اظهارنامه چیست
اشاره
از جمله اوراق قضایی که شهروندان در مسایل حقوقی خود به نحوی با آن برخورد می نمایند اظهارنامه می باشد فردی که در امری خود را صاحب حق می داند حتماً لازم نیست برای مطالبه حق خویش اقدام به اقامه دعوی نماید زیرا ممکن است با درخواست شفاهی از کسی که بایستی ازاین حق ادا نماید به مقصود خویش نایل گردد اما در برخی موارد بایستی این مطالبه اثبات نماید و چون اثبات مطالبه شفاهی به نوعی مشکل است بنابراین با تنظیم اظهارنامه و ارسال آن برای مخاطب به طور رسمی اقدام به مطالبه حق خود می نماید البته لازم به ذکر است که مطالبه حق تنها در صورت ارسال برگ اظهارنامه از سوی مراجع قضایی اثبات می گردد خواهان حق زمانی می تواند حق خود را از طریق اظهارنامه مطالبه نماید که بر اساس توافق طرفین یا به موجب قانون یا عرف موعد مطالبه آن فرارسیده باشد.
در برخی از موارد هم ارسال اظهارنامه قبل از اقامه ی دعوی مورد نظر ضروری است مثلاً زمانی که محلی را به طور امانی به کارگر، سرایدار، خادم و به طور کلی به هر امین دیگری سپرده ایم ، اگر شخص مورد نظر از استرداد مال امانی امتناع نماید، بایستی ابتدا اظهارنامه ای تنظیم نموده و به طرف مقابل اعلام نماییم که محل امانی را پس دهد در صورتی که شخص امانت دار پس از 10 روز از زمان ابلاغ اظهارنامه محل مزبور را بازپس ندهد، متصرف عدوانی را مطرح نمود و از مزایای دعوی که خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی رسیدگی می گردد ، استفاده کرد.
با توجه به مطالب عنوان شده نباید تصور کرد که اظهارنامه فقط به منظور مطالبه حق تنظیم می گردد بلکه هر شخصی می تواند هر نوع اظهاری که راجع به معاملات ، تعهدات یا روابط دیگر خود یا طرف مقابل دارد را از طریق رسمی یعنی با تنظیم و ارسال اظهارنامه به طرف خود اطلاع دهد . ذکر این نکته نیز ضروری به نظر می رسد که در تنظیم اظهارنامه نمی توان خارج از نزاکت و اخلاق عمل نمود و از الفاظ رکیک و مستهجن استفاده کرد. چون مراجع قضایی ( دفاتر دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد) از ابلاغ اظهارنامه هایی که خارج از نزاکت می باشد خودداری می نمایند.

نحوه تنظیم اظهارنامه
اوراق اظهارنامه در محل فروش تمبر و اوراق قضایی در مجتمع های قضایی در اختیار مراجعین گذاشته می شود در صورتی که بخواهیم برای یک نفر اظهارنامه بنویسیم، می بایست مطالب خود را در سه نسخه تنظیم نماییم ( برای هر نفر اضافی هم می باید یک نسخه اضافی تنظیم گردد)
پس از تهیه برگ اظهارنامه، بایستی مطالب خود را در ستون خلاصه اظهارنامه بنویسیم در نوشتن این مطالب بایستی کمال دقت را داشته باشیم چون هر مطلبی که قید می کنیم ، از آنجایی که در نهایت ذیل آن را امضا خواهیم کرد، تحت شرایطی اقرار محسوب می گردد و ممکن است در دعوی طرف مقابل از آن بر علیه خودمان استفاده کند . از طرف دیگر در برخی از موارد بایستی از ارسال اظهارنامه جلوگیری نماییم چون در نتیجه این کار طرف دعوا هشیار می گردد و اقدام به انجام عملیاتی می کند که موجب از بین رفتن حقوق ادعایی خواهد شد مثلاً اگر بخواهیم اموال بدهکار را از جهت اینکه بدهی خود را پرداخت نمی نماید تو قیف کنیم با ارسال اظهارنامه ، بدهکار از احتمال توقیف اموال خود آگاه می شود و اقدام به فروش ، انتقال و مخفی بودن اموال خود می نماید.

نکته دیگری که در تنظیم اظهارنامه باید به آن توجه نمود، این است که نسبت دادن جرم به طرف مقابل یا نوشتن اکاذیب خودداری نماییم چون ممکن است تحت شرایطی به عنوان مفتری یا کسی که اقدام به نشر اکاذیب نموده است از سوی طرف مقابل تحت تعقیب کیفری قرار بگیریم.
گاهی اوقات همراه با اظهارنامه می خواهیم سند یا مال یا وجهی را به طرف مقابل تسلیم نماییم که در این صورت آن سند یا مال یا وجه را به مرجعی که اظهارنامه را برای ابلاغ به آن تسلیم می نمایم تحویل می دهیم تا تحت نظر و حفاظت آن مرجع قرار گیرد که در این صورت اگر امکان تحویل آن همراه با اظهارنامه به طرف مقابل باشد، به ضمیمه اظهارنامه تحویل وی داده می شود در غیر این صورت به طرف مقابل ابلاغ می گردد که برای تحویل گرفتن آن به مرجع مزبور مراجعه نماید اما اگر ضمن قرارداد متعهد شده باشیم که این اقدام ( تحویل دادن موارد مذکور) در محل و ترتیب دیگری صورت پذیرد ، می بایست بر اساس قرارداد اقدام نماییم .
نمونه چند اظهارنامه در ذیل آورده شده است

برگ اظهارنامه مربوط تخلیه و تحویل آپارتمان
مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده موضوع اظهارنامه مشخصات و اقامتگاه مخاطب
نام و نام خانوادگی اعلام مراتب ذیل نام ونشانی سرایدار
نشانی و شماره تلفن

خلاصه اظهارات خلاصه جواب
مخاطب محترم جناب آقای
احتراماً مستند به ماده 156 قانون جدید آیین دادرسی
مدتی مراتب ذیل را رسماً به شما اعلام می نمایم
نظر به اینکه جنابعالی طی قرارداد تنظیمی مورخه
به مدت یک سال به عنوان سرایدار آپارتمان ....
در ان محل مشغول به کار بوده اید با پایان یافتن مدت
قرارداد به شما اعلام می گردد که ظرف مدت 10 روز
نسبت به تخلیه و تحویل آپارتمان اقدام نمایید در غیر
این صورت اقدامات قانونی بر علیه شما صورت
خواهد گرفت بنا به مراتب مقتضی است هر
پاسخی دارید در ستون مقابل مرقوم فرمایید

نمونه اظهارنامه در خصوص دعوت به دفتر خانه و تنظیم سند رسمی
مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده موضوع اظهارنامه مشخصات و اقامتگاه مخاطب
نام و نام خانوادگی اعلام مراتب ذیل کسانی که اظهارنامه باید برای آنها و شماره تلفن ارسال شود

خلاصه اظهارات
مخاطب محترم جناب آقای...
احتراماً نظر به اینکه جنابعالی ملک موضوع
پلاک ... فرعی از .... اصلی را بر اساس مبایعه نامه
عادی مورخ .... به اینجانب فروخته اید و متعهد شده اید
که در تاریخ ... جهت تنظیم سند رسمی در دفتر خانه اسناد
رسمی شماره ... حاضر شوید ولی در موعد مقرر از حضور
امتناع نموده اید بدین وسیله به شما اخطار می گردد در مورخه
.... در دفتر خانه شماره .... جهت تنظیم سند رسمی حاضر
شوید در غیر این صورت اقدامات قانونی بر علیه شما
صورت می گیرد.

با تقدیم احترام
نام و نام خانوادگی خریدار
امضا ء و تاریخ
نمونه اظهار نامه در خصوص فسخ اجاره نامه
مشخصات و اقامتگاه موضوع اظهارنامه مشخصات و اقامتگاه مخاطب
اظهارکننده

نام و نام خانوادگی اعلام مراتب ذیل نام و نام خانوادگی مستاجر
مورد یا کسی که مستحق یا قائم مقام وی
دریافت اجاره بها می باشد
خلاصه اظهارات خلاصه جواب
مخاطب محترم آقای....
احتراماً به استحضار می رساند نظر به اینکه
طبق عقد اجاره مورخه... جنابعالی بایستی ظرف
مدت 19 روز از پایان هر ماه مبلغ...
از بابت اجاره بها پرداخت نمایید ولی نسبت به
پرداخت اجاره بهای آبان ماه اقدامی انجام نداده اید
لذا از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه مدت 10 روز به شما
مهلت داده می شود نسبت به پرداخت اجاره بهای تعویقی اقدام
فرمایید در غیر این صورت با توجه به شرط مندرج در
قرارداد اجاره فسخ و اقدامات قانونی علیه شما
صورت خواهد گرفت.

نام و نام خانوادگی موجر
امضاء و تاریخ

نمونه اظهارنامه در خصوص اخذ مهریه
مشخصات و اقامتگاه موضوع اظهارنامه مشخصات و اقامتگاه مخاطب
اظهارکننده

نام و نشانی زوجه درخواست پرداخت مهریه نام و نشانی زوج

خلاصه اظهارات خلاصه جواب
مخاطب محترم جناب آقای...
نظر به اینکه اینجانبه .... طبق عقدنامه
شماره ... در مورخ ... در دفتر خانه
شماره... شهرستان..... به عقد ازدواج
دایمی شما درآمده ام و بر طبق عقدنامه
مهریه اینجانبه مبلغ.... ریال / تعداد....
سکه بهار آزادی تعیین گردیده است
و اینجانبه به مهریه خود نیاز دارم ،
لذا به موجب این اظهارنامه به جنابعالی
اعلام می گردد تا نسبت به پرداخت مهریه
اینجانبه ظرف یک هفته پس از دریافت
این اظهارنامه اقدام فرمایید تا نیاز به تقدیم
دادخواست و مراجعه به مراجع قضایی نباشد

با تشکر امضاء زوجه
 
مراحل ارسال اظهارنامه
پس از تنظیم اظهارنامه ، مبلغ 1000 ریال تمبر بر روی آن الصاق و آن را برای ابلاغ به مخاطب به دفتر دادگاه یا اداره ثبت اسناد محل تسلیم می نماییم( در واقع در مجتمع های قضایی اظهارنامه ها برای ابلاغ به دفتر مجتمع قضایی تحویل می گردند و 20 روز بعد جهت اخذ نتیجه ، به همان جا مراجعه می شود در اداره ثبت اسناد نیز دبیرخانه ای آن اداره یا محل خاصی در سیستم تقسیم بندی کاری متصدی این امر است.)
در صورتی که در این محل ها دایره اظهارنامه وجود داشته باشد،به این محل مراجعه می نماییم. پس از تحویل اظهارنامه در سه نسخه به مرجع فوق الذکر، ابلاغ اظهارنامه از طریق " اداره ابلاغ مرجع قضایی مورد نظر" صورت می گیرد به این ترتیب که یک نسخه از آن به مخاطب اظهارنامه تحویل می شود و در نسخه های دیگر چگونگی ابلاغ اظهارنامه ها و پاسخ مخاطب ( در صورتی که وی به اظهارنامه پاسخ داده باشد) به صورت کتبی قید می گردد و در نهایت نسخه های مزبور به آن مرجع مزبور اعاده می گردد بنابراین پس از یک هفته تا 20 روز از تاریخ تحویل اظهارنامه می بایست به آن مرجع مراجعه و یک نسخه از اظهارنامه را دریافت نمود نسخه دیگر نیز در دفتر اظهارنامه بایگانی می گردد.
پاسخ اظهارنامه
زمانی که اظهارنامه ای برای ما ارسال می گردد، حتماً لازم نیست بلافاصله به آن پاسخ دهیم چون امکان دارد به علت سرعت در پاسخ دهی ، در پاسخ خود مواردی را ناشیانه ذکر کنیم که در اقامه دعوی از سوی طرف مقابل بر علیه خودمان مورد استفاده قرار گیرد بنابراین شایسته است که مامور ابلاغ را در انتظار نگذاشته و در فرصتی مناسب در یک اظهارنامه دیگر با طی مراحلی که گفته شد پاسخ دقیق خود را تنظیم کنیم و به اظهارکننده اظهارنامه اطلاع دهیم.

جامعه سالم چه تعریفی دارد؟
جامعه ای که همه اجزای آن در جای واقعی خود قرار گرفته باشند
جامعه ای که نگاه عمومی در آن تبعیت از قانون باشد
جامعه ای که اکثریت مردم به قانون احترام گذاشته و دستگاههای دولتی نیز به نحو مطلوب بر اجرای قانون نظارت داشته باشند.
به طور کلی تبعیت از قانون و احترام و نظارت عمومی بر آن به صورت فرهنگ عمومی و نهادینه شده باشد.

چرا پیشگیری از جرم بهتر از درمان است؟
پیشگیری هزینه کمتری دارد
موجب حفظ حرمت افراد می شود
وقوع جرم پیامدهای ناشناخته ای دارد که در صورت وقوع، کنترل و هدایت همگی آنها به آسانی میسر و امکان پذیر نمی باشد.
تذکر یکدیگر به رعایت قانون چه امتیازاتی دارد؟
موجب پیشگیری از وقوع عمل مجرمانه می شود
موجب تقویت روحیه قانونگرایی و جلوگیری از ارتکاب جرم می شود
موجب آگاهی و آشنایی مردم به قانون می شود
موجب الزام افراد به رعایت قانون می شود
موجب قانونمند شدن جامعه می شود
موجب کاهش جرم می شود
شهروند خوب چه کسی است؟
شهروند خوب کسی است که آشنا به حقوق شهروندی بوده و خود را ملزم به رعایت این حقوق بداند
کسی که بتواند خود را با قواعد و هنجارهای جامعه تطبیق دهد
کسی به حقوق دیگران احترام بگذارد
از پلیس چه انتظاری دارید؟
حافظ نظم و مجری قانون در جامعه باشد
در چهارچوب قوانین موضوعه مملکتی به وظایف خود عمل نماید
در عمل سرعت و قاطعیت داشته باشد
همه افراد جامعه را در مقابل قانون مساوی بداند
به قانونی که خود مجری آن است عمل نماید
به پیگیری جرایم تا کشف آن بپردازد
در رعایت نزاکت در برخورد با شهروندان کوشا باشد
چرا پیشگیری از جرم بهتر از درمان است؟
پیشگیری هزینه کمتری دارد
موجب حفظ حرمت افراد می شود
وقوع جرم پیامدهای ناشناخته ای دارد که در صورت وقوع کنترل وهدایت
همگی آنها به آسانی میسر و امکان پذیر نمی باشد
حقوق شهروندی چگونه تهدی می شود؟
عدم آشنایی و اطلاع شهروندان به مقررات و قوانین حاکم بر جامعه
عدم اجرای مقررات قانونی از طرف شهروندان
عدم آموزش مستمر ضوابط و مقررات به کودکان از طرف خانواده ها و مراکزآموزشی و تبیین نتایج قانون شکنی به آنان
بی اعتنایی و بی توجهی و سکوت افراد جامعه در مقابل کسانی که آشکار قانون شکنی می کنند
نقش اطلاع رسانی و آموزشهای مردمی در تقلیل دعاوی دادگستر چه می باشد؟
تسریع و قاطعیت در رسیدگی و اجرای به موقع احکام و اطلاع رسانی به جامعه موجب تضعیف بزهکاران در ارتکاب جرم می شود.
اطلاع رسانی به هنگام موجب تسلی و تشفی خاطر جامعه می گردد
اطلاع رسانی به موقع موجب می شود تا جامعه بداند ارتکاب هیچ جرمی پی مجازات نمی ماند