اول صبح است اما این راهروهای پیچ در پیچ آنقدر شلوغ است که گاه رفت و آمد سخت می شود. توی هر اتاقی که سرک می کشی صندلی هایش پر است و نیمکت های راهروها هم البته دست کمی ندارد. همه نگران، همه عجول و همه منتظر، از شاهد و شاکی و متهم تا وصی و وکیل و موکل.

ما هم مثل بقیه همچنان داریم دنبال اتاق مدیر کل می گردیم از این طبقه به آن طبقه و از این راهرو به آن یکی تا بالاخره می رسیم به طبقه سوم، اتاق 331 نفس نفس زنان و خسته. اما دکتر غلامرضا انصاری رئيس كل دادگستري استان اصفهان علی رغم تأخیرمان، با رویی گشاده از ما استقبال می کند و البته تذکر می دهد که باید برای زمان ارزش قائل باشیم.

و گفتگويمان را آغاز مي كنيم و او با صبر و حوصله پاسخ مي دهد.

یکی از مشکلات دادگستری خمینی شهر کمبود نیرو با توجه به حجم پرونده های ورودی است، برای این مشکل چه تدبیری اندیشیده اید؟

کمبود نیرو فقط خاص خمینی شهر نیست، در همه حوزه های قضایی نه تنها در استان بلکه در سراسر کشور کمبود هست. بر مبنای چارت سال 1381 فقط حدود 65 درصد از پست های قضایی و درصدي از پست های اداری پر است و این کمبودها خصوصاً در حوزه اداری به خاطر محدودیت های قانونی است که ما داریم و خودمان نمی توانیم بر اساس نیاز استخدام کنیم. قوه قضاییه برای استخدام نیرو باید از دولت مجوز بگیرد که خوشبختانه در این یکی دو سال مجوز جذب سالانه 500 نفر نیرو برای کادر قضایی صادر شده است و بزودي بیش از 150 نفر نیرو برای استان جذب می شوند. همانطور که گفتم این کمبود کلی است و از نظر ما وضعیت خمینی شهر در زمینه نیرو به نسبت شهرهای دیگر و پرونده های ورودی، نامطلوب نیست و این فشار روی همه قضات در همه محاکم قضایی وارد می شود.

اما همانطور که خودتان در جریان هستید و گفته بودید به این شهر نگاه ویژه دارید و تقویت دادگستری اش از اهدافتان است چرا كه وضعیت خمینی شهر خاص است.

بله، بعضی حوزه ها مثل نطنز و اردستان و... ورودی پرونده شان کم است مثلاً طبق آمار شش ماهه امسال و سال گذشته، در استان با 11 درصد افزایش ورودی روبرو بوده ایم و این در حالی است که این افزایش در اردستان فقط به اندازه 14 فقره پرونده بوده یعنی کمتر از یک درصد ولی شهرستانی مثل خمینی شهر که فشردگی جمعیت دارد و همینطوراز لحاظ جغرافیایی در وضعیت خاصی به سر می برد مورد توجه ماست و در زمینه تزریق نیرو برای ما در اولویت است.

کمبود فضای دادگستری خمینی شهر نیز از دیگر مشکلات است، فکری کرده اید؟

زمانی که ساختمان خمینی شهر احداث شده دادگستری فعلی در حد یک دادگاه بخش بوده است که یک قاضی یا نهایتاً 3 قاضی دارد و مشکل کمبود فضای دادگستری در این شهر هم به افزایش جمعیت بر می گردد. البته ما در شهرهای دیگر هم با این مشکل مواجه هستیم مثلا دادگستری کاشان که از ساختمانی حدود 3600 متر برخوردار است با کمبود مواجه شده و مجدداً برای توسعه اقدام کرده ایم و قرار است زمینی در حدود 3800 متر به آن بیفزاییم و همینطور شاهین شهر و مبارکه هم به همبن صورت اما توسعه ساختمان دادگستری خمینی شهر در اولویت ماست منتهی مشکل اینجاست که در این شهر زمین نیست که بخریم یعنی در شهرستان های دیگر برای توسعه فضا یا از طریق مسکن و شهرسازی ساختمانی تهیه می کنیم و یا می خریم. در کنار دادگستری خمینی شهر هم یک قطعه زمین شخصی هست اما بر اساس قانون بودجه سال 1390 نهادهای دولتی اجازه خرید زمین ندارند و با این حساب برای خرید زمین باید در پی مجوز باشیم که پیگیر آن هستیم.

کار قضات خمینی شهر را از لحاظ علمی و کیفی در چه سطحی می بینید؟

وقتی به یک نفر به عنوان قاضی ابلاغ داده می شود معنی اش این است که او توانمند تشخیص داده شده است مثلاً در همین آزمون اخیر که برای انتخاب 500 نفر برگزار شد، 27 هزار نفر شرکت کرده بودند و خب مسلم است که این 500 نفر انتخابی از بهترین ها هستند و از نظر علمی نخبه اند به اضافه اینکه قضات ما به طور مرتب آموزش ضمن خدمت  می بینند و هر دو هفته یکبار یا هر هفته اطلاعاتشان به روز می شود.

خمینی شهر از نظر حجم پرونده های وارده در رده های بالای استان قرار دارد اما یکی از مسوولان استانی معتقد بود آمار جرایم در این شهر نسبت به دیگر نقاط کمتر است، این دو چگونه با هم جمع می شوند؟

منظور این مسوول حتماً جرایم کیفری بوده است و پرونده ها، پرونده های حقوقی را هم شامل می شود و البته به نظر من آمار جرایم خشن در خمینی شهر بالاست و البته از نظر ورود پرونده، شهرستان اصفهان در رده اول قرار دارد.

منحنی جرایم استان چه سمت و سویی دارد؟

بیشترین جرایم در استان متأسفانه ایراد ضرب و جرح عمدی و نزاع های فردی و جمعی است که بسیار نگران کننده است و به عصبیّت مردم بر می گردد.

فکر می کنید چرا اینقدر آستانه تحمل مردم پایین آمده است؟

به دلیل خیلی از عوامل. دیروز سر چهارراه یک تاکسی با یک شخصی پیچیدند جلوی هم، راننده تاکسی کتش را انداخت روی صندلی و به قصد دعوا از ماشین پیاده شد. وقتی همه برنامه های تلویزیون ما به نوعی به بیمارستان و قبرستان مربوط می شود باید هم افکار عمومی اینقدر متاثر شود.

پس شما تلویزیون را از عوامل عمده پدید آورنده این مشکل می دانید؟

بله، در جامعه ما اصلاً نشاط و شادابی وجود ندارد، شما این برنامه لحظه ها را که یک برنامه دوربین مخفی خارجی است نگاه کنید که در نهایت همه چیز با لبخند تمام می شود اما چنین اتفاقی اگر در کشور ما بیفتد حتما یک قتل به وقوع می پیوندند چون آرامش در جامعه نیست. اینکه ما حاضر نیستیم جلوی پای پیرزنی که از خیابان رد می شود متوقف شویم نشانه همین عصبانیت هاست که علل زیادی دارد از جمله مشکلات اقتصادی، بیکاری، مواد مخدر، تلویزیون، روزنامه. شما صفحه حوادث را نگاهی بیندازید، همه خبر از قتل است و آدم ربایی که هر چند ذکرش جنبه آموزشی دارد اما از آن طرف باید راه حل ها هم گفته شود. من معتقدم همین آب زاینده رودی که باز شد خیلی به مردم نشاط می بخشد. یک زمانی چک آمار اول را داشته است یک زمان مواد مخدر و حالا ضرب و جرح و در بعضی شهرها توهین در رده اول قرار گرفته. چرا اینقدر یک جمله باید ما را آزرده کند که با طرف دست به یقه شویم؟

جرایم رایانه ای چطور؟

بالاخره وقتی رایانه آمد و مرزهای اجتماعی برداشته شد حتما عواقبی هم دارد، اینگونه جرایم در حد متوسط است.

جرایم مواد مخدر هم در خمینی شهر خیلی بالاست اما به نظر می رسد آن طور که باید با این افراد برخورد نمی شود؟

باید چه برخوردی می شده؟ اتفاقاً به عقیده بنده برخوردها خوب بوده است.

مثلاً امسال ما 5 تا اعدامی مواد داشته ایم که 4 تا از افاغنه بوده اند و يا برخي متهمان عمده مواد مثل .... و .... در شهر هستند که مسائل زيادي در مورد آنها مطرح است و پرونده هايشان مدت هاي طولاني بلاتكليف است در صورتی که جرم بسیار سنگین تری نسبت به آن 5 نفر دارند، چرا؟

مردم در رابطه با مجرمیت و محکومیت این اشخاص اطلاعات دقیقی ندارند، باید محتوای پرونده را در نظر گرفت نه سوابق مجرم را. قاضی هنگام صدور رأی فقط خدا را می بیند و قانون را و رأی او زمانی منصفانه است که وضعیت فعلی طرف را نگاه کند، در سیستم قضایی کشورهایی مثل انگلستان اصلاً قاضی حق ندارد از سوابق کیفری مجرم مطلع باشد چرا که ممکن است گمراه شود. در مورد مجازات اعدام این افراد باید بگویم نباید خوشایندمان باشد که مثلاً بگوییم این تعداد اعدام شده اند، این یک انسان است که دارد جانش را از دست می دهد به اضافه اینکه خانواده اش هم دارند مجازات می شوند و ما نمی توانیم نظر بدهیم که 50 تا اعدام کم بوده است یا زیاد.

این ها که من نام بردم میان مردم شناخته شده تر از این حرف هاست.

من معتقدم وقتی دوربین و رسانه بیاید دادگاه، عدالت از آن طرف فرار می کند چرا که قاضی در آن صورت می خواهد خودش را نشان بدهد و می شود یک قاضی هنرمند. رسانه ها بعضی موضوعات را طوری پرورش می دهند که مردم منتظر نتیجه خاصی هستند در صورتی که قاضی باید در چارچوب قانون حکم بدهد و نه تحت تأثیر خواست مردم و این می طلبد که رسانه ها اعتماد مردم را نسبت به ما جلب کنند. در صورت اعتماد مردم به تشکیلات قضایی، عدالت گسترش می یابد و عدالت آن چیزی است که همه خواهانش هستد.

این ارتباط میان رسانه و مردم دو سویه است و رسانه ها خیلی وقت ها پناهگاه مردم هستند و این را هم بگویم که دغدغه ما هم همین است که چهره قوه قضا و نظام در چشم مردم مخدوش نشود.

عدم اعتماد مردم موجب تضعیف نظام است. قوه قضایی باید فصل الخطاب باشد البته مردم اگر مشکلی و کمبودی می بینند باید به ما اعلام کنند ما هم می پذیریم و سعی می کنیم اصلاح کنیم و معتقدیم این انتقادها سازنده است. مشخصات این شخص يا اشخاصی را هم که می گویید بیاورید تا پیگیری کنم اصلاً پیگیری و نظارت یکی از وظایف ماست. قبل از اینکه شما بیایید من داشتم یک پرونده مواد مخدر از یکی از شهرستان ها را پیگیری می کردم که احساس می شد مجازاتش متناسب با جرم نبوده است. از شما می خواهم به مردم بگویید قوه قضاییه مغازه رنگرزی نیست، قاضی نه علم لدنی دارد و نه از پیش خدا آمده است بلکه باید در چارچوب قانون و متکی بر تحقیقاتش رأی صادر کند. در همین حادثه باغ هم اگر قرار بود قاضی تحت تأثیر درخواست مردم حکم بدهد مبنی بر اینکه سه نفر اولی که دستگیر شده اند، اعدام شوند، یک نفر بی گناه مجازات می شد اگر چه در خطبه های نماز جمعه هم خیلی علیه ما حرف زدند ولی ما در کنار سرعت دقت هم به خرج دادیم.

فکر می کنید ضعف اعتقادات دینی در جرایم شهرستان چقدر باشد؟

این چیزی است که باید با تحقیق و پژوهش گفته شود ما در این زمینه تحقیقی نداشته ایم و اگر پژوهشی هم شده باشد من خبر ندارم اما به طور کل خیلی از عوامل می تواند در افزایش جرایم موثر باشد که یکی از آن ها ضعیف شدن اعتقادات مذهبی مردم است و دست زدن به اعمالی که از چارچوب صحیحش خارج شده است.

ادامه پرونده باغ به کجا رسید، آیا باز هم مجازات اعدام در انتظار کسی هست؟

این را قاضی تصمیم می گیرد من نمی توانم پیش بینی کنم البته در رابطه با بخش هایی از جرمشان رأی قطعی صادر شده و به تأیید هم رسیده است مثلا برای متهمین ردیف های پنجم، ششم، هفتم و هشتم به خاطر آدم ربایی، تجاوز به عنف و تهدید، حبس 28 سال صادر شده، 3-2 نفر هم که جدیدا دستگیر شده اند و در حال محاکمه هستند و 3-2 نفر هم که فراری و تحت تعقیبند. به هر حال امیدواریم دادگاه زودتر تصمیم بگیرد.

با توجه به بازتاب گسترده این حادثه شما فکر می کنید واقعاً این اتفاق اینقدر بدیع و بی سابقه بود؟

شاید باز هم چنین اتفاقاتی افتاده باشد اما رسانه ها بیشتر باعث شدند که این اتفاق اینقدر انعکاس پیدا کند و افکار عمومی مخدوش شوند و مردم احساس نگرانی کنند. البته این جنایت واقعاً عمیق بود ما در جاهای دیگر هم از این حوادث داشته ایم اما به این شکل بوده که مثلاً خانمی سوار ماشینی شده و او را ربوده اند ولی اگر خانواده ای به قصد تفریح بیرون می آمد، احساس امنیت می کرد به خاطر اینکه کسی به خودش اجازه نمی داد به حریم خصوصی کسی وارد بشود.

از نظر شما برگزار کنندگان پارتی هیچ تقصیری نداشتند؟

پارتی نبوده بالاخره تعدادی شان زن و شوهر بوده اند که در حریم خصوصی شان دور هم جمع شده بودند همانطورکه در خیلی از خانه ها این مسائل می گذرد. در خانه های خمینی شهر این اتفاقات نمی افتد؟ ما اصلاً اجازه نداریم به حریم خصوصی افراد ورود پیدا کنیم، آن ها اگر کار خلاف شرعی انجام داده اند پیش خدا مسوولند و اگر جرمشان علنی بوده که قانون با آن ها برخورد می کند. این که می گفتند خانواده ها مشروب مصرف کرده بودند را قاضی در تحقیقات مقدماتی و نیروی انتظامی در گزارش رد کرده است. ما نباید این تفکر را ایجاد کنیم که مثلاً وقتی یک خانم با پوشش بد در جامعه حاضر می شود کسی اجازه تعرض به خودش بدهد هر چند در رابطه با پوشش او باید برخورد صورت بگیرد.

و فيلم هاي لپ تاپ ها؟

فیلم هایی که از لپ تاپ آن ها بیرون آمده ربطی به جلسه آن شبشان نداشته است.

در رابطه با اجرای مراسم اعدام، مردم خمینی شهر این انتظار را به خصوص از شما به عنوان مقام ارشد قضایی استان داشتند که اجازه ندهید به این وسعت انعکاس یابد.

این را ما تشخیص می دهیم. به دلیل اینکه وقوع این حادثه رسانه ای شد، محاکمه هم باید رسانه ای می شد.

به خاطر قوه قضاییه؟

نه برای مصلحت نظام، برای خودِ مردم. شما دیدید که در کشورهای مختلفی به همین منظور میزگرد برگزار شد، در گزارش احمد شهید هم آمده بود که قوه قضاییه و نظام جمهوری اسلامی چون برگزارکننده ها را مقصر می داند با مجرمان برخورد نمی کند. ما باید این مساله را رسانه ای می کردیم.

از آن طرف هم آبروی یک شهر مطرح بود و عواطف یک شهر بود که دوباره جریحه دارشد.

اتفاقا این کار برای اعاده حیثیت و آبروی مردم خمینی شهر بود. برای اینکه به همه اعلام کنیم مردم این شهر این 50 هزار نفری هستند که آمده اند در مراسم اعدام و خودشان اعلام کرده اند که این مجرمین از ما نبوده اند، برای اینکه بگوییم خمینی شهر شهید دارد، جانباز دارد و مثل همه جاهای دیگر از افراد مجرم و شرور هم خالی نیست.

با تشكر از شما به خاطر شركت در اين گفتگو.