بود و افراد بیشتری به طور سنتی سفیداب درست می کردند ولی امروزه هم دست کم شده است و هم مشتری.

چرا مردم این روزها کمتر مقید به استفاده از سفیداب هستند؟
قبلا مردم توی خانه حمام نداشتند و دست کم 2 هفته یک بار به حمام عمومی می رفتند و سفیداب لازم داشتند ولی امروزه توی همه خانه ها حمام هست و هر روز دوش می گیرند و آن قدر چرک و کثیف نمی شوند که به سفیداب نیاز داشته باشند.

از لحاظ بهداشتی استفاده از سفیداب اشکالی ندارد؟
خیلی هم خوب است و ما هم مشتری خودمان را داریم.

خارج از استان هم مشتری دارید؟
خواهر شوهرم در تهران زندگی می کند، چند وقت یک بار می آید و صندوق، صندوق سفیداب به تهران می برد و می فروشد.

صادرات چه، آیا صادر هم می شود؟
از طریق شرکت های معتبر که شوینده نیز تولید می کنند به کشورهای عربی صادر می گردد.

وسایل کارتان چیست؟
خمیر زن برقی، دیگ و دیگچه، اجاق گاز، چرخ گوشت و کارتک.

مواد اولیه تان؟
پیه گاو و گوسفند، دنبه، مغز حرام (نخاع)، پودر مِیل.

این مواد را از کجا تهیه می کنید؟
پیه، مغز حرام و دنبه را از قصاب ها می گیرم البته بعضی از اوقات مردم دنبه اضافه گوشت هایشان را برایم می آورند و من به  جایش سفیداب می دهم، پودر "میل" را هم از مصالح فروش ها می گیرم.

با این مواد چه می کنید؟
پیه، دنبه و مغز حرام را به وسیله چرخ گوشت، چرخ می کنم و درون دیگ و روی اجاق گاز آّبشان می کنم، سپس پودر میل را درون خمیر زن ریخته آب اضافه می کنم و با خمیر زن همش می زنم تا خمیر شود.

میزان مواد را چگونه اندازه گیری می کنید؟
مثلا 6 کیلو پودر میل، 7 الی 8 سطل آب، 2 کیلو دنبه، 115 کیلو پیه و ربع کیلو مغز حرام نیاز دارد.

بعدش چه می کنید؟
پس از خمیر شدن پودر به ترتیب دنبه، پیه و مغز حرام آب کرده را به خمیر اضافه می کنم و مرتب هم می زنم تا یک خمیر یک دست و صاف به طوری که نه شل و نه سفت و فاقد گلوله باشد به دست بیاید.

شل بشود چه می کنید؟
کم پیش می آید ولی اگر شل شد بقچه اش می کنم (روی بقچه می ریزم) تا آب اضافه اش گرفته شده و آماده کار شود.

بعد از آماده شدن خمیر چه می کنید؟
با دست خوب ورزش می دهم، توی تشت ریخته و شروع به گلوله کردن خمیر می کنم و دست آخر توی آفتاب می گذارم تا خشک شود.

فرد دیگری هم در خانواده این کار را بلد است؟
یاد گرفتنش کاری ندارد ولی کسی انجامش نمی دهد، با مردن من حداقل در خانواده ما این شغل هم خواهد مرد، کار سختی است و بوی نامطبوع دارد برای همین نسل امروز دنبال نیستند. می خواهند نان راحت بخورند.

میانگین محصولتان در هفته چند کیلوگرم است؟
 چه قبل که با دست درست می کردم و چه الان که با ماشین خمیر زن کار می کنم هفته ای 6 من (36کیلوگرم) سفیداب درست می کنم.

کسی هم کمک حالتان هست؟
هیچ کس، برق دستگاه خراب شده بود، هیچ کس به دادم نرسید جز دامادم، خدا عمرش بدهد آمد و درستش کرد.

چند فرزند دارید؟
4 پسر و 4 دختر.

سواد چه؟ با سوادید؟
نه، زمان ما منع و عار بود که دختران درس بخوانند، من هم بی سواد ماندم، در جلسه قرآن مسجد که می روم، برای خودم "انا انزلناه" را آهسته می خوانم.

و دیگر؟
40 سال است کارم این شده، دیگر توان سابق را ندارم، دیسک کمر عایدم شده، تازه حسرت خور هم دارم که با این سن و سال چطور کار می کنم، نکنم چه کنم، حوصله ام سر می رود خدا قبول کند یکی یک بار مکه عمره و کربلا و سوریه رفته ام، اگر عمری باشد و خدا توفیقی دوباره بدهد یک عمره دیگر هم نوشته ام بروم، کارم سخت بوده ولی راضی ام و شاکر خداوند بزرگ.
با سپاس فراوان از همیاری خانم سهیلا زاغی